در تعامل دین با فرهنگ اشکالی گونه گون از تدین بروز می کند. عوامل متعددی در شکل گیری دینداری فرهنگی دخالت دارند که از جمله می توان به شرایط جغرافیایی و تاریخی، فضا، عادت واره و رسانه ها اشاره کرد. این مقاله برای گونه شناسی دینداری فرهنگی چهارگونه اصلی: تدین قشر فرودست فرهنگی، تدین قشر متوسط فرهنگی، تدین روشنفکران و تدین عالمان دینی را مفهوم پردازی کرده است. مهم ترین عاملی که دو دسته روشنفکران و ...

چکیده: دینداری یکی از مفاهیم مهم برای محققان علوم اجتماعی است. مردم در زندگی روزمره خود به برداشت ها و تفسیرهایی از دین دست می زنند که ممکن است متفاوت با دین رسمی باشد. دینداری اشاره به همین جریان دارد. طبیعی است که برخی از این برداشت ها و تفسیرها می توانند موجب پدید آمدن دیدگاه های انحرافی بشوند. گام اول در خصوص حل چنین مشکلی، شناخت وضعیت جاری و دینداری موجود در جامعه است که این شناخت می توان...

هدف: تهیه مقیاس استاندارد برای اندازه‌گیری میزان دینداری؛ به خصوص در جامعۀ ایران که دینداری یکی از شاخصهای اصلی توصیف وضعیت اجتماعی است، یکی از ضرورتهای انکارناپذیر است؛ به ویژه اینکه اکثر شاخص‌هایی که برای سنجش دینداری ارائه شده‌اند، عمدتاً بر مبنای الگوهای غربی و دیدگاههای مسیحی‌گرا ساخته شده‌اند. لذا هدف اصلی این پژوهش، ساخت الگوی مفهومی و ابزار اندازه‌گیری بومی برای سنجش میزان دینداری بوده ا...

بیش از پنج دهه نیست که بررسی انواع،میزان و تغییرات دینداری موضوع مطالعات تجربی و میدانی قرار گرفته است.ابعاد و شاخص های دینداری از اوایل دهه 60،که گرهارد لنسکی نخستین مدل دینداری را پیشنهاد کرد تاکنون، تحولات بسیاری را به خود دیده است،اما همگی در دو خصوصیت مشترک بوده اند:ملهم بودن از آموزشهای مسیحی و متاثر شدن از متغیرهای تاریخی -اجتماعی غرب.وجود همین دو ویژگی امکان بهره برداری از این مدلها  را...

پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی رابطه دینداری و سلامت روان دانشجویان دختر و پسر صورت گرفت. نمونه مورد بررسی شامل 150 نفر دانشجوی دختر و 150 نفر دانشجوی پسر بود که با روش نمونه گیری تصادفی از بین دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب گردید. در این پژوهش از مقیاس نگرش مذهبی خدایاری فرد و همکاران و پرسشنامه سلامت عمومی برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. برای تحلیل داده ها همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چ...

پژوهش اخیر می کوشد تا تأثیر شکل دینداری افراد را بر روی چگونگی خوانش یا رمزگشایی آنان از برنامه های تحلیل سیاسی و اخبار تلویزیون ، بررسی نماید.این که افراد با اشکال دینداری متفاوت به دلیل برخورداری از دسترسی های گفتمانی مختلف، چه معناها،ارزش ها و ایده هایی رامرجح می سازند وپس از آن ، چگونه این معنا ها و ایده ها و ارزش ها را درک و تفسیر می کنند،موضوع اصلی پژوهش حاضر است. برای بررسی و تبیین این ...

بر خلاف اندکی از صاحب‌نظران که پاره‌ای از مذاهب را دارای تمایل ذاتی به خشونت و جرم تلقی می‌کنند، اغلب جرم‌شناسان دین را عامل قوام و انسجام اجتماعی می‌دانند که با افزایش کنترل درونی، حتی در فرض نبود کنشگران رسمی نیز از وقوع جرم جلوگیری می‌کند. مقالۀ حاضر به بررسی اثر سطح دینداری بر نوع جرایم با روش پیمایشی اجتماعی اختصاص یافته است. حجم نمونه شامل دو گروه افراد بزهکار (240 زندانی) و افراد ناکرده ...

روایی،[1] مهم‌ترین ویژگی هر سنجه و تنها جواز استفاده از نتایج یک پژوهش است. زمانی که پژوهش دربارۀ موضوعاتی همچون دینداری باشد، بررسی روایی، اهمیت بیشتری خواهد داشت؛ زیرا این قبیل موضوعات به‌دلیل پیچیدگی و پنهان‌بودگی، در مرحلة جمع‌آوری، ارزیابی و تحلیل نتایج بیشتر در معرض آسیب‌های روشی هستند. با وجود این، به نظر می‌رسد بیشتر مطالعات سنجش دینداری در ایران، دقت لازم را دربارة روایی به کار نبسته‌ا...

در مجموعه علوم انسانی، یکی از برجسته‌ترین علم‌ها دین‌شناسی است. یکی از جنبه‌های بارز این علم نیز مطالعات مربوط به حوزه دینداری است. دین‌پژوهی در جهان مسبوق به‌سابقه‌ای طولانی و تاریخی است، در ایران نیز مخصوصاً پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجّه به فرهنگ حاکم بر اجتماع، پژوهش‌های فراوانی در این حوزه شکل‌گرفته است. از آنجا که دین اسلام زیربنائی‌ترین بخش فرهنگی کشور ما را تشکیل می‌دهد، این مطالعات...

این مقاله به تحلیل یکی از نتایج ناخواسته آموزش عالی در نظام فرهنگی و ارزشی جامعه می پردازد. پژوهش های انجام شده در ایران غالباً حکایت از همبستگی منفی میان دینداری و تحصیلات (بالاخص در سطح عالی) داشته است. در این مقاله پژوهشی نیز به صورت توصیفی نشان داده شده که این تفاوت دینداری بزرگسالان در فرزندان نوجوان آنان نیز مشاهده می شود. برای تفسیر نظری این پدیده‘ مدلی تبیینی ارائه و از آن مدل به طور منط...