جنید بغدادی عارف بزرگ و نظریه پرداز سنت اول عرفانی، یکی از پیشگامان بحث توحید است که سخنان ارزشمندی در باب معرفت و توحید دارد. وی با توجه به سطوح مختلف مخاطبان، مراتبی را برای توحید برمی شمرد. سخنان وی در باب این موضوع، نمایانگر آن است که سیر و سلوک عملی و بینش خاص عرفانی در کنار هم در پیشبرد عارف برای رسیدن به مرتبه ی توحید ایفای نقش می کند. جنید در بیان مراتب معرفت و توحید تعامل سازگاری میان ...

شیخ مصلح الدین بدیع الدین نوری (۵۲۵-۶۱۹ق) از علمای صوفی و شاعر و متفکر برجستۀ منطقۀ خجند است. در منابع تاریخی، روایت های گوناگونی راجع به شخصیت برجستۀ این شاعر عارف ذکر شده که در این مقاله به یکی از این روایات اشاره شده است. هرچند امروز این روایت را با اندک تغییرات در بسیاری از تذکره ها می توان مشاهده کرد، صحیح بودن آن برای هیچ کس معلوم نیست. اما در عمق این روایت حقیقتی انکارناپذیر محفوظ است و ...

در این مقاله دیدگاه های دو عارف بزرگ مسلمان و مسیحی، یعنی ابن عربی و مایستراکهارت بررسی شده است.مؤلف پس از بررسی اجمالی زندگی و آثار این دو عارف بزرگ، به تبیین تشابه آرای آن دو در حوزه مابعدالطبیعه، خدای متعال و چگونگی خلقت عالم به دست خداوند و غایت آفرینش و موادی از این دست می پردازد. مؤلف ضمن بررسی قوس صعود و نزول، مقوله فنای آدمی را در خداوند تحلیل می کند. ابن عربی کلید رستگاری انسان را همان...

منظومه ی بزمی-عرفانی خورشید و مهپاره یا گل رعنا، سروده ی محمد سعید قمی متخلص به (حکیم، سعید و تنها)از عرفای دوره ی شاه عباس صفوی (قرن یازدهم) است. این منظومه بر وزن «مفعولُ مفاعلن فعولن»سروده شده است.در حدود 3700 بیت دارد. داستان گرفتار شدن دو سرگشته به نام های خورشید و مهپاره به درد شیرین عشق است. بیانگر کام ها و ناکامی ها و سختی های راه عشق، مغیلان و غولان راه وصال. دراین منظومه رگه هایی از د...

چکیده سرزمین های عربی از قرن نوزدهم در زمان امپراطوری عثمانی و مخصوصاً پس از تجزیه-ی آن، همواره محل دخالت و اعمال قدرت بیگانگان، به ویژه استعمار انگلیس بوده است و همزمان با این حرکت، در محدوده ی زمانی مشروطه ، کشور ایران نیز مورد طمع بیگانگان به-ویژه روسیه وانگلیس قرار گرفته بود. با عنایت به وابستگی حاکمان ایران و کشورهای عربی به بیگانگان ، جنبش ملی گرایانه( ناسیو نالیستی) در ابعاد مختلف سیاسی...

این رساله حاوی دو بخش ترجمه و تحقیق است. بخش ترجمه، برگردان کامل کتاب "شب تیره ی نفس" اثر خوان دلاکروث است و در بخش دوم نیز در سه فصل جداگانه به بررسی دیدگاه های خوان دلاکروث و امام خمینی(ره) در مقوله ی جایگاه عشق در سلوک عرفانی و مقایسه ی نظریات دو عارف پرداخته شده است. هر دو عارف، به وجود مراتب و مراحلی در سیر و سلوک عرفانی معتقد بوده و مراحل سلوک نفس را در سه مرحله ی تطهیر، تنویر و اتحاد شرح...

برای درک فرهنگ مشترک بشری مقایسه بین مولانا جلال الدین محمد مولوی شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم ایران و ویلیام بلیک ، شاعر، نقاش عارف بزرگ قرن هجدم و اوائیل قرن نوزدهم انگلستان کاری بدیع است . بررسی مکتب و افکار این دو انسان معنوی از ابعاد گوناگون که افق دید وسیعی دارند مهم و بخصوص از دو جنبه حائز اهمیت است : -1 اثبات وحدت در جهان هستی و اتحاد بین انسانهای الهی -2 طرح افکار عرفانی ویلیام بلیک در کش...

انسان، علت غایی عالم آفرینش است. هر چند به صورت ظاهر در مرحله آخر آفرینش قرار گرفته است ولی به حسب معنی، نخستین خلقت است، زیرا مقصود از آفرینش، ظهور صفات و افعال الهی است و انسان مظهر این ظهور است. به اعتقاد مولانا، اگرچه در ظاهر میوه از درخت پدید می‌آید، امّا مقصود اصلی از درخت، میوه است. نیز در مورد انسان اوست که علّت نهایی و ثمره آفرینش است. این انسان که علّت غایی آفرینش است، محلّ تجلّی صفات و اس...

زهد به ‌عنوان یکی از عوامل اصلی شکل‌ دهندۀ تصوف، از مباحث مهم و مورد توجه صوفیه است که در متون عرفانی از آن سخن به میان آمده است. در این پژوهش دیدگاه‌های مولانا جلال‌الدین محمد بلخی دربارۀ زهد بررسی شده است. مولانا تلقیات متفاوتی نسبت به زهد داشته و از منظرهای گوناگون به این مقوله نگریسته است. هدف پژوهش پاسخ به تبیین تلقیّات متفاوت مولانا در باب زهد و چرایی نگاه‌های متفاوت از سوی او است. نگارندگ...

آیین گنوسی درحقیقت مذهبی است عرفانی که نحله‌های گوناگونی از جمله مانویت، صابئین ماندایی، طریقه شمعون، والنتین، بازیلیدیس، مرقیون و... را شامل می‌شود. گنوسیان دارای دیدگاه‌های ثنوی بودند و جهان مادی را آفریده خدای شر می‌دانستند. پایه و اصل اساسی عقاید گنوسی این نکته است که روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست‌یابی به گنوس یا همان معرفت نجات‌بخش است، که فرستادگان الهی و منجیان...