قضات مانند سایر افراد انسانی، به مکنونات طرفین دادرسی و حقایق پروندة مورد رسیدگی، دسترسی ندارند و همواره این امکان وجود دارد که در مقام تمییز حق و فصل خصومت دچار اشتباه شوند؛ از این روی در تمام کشورهای جهان، برای رسیدن به یک قضاوت عادلانه، قواعد و مقرراتی وضع شده که قضات دادگاهها ملزم به رعایت آنها می باشند. یکی از این قواعد که برای صیانت از حقوق افراد در مقابل اشتباهات احتمالی قضات پیشبینی...

پس از آنکه دادگاه رأی خود را انشاء و صادر کرد، بر این تصمیم قضایی آثاری مترتب می‌شود؛ رأی حجیت امر قضاوت شده می‌یابد؛ از نیروی امر قضاوت شده برخوردار می‌شود؛ گاهی نیز برای حکم نیرویی اجرایی حاصل می‌گردد؛ اصحاب دعوا از توان اثباتی آن بهره می‌برند. گاه آثار حکم محدود به اشخاصی است که در دادرسی منتهی به آن رأی دخالت داشته‌اند؛ گاهی دیگر آثار حکم به طرفین دادرسی سابق...

اهمییت اثبات حق بر کسی بوشیده نیست حق اثبات شده حق واقعی است و شعور و وجدانی که ترازوی اثبات را به دست دارد دادگر نهایی است .همه انسان ها از بدو تولد دارای حقوق هستند ولی برای استفاده از آنها فقط وجودشان کافی نیست و باید دلیلی برای اثبات آنها باشد .نکته مورد بررسی در این نوشتار در مورد کی از ادله اثبات دعوا با عنوان سوگند است .عملکرد این نوع دلیل فقط به منظور فصل خصومت است .حل اختلاف در صحت امو...

طرح دعاوی طاری مختص مرحلة بدوی نیست. در مرحلة تجدیدنظر نیز ممکن است دعاوی طاری از سوی هر یک از طرفین دعوا یا اشخاص ثالث مطرح شود. با این حال، طرح این دعاوی در مرحلة تجدیدنظر با محدودیت‏هایی روبه‌روست. اثر انتقالی تجدیدنظرخواهی مستلزم آن است که دادگاه تجدیدنظر فقط به آنچه در مرحلة بدوی در دادگاه بررسی شده رسیدگی کند. با این حال، نفی کلی طرح دعاوی طاری در مرحلة تجدیدنظر ممکن نیست. چون در بسیاری م...

یکی از نهادهای رایج در نظام­های حقوقی کامن­لا به‌ویژه امریکا، حق­الوکاله مشروط و احتمالی است. در این نوع حق­الوکاله­ها، ‌‌‌‌پرداخت حق‌الوکاله مشروط به نتیجه دعواست؛ به نحوی که در صورت شکست در دعوا حق‌الوکاله‌ای به وکیل تعلق نخواهد گرفت و در صورت پیروزی در دعوا، چند برابر تعرفه حق‌الوکاله و یا درصدی از محکوم­به، به او تعلق خواهد گرفت. در برخی نظام‌های حقوقی با وجود پذیرش این توافق‌ها، در جهت انط...

ارتباط میان دعاوی اگرچه آثار بسیار مهمی بر فرایند دادرسی و رأی دادگاه‌ها دارد، قانونگذار به‌غیر از تعریف مفهوم ارتباط کامل، معیار عینی برای تشخیص مصداق ارتباط مقرر نکرده است. در این تحقیق شش معیار برای ارتباط معرفی شده است: ارتباط به‌مثابة همبستگی و وابستگی، ارتباط همسو و ناهمسو، ملازمۀ اثباتی و اثر اسباب حکم هر دعوا، امر قضاوت‌شده، جمع اجرای دو حکم، معیار قابلیت استماع دعاوی تجزیه‌ناپذیر و معی...

استجواب در دادرسی مدنی یا پاسخ خواهی یکی از ادله تحقیقی - احرازی است که به منظور کشف اقرار و توضیح نکات مبهم بکار میرود. در حقوق فرانسه این نهاد به cormparution personnelle مشهور است ومواد 184تا198 قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه به آن اختصاص داده شده است.کشورهای عربی نیز این نهاد را تحت عنوان استجواب اقتباس کرده اند.در حقوق ایران نهادی شبیهه به استجواب به صراحت پیش بینی نشده است؛چراکه نفوذ تاریخ...

در حقوق بین‌الملل خصوصی، مسئله «صلاحیت بین‌المللی دادگاه‌های داخلی» و به‌عبارت دیگر «صلاحیت دادگاه‌های داخلی دربارۀ دعاوی بین‌المللی» به‌عنوان پیش شرط «سیستم حل تعارض قوانین» مطرح است و این مسئله آنگاه مطرح می‌شود که حداقل یکی از اصحاب دعوا، بیگانه باشد یا موضوع دعوا به‌گونه‌ای با دولت خارجی ارتباط داشته باشد. در فقه و حقوق اسلامی، مسلمانان و اهل ذمۀ اتباع دولت اسلامی و کافران غیرذمی بیگانه به‌...

علم قاضی یکی از ادله اثبات دعوا و طرق اثبات جرائم است و چه بسا نزد قائلین به آن بر سایر ادله مقدم باشد. در این مقاله، ادله قائلین به جواز عمل حاکم به علم خویش و محاجه قائلین به عدم جواز ارائه شده است. در نهایت، ادله قائلین به جواز تقویت شده و جانب ایشان را گرفته است، بدون این که تفصیلی بین حق الله و حق الناس قائل شود. عناوین استنادی نظر مختار عبارتند از: اجماع، اقوا بودن علم بر بینه، تحقق امر ب...