چکیده یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی، بررسی ساختاری است. در بررسی ساختاری هر اثری، تمامی عناصر موجود در متن تجزیه شده، ارتباط بین آنها با کلیت اثر مورد مطالعه قرارمی گیرد . در پژوهش حاضر سه رمان از نویسنده و منتقد معاصر، بلقیس سلیمانی بر اساس مطالعه اسنادی بررسی می شود. سلیمانی که قبل از نوشتن رمان هایش بیشتر به عنوان منتقد شناخته می شد با خلق رمان های درخشانی توانست مخاطبان زیادی را جذب کند...

چکیده: با پیدایش علم روایت شناسی در دهه های اخیر، نظریه پردازان به عناصر مختلف داستانی همچون : پیرنگ، شخصیت پردازی، تم، گفتگو، زاویه دید، صحنه... دست یافتند که از میان این عناصر، یکی از مولفه هایی که اهمیت آن بیش از همیشه آشکارگشت، عنصر زمان در روایت ها است که دیگر در زمان کنونی از عنصر صحنه، فراتر رفته و در همه عناصر دیگر از جمله تم و تعلیق، تأثیر شگرفی دارد و روایت شناسان زیادی در این حوزه ...

برهان مشهور انسان معلق ابن‌سینا همواره مورد توجه متفکران مغرب‌ زمین‌ ـ از قرون وسطی تاکنون ـ بوده است و بسیاری از فلاسفة غربی با بهره‌گیری از این استدلال به طرح ایده‌های خویش پرداخته‌اند. یکی از نمونه‌های برجستة مشابه استدلال ابن‌سینا را می‌توان در فیلسوف معروف قرن هفده اروپا و بنیانگذار فلسفه جدید ـ رنه دکارت ـ یافت. همین شباهت میان دو اصل کوجیتوی دکارت و انسان معلق ابن سینا دست‌مایة آثار و ...

  نظر به اهمیت فعالیت‌های گسترده‌ی استاد علی مظاهری در زمینه‌ی تلفیق علوم همسایه‌ی تاریخ و تحقیق در تاریخ اقتصادی ایران به‌شیوه‌ای آنالیستی، معرفی وی به‌عنوان الگوی مطالعه‌ی میان‌رشته­ای با مرکزیت تاریخ برای رسیدن به گونه‌ای تاریخ‌نگاری آنال ایرانی- که امروزه در محافل تاریخ‌نگاری ایران از جذابیتی برخوردار است- ضروری می‌نماید. وی که در محافل تاریخ‌نگاری آنال فرانسه رشد کرده بود، انتقادهای جالبی ...

روایت یکی از مفاهیم رایج در نقد ادبی و روایت­شناسی یکی از شاخه­های اصلی ساختارگرایی است. در این پژوهش از دیدگاه یکی از بزرگ­ترین روایت­شناسان ساختارگرا، ژرار ژنت، به بررسی سه سطح روایی (داستان، روایت و روایتگری) داستان یونس پیامبر در قرآن کریم پرداخته می­شود و مؤلفه­هایی که این سطح روایی را در تعامل باهم دیگر نگه می­دارند یعنی زمان، وجه و لحن تحلیل می­گردد و عناصری مانند نظم، تداوم و بسامد مورد...

یکى از مسائل مهمى که در نظریه ساختارگرایى بدان پرداخته شده، رابطه میان زمان و روایت و چگونگى تبلور زمان در روایت است. یکى از راه‏هایى که باعث ملموس و عینى شدن این امر انتزاعى مى‏شود، کنش روایت است. به طور کلى بر مبناى تحلیل ساختارگرایان، به ویژه بارت و ژرار ژنت، زمان یکى از مؤلفه‏هاى اصلى پیشبرد هر روایت است که به همراه علیّت، خط داستان را به پیش مى‏برد. در این مقاله انواع مختلف زمان در داستان‏ه...

در این جُستار، کوشش خواهد شد تا پس از طرح اجمالیِ مبانی نظری بینامتنیت و معرفی زمینه‌های ایرانی (در ادبیات و تفسیر دینی) و اروپایی (میخائیل باختین، ژولیا کرستوا، ژرار ژنت و اومبرتو اکو)، روابط میان عناصر درون متن با بیرون از متن - خواه بافت و محیط فیزیکی، خواه جهان بیناذهنی جامعة زبانی یا فرهنگ و جهان ذهنی خواننده – و تأثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی متن و در نتیجه، معنایی که فراتر از برآیند معن...

در دین هندو مکاتب مختلفی وجود دارد که اصیل‌ترین آن‌ها ودانتا یا حکمت الهی است. این مکتب مفسران متعددی دارد اما برجسته‌ترین تفسیر آن مربوط به شانکارا ، حکیم الهی هند ، است که به مکتب او ودانتای عاری از ثنویت گفته می‌شود. در این مقاله تلاش شده تا ضمن بحث ازاساسی‌ترین آموزه این مکتب یعنی «وحدت وجود» به توضیح واژه‌های برهما ، آتما ، ایشوارا ، مایا و بودهی پرداخته شود. همچنین در ضمن بحث از «مراتب پن...

ریچارد مک‌کی رورتی نوپراگماتیست معاصر آمریکایی است. وی با نقد مقولات رایج در فلسفه سنتی ازجمله حقیقت، دانش، منطق و فلسفه معرفت‌شناسی را سوژه‌ای مدرن تلقی می‌کند که با جعل ذهن، توسط رنه دکارت ظهور یافته است. رورتی تفکیک ذهن‌بدن را امری بی‌سابقه می‌داند که در فلسفه دکارت خلق شده است؛ سپس می‌نویسد در خلق این مسئله، دکارت را این تصویر بسیار بزرگ و قوی مساعدت کرده است که ذهن انسان همانند آینه بسیار ...

اگرچه ذهن‌گرایی و همچنین انسان‌مداری را می‌توان از جمله شاخصه‌های بارز رهاورد رنسانس و فلسفة غرب پس از آن، به شمار آورد، در همین راستا شاید بتوان این رویکرد را در افکار کسانی همچون سنت توماس که متقدم بر رنه دکارت فرانسوی و برونوی ایتالیایی بوده‌اند، نیز یافت. وی که در فرایند حصول معرفت، تابع نظریة تجرید و انتزاع ارسطو است، پیرو موضع ارسطو در این باب، جایگاه عقل فعال و منفعل را درون نفس انسانی م...