بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی     وحید صادقی [1]   تاریخ دریافت: 20/1/90   تاریخ تصویب: 18/10/90     چکیده   در بیشتر پژوهش‏های انجام­شده دربارۀ تکیۀ واژگانی در زبان فارسی، تغییر‏های آوایی ناشی از جا‏به‏جایی محل تکیه در محیط دارای تکیۀ زیر‏و‏بمی بررسی شده و به همین سبب، F0 مهم‏ترین هم‏بستۀ آوایی تکیۀ واژگانی در‏نظر گرفته شده است؛ در ‏ حالی که F0 هم‏بستۀ آوایی تکیۀ زیر‏و‏بمی است؛ نه ت...

دستور زبان نویسان و پژوهشگران زبان و ادب فارسی تمام افعال این زبان را بی قاعده فرض نموده ومعتقدند که هر فعل در زبان فارسی دو ریشه یا ماده دارد : ریشه گذشته و ریشه حال .صیغه هایی که برگذشته دلالت دارند ‘از ریشه گذشته و صیغه هایی که بر حال و آینده دلالت دارند ‘از ریشه حال مشتق می شوند . مقاله حاضر‘کوششی است برای اثبات این امر که تعداد قابل توجهی از افعال زبان فارسی ‘ همانند افعال زبان انگلیسی با...

از آنجا که خواجه‌شیخ کججی را نمی‌توان از شعرای فارسی‌گوی طراز اول به شمار آورد و در دیوان او نشانه‌ای از چیرگی‌اش بر زبان فارسی دیده نمی‌شود، کاربرد واژگان با معانی تازه در شعر او را می‌توان حمل بر ناآگاهی‌اش از معانی این واژگان کرد. از سوی دیگر، حضور برخی کاربردهای کم‌تر شناخته‌شده، یا کاربردهایی که در دوران شاعری او از رواج افتاده بوده‌اند، در دیوان وی، نشانه‌ای است از انس خواجه‌شیخ با اشعار ...

سدۀ چهارم هجری مصادف با دورۀ فرمانروایی خانوادة بلخی‌الاصل سامانی در خراسان و ماورأالنهر است. زبان فارسی دری در سدۀ چهارم و پنجم بر اثرآمیزش بیشتر با زبان عربی و قبول تعدادی از اصطلاحات جدید علمی، ادبی، دینی، سیاسی و به کار بردن آنها برای مضامین و مفاهیم مختلف شعری، نسبت به سدۀ سوم، تکامل و توسعۀ بیشتری یافت. اگر زبان شاعران و نویسند‌گان این عهد را با ادوار ادبی بعد بسنجیم، تعداد واژ‌گان عربی ر...

این پژوهش بررسی موردی تفاوت¬های جنسیتی زبانی در کودک دوقلوی دختر و پسر است که در به کار گیری دایرة واژگان فارسی انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی در چارچوب فهرست تکامل رشد ارتباطی مک¬آرتور- بیتز (سی. ¬دی¬. آی) انجام شده و در آن، دایرة واژگانی دوقلوهای مورد بررسی در 22 دستة واژگانی و 2 دسته افزون بر چهارچوب تحقیق، تحلیل شده است. پیکرة زبانی، گفتار روزمرة دوقلو هاست که با استفاده از ضبط صدا...

هدف این پژوهش بررسی کاربرد تابوهای زبانی در سخنرانی‌ها و مناظره‌های سیاسی و مذهبی در رسانه و مقایسه تنوّع این دو است. داده‌های این پژوهش از طریق تلویزیون و یا آرشیوهای اینترنتی برنامه­های صدا و سیما گردآوری شده و میزان کاربرد تابوهای زبانی و حوزه‌های واژگانی تابوها در گروه سیاسی و مذهبی مورد تجزیه­و­تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد استفاده از تابو در سخنرانی­های تلویزیونی هر دو گروه سیاسی و ...

چکیده در فرایند دستوری‌شدگی گاه ممکن است یک مقوله‌ی واژگانی علاوه بر نقش دستوری جدیدی که به دست می‌آورد کاربرد و نقش اولیه‌ی خود را به عنوان یک مقوله‌ی واژگانی نیز به‌طوز هم‌زمان حفظ نماید. تعدادی از پس‌اضافه‌ها‌ در ترکی آذربایجانی وجود دارند که علاوه بر نقش دستوری پس‌اضافه به عنوان مقوله‌های واژگانی از قبیل اسم و صفت نیز کاربرد دارند، لذا فرض پژوهش حاضر این است که ساخت این گروه از پس‌اضافه‌ها ...

در ژئوفیزیک کاربردی برای نشان دادن توزیع اجرام زیرزمینی اغلب از اجسامی مانند کره، استوانة قائم، منشور قائم، استوانة افقی، گسل قائم، تاقدیس و ناودیس استفاده می شود. در این مقاله برای پیداکردن یک مدل محتمل تر برای گنبد نمکی از شبکه های عصبی مصنوعی استفاده می شود. بدین منظور یک شبکة عصبی چندلایه با بی هنجاری هایی آموزش داده شد که از دو جسم با توزیع های جرمی متفاوت به دست آمده اند و بی هنجاری های م...

ویژگی‏های زمین‏شناسی تأثیر بسیار زیادی در ویژگی‏های فیزیکی حوضه و شبکة آبراهه‏ها دارد. هدف از این پژوهش تعیین بُعد فراکتال شبکة هیدروگرافی و بررسی ارتباط بُعد فراکتال با الگوهای ژئومورفولوژی سازندهای زمین‏شناسی و میزان حساسیت آن‏ها در حوضه‏های مورد مطالعه است. پس از محاسبة بُعد فراکتال و تعیین میزان حساسیت هر سازند، ارتباط بُعد فراکتال با سازندها در حوضه ‏های مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد بین عدد ...

تبادل کالا با کالا یا تهاتر روشی دیرینه در مبادلات تجاری است، اما امروزه شبکه‌های نوین تهاتری در سطح ملی و بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند. کمک به رونق اقتصادی، مقابله با تحریم‌های پولی، حفظ ذخایر ارزی، حفظ نیروی کار و موارد دیگر از جمله مزایای بازارهای نوین تهاتری است. با توجه به گستردگی این بازارها، مدیریت صحیح برای ایجاد توازن در بازار، کاهش هزینه‌ها، کاهش ریسک ورود به شبکة تهاتری مستلزم...