هنجارگریزی به شگردی ادبی اطلاق می¬شود که در متون ادبی به عنوان یکی از مهم¬ترین و اساسی¬ترین عوامل ایجاد ادبیت و فرم ادبی شناخته شده است. در این شگرد ادیب می¬کوشد تا با دوری جستن از عادات و هنجارها نوعی تغییر در زبان و نحوه بیان را موجب شود تا توجه مخاطب به محتوای متن بیشتر جلب شود. ایجاد چالش در متن و خلق لحظات درنگ برای مخاطب که هدف مهم شاعر از آفرینش متون ادبی است گاه نتیجه به کارگیری صحیح چن...

بیدل دهلوی از شاعرانی است که شگرد سبکی و زبانی خاص خود را دارد. وی در مواردی با شکستن معیارهای مرسوم و با دور شدن از اصول حاکم شعر، زبانی متفاوت عرضه می دارد. هنجارگریزی های صرفی و نحوی او در غزلیاتش جالب توجه، بررسی هر یک آنها بیانگر خلاقیت زبانی و ادبی او است و این شگردها در کنار دیگر تصاویر شاعرانه شعر او را تخیلی تر نهاده است. در این مقاله سعی شده است به ساختارهای جدید نحوی در اشعار بیدل اش...

برجسته شدن شعر یک دوره و رسیدن به سبک و زبانی نو، به هنجارگریزی و کنارگذاشتن فرم، زبان، موضوع وتصویرهای سنّتی و رایج غیرکارآمد نیاز دارد که این روند در شعر دورۀ پهلوی دوم به‌خاطر عوامل گوناگون، مخصوصاً نیاز جامعۀ ایران، انجام شد. نویسندگان در  این مقاله با بررسی شعر این دوره در چهار موضوع اجتماعی، سیاسی، چریکی و مذهبی، به پژوهش جلوه و گسترش رئالیسم ایرانی توجّه کرده، شاهدهایی...

غزلیات مولانا که تعامل احساس و هیجان او با زبان عقل اوست، یکی از شور انگیزترین اشعار غنائی جهان است. در تعامل این هیجان و زبان و بسامد متغیر این تعامل که به چه میزان هیجانات در آفرینش غزل موثرند و به چه میزان عقل و زبان ـ شعر او را از نوعی هنجار به هنجار گریزی و در نهایت در اوج هیجانات به نوعی فرا هنجارگریزی می‏کشاند که نمونۀ آن را غیر از شعر او بسیار نادر می‏توان یافت. به شکلی که در شعر هرچه ب...

چند معنایی(ایهام ) یکی از مهم‌ترین امکانات زبان شعری است. این صنعت بدیعی را از انواع هنجارگریزی‌های معنایی می‌دانند که در محور همنشینی و مجاورت که مبتنی بر ترکیب است به وجود می‌آید و کلام را با ابهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند می‌دهد. فروغی بسطامی از شاعران توانای عصر قاجار و قرن سیزدهم هجری است. در فن غزل سرایی از استادان مطرح این دوره است. عشق، عرفان و مدح مضامین اصلی غزل‌های فروغی ...

دراین تحقیق در چارچوب مکتب ساختگرایی و نظریه ی هنجارگریزی لیچ به تحلیل نحوی زبان شعر سپهری می پردازیم. لیچ هشت نوع هنجارگریزی را بر می شمارد و آن ها را اسباب آفرینش شعر معرفی می نماید. در این پژوهش به بررسی هنجارگریزی نحوی پرداخته خواهد شد و انواع هنجار گریزی نحوی و بسامد آن ها در شعر سپهری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. هشت دفتر شعر سپهری داده های این پژوهش را تشکیل می دهند که به دو گروه جداگا...

متناقض نما به عنوان یک ترفند ادبی ناشناخته، کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ اما به جهت هنجارگریزی، دو بعدی بودن، برجستگیِ معنا و ایجاز در کلام، مایة شگفتی، و در نتیجه لذت هنری می­شود. یکی از جنبه­های ظریفی که در ادب عربی و به ویژه در کتاب نهج البلاغه مغفول مانده و کمتر مورد توجه قرار گرفته، بررسی عناصر و ارکان متناقض نما - به عنوان عناصر موسیقایی- در این شاهکار ادبی است. تجربه­های عرفانی و فرا عق...

  شعر «طرح » در فارسی و «توقیعه» در عربی یکی از گونه‌های شعر امروز ایران و عرب است که با معنایی ژرف در قالب کلماتی اندک بیان شده است. قالب شعرهای کلاسیک کوتاه فارسی و عربی جای خود را در شعر مدرن به «طرح» و «توقیعه» داده است و از اوایل دهه هفتاد قرن بیستم شاعران فارسی و عربی به آن رسمیت بخشیدند.   تاریخ شعر کوتاه فارسی به شعر کوتاه قدیم و سپس به خسروانی ها و تاریخ شعر کوتاه عربی به توقیعات دوره ...

موضوع پایان نامه ی حاضر بررسی جلوه های مختلف « برجسته سازی در اشعار هوشنگ ابتهاج» می باشد. برجسته سازی عبارت است از روشهایی که متن را به چشم مخاطب بیگانه بنماید. این روشها سبب لذت و بهره وری بیشترخواننده از اثرادبی می شود. بسیاری ازشاعران ازاین روش برای تقویت وتازگی وغنای شعرخود بهره می گیرند. ابتهاج نیز از شاعرانی است که از این ترفند برای تقویت و جلوه ی شعرخود استفاده کرده است. ابتهاج دراشعارک...

ادبیات کودک را زمانی باید ادبیات کودک خواند که با توجه خاص به کودک و صرفاً برای او خلق شده باشد.از آنجایی که کودک دارای ویژگی های ذهنی خاصی است ، کتاب و سبکی که برای او نوشته میشود باید با طبیعت او در انطباق باشد.کلمات و ساختارهای جمله باید در خور فهم کودک باشد،زیرا وجود مفاهیم و مباحث خارج از درک او موجب ایجاد اختلال در برقراری ارتباط فکری مخاطب با اثر خواهد شد،که این امر از یکسو موجب کاهش جذاب...