در این مقاله به بررسی و تطبیق آثار مصطفی لطفی منفلوطی، شاعر و نویسندۀ مبارز و برجستۀ مصری با آثار جلال آل احمد، با تکیه بر نظریۀ پسا استعماری (روشنفکری و غرب زدگی) پرداخته شد؛ نیز به مقوله هایی مانند: دیدگاه های این دو نویسنده در مورد زن، هجوم غرب به زنان جامعۀ مصری و ایرانی، تحت شعاع قرار گرفتن حجاب و عفاف، تهاجم غرب به روستاهای این دو کشور و علت لامذهبی و دین گریزی جوانان مصری و ایرانی و بی ق...

یکی از مباحث مهمی که از دیرباز و از دوران باستان در حکمت الهی و فلسفه و عرفان اسلامی مورد توجه متفکران، فلاسفه و عرفا بوده است، تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی و یا به عبارتی انطباق عالم اکبر و عالم اصغر و به تعبیر دیگر عالم تکوین و عالم تشریع، و سرانجام تطبیق انسان کلی با هستی است. این مسأله در فرازهای مختلف دعای سحر آمده و مفسران معاصر در شرح این دعا به این موضوع اشاراتی کرده‌اند. نگارنده ...

تجدد، فراگیری و پیشوایی خود را از طریق فرایند توسعه و جهانی‌شدن دنبال می‌کند. در مقابل برخی منتقدان پارادایم توسعه، با ردّ مسیر تک‌خطی متجددشدن و قبول چندفرهنگ‌گرایی، نسخه‌های بومی را برای فرهنگ‌های گوناگون تجویز می‌کنند. از مهم‌ترین نتایج این رویکرد، تمرکز بر تکثرگرایی هویتی و بومی‌گرایی در علم بوده‌است. طرفداران علم بومی رویکردهای متنوعی را درپیش گرفته‌اند. کچویان از جمله متفکران جریان علم بوم...

ماکس وبر و مباحث روش‌شناختی‌ای مطرح می‌کند دستمایۀ تفاسیر و خوانش‌های بسیار متعددی بوده است. این تفاسیر بیشتر به قرابت‌های فکری و تاثیرپذیری‌های وبر از سایر متفکران پیشین یا معاصر وبر تاکید کرده‌اند. این شیوه از خوانش، در هر مسیری که برای شرح و تفسیر انتخاب می‌شود، دچار یک‌جانبه‌گرایی‌هایی می‌شود که دست‌آخر نمی‌توان به مبنایی واحد برای انتخاب از میان آنها رسید. بازسازی فضای فکری و صورت‌بندی مجد...

امروزه توسعه از جایگاه بالایی برخوردار است، به گونه‌ای که از شاخص‌های تفکیک و تشخیص کشورهای پیشرفته از عقب مانده به شمار می‌آید که یکی از ابعاد آن، توسعه فرهنگی است. «امام خمینی» (ره)، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران در تاریخ معاصر ایران، فرهنگ را پایه‌ای برای مسائل سیاسی و اقتصادی می‌دانند. از نظر ایشان، در مباحث مربوط به ایران، از هر موضوعی آغاز کنیم، ناگریز به بحث فرهنگ کشیده می‌شویم....

استعمارستیزی و مبارزه با سلطه‌گری یکی از مضامین مهم ادبیات جهان و نیز یکی از گفتمان‌های اصلی سیاسی معاصر است. متفکران جوامع تحت سلطه به‌عنوان قربانیان این پدیده‌ شوم، ضمن درک ضرورت دفاع از هویت انسانی، ملی و دینی خود، با ابزار مختلف به مقابله با آن پرداخته‌اند. شعر از مؤثرترین ابزارهای این مبارزه بوده است. این پژوهش ضمن تشریح مبارزه با سلطه و بررسی این موضوع در آثار محمدکاظم کاظمی و عبدالقهار ع...

این مقاله بدون اینکه قصد تحلیل جریان فکری مکتب تفکیک داشته باشد، میکوشد جامعة ایدهآل قرآنی را از منظر محمدرضا حکیمی، از متفکران دوره دوم از حیات مکتب تفکیک، مورد بازخوانی قرار دهد. دلیل انتخاب حکیمی به دو مسئلة مهم باز میگردد: انحطاط » نخست، علاق همندی وافر حکیمی به مهمترین موضوع تاریخ معاصر ایران یعنی ما را دینی نمیداند و وضعیت موجود را « جامعة کنونی » دوم آنکه حکیمی ؛« مسلمین انحراف از آرمانه...

نظریۀ ذهن بسط­یافته را در سال 1998 اندی کلارک و دیوید چالمرز، با تکیه بر مبانی جدیدی در فلسفۀ ذهن معاصر، مطرح کردند. متفکران این نظریه، با حفظ اصول ساختارگرایانه، از برون‌گرایی در محتوا به برون‌گرایی فعال منتقل می‌شوند. کارکردگرایی، اصل یکپارچگی علّی (سیستم یکپارچه)، اصل برابری و برون‌گرایی فعال مؤلفه‌های اصلی این نظریه هستند. در این نظریه بسط­یافتگی ذهن بر پایۀ بسط­یافتگی شناخت اثبات می‌شود. پذ...

 چکیده زیبایی‌شناسی از مباحث ­بنیادین ­و اساسی است که پیدایش آن به افلاطون و پیش‌ از او برمی‌گردد و تا امروز نیز با آرای متفکران و صاحب‌نظران معاصر غربی و اسلامی به حیات خود ادامه می‌دهد. هنر دینی نیز یکی از انواع کوشش‌های فکری‎ است که برای درک و دریافت حقیقت هستی صورت می‎گیرد. از آنجا که قرآن کریم به‎عنوان بزرگ‌ترین معجزه مکتوب، از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است، در مقاله حاضر، در گستره‌ای ا...

جان رولز از مشهورترین فیلسوفان لیبرال معاصر و فیلسوفی دوران‌ساز در عرصه فلسفه سیاست است که آراء کمتر متفکری از متفکران هم‌عصر و زمانه­ی وی،‌ همانند او عرصه رد و ابرام و بحث و نظر بوده است. به طور معمول نام رولز با نظریه عدالت او و نوآوری دوران‌ساز وی در باب افزودن عدالت به اندیشه لیبرالی گره‌ خورده است؛ و همین امر باعث شده است که از دیگر جنبه‌های اندیشه و تفکر رولزی غفلت صورت گیرد. این در حالی ...