ریخت شناسی در ادبیات، «تحقیق در ساختارهای آثار ادبی و شناسایی اشکال و گونه های آن ها» است. این تحقیق به ریخت-شناسی و بررسی ساختار صوری نود و سه داستان از داستان های کتاب کوچ? احمد شاملو از منظر پراپ می پردازد. این بررسی از آن جهت که یک بررسی فولکلورشناسانه است و داستان ها برآمده از ذهن و زبان عام? مردم هستند، دارای اهمیت است و می تواند قسمتی از ارزش های نهفته در این داستان ها را برای ما آشکار ک...

پراپ در فصل سوم کتابش بیان کرد که خویشکاری های شخصیت های افسانه ها و حکایت های فولکوریک از سی و یک کارکرد تجاوز نمی کند. وی با دقت فراوان این سی و یک کارکرد را استخراج و با نشانه های اختصاری زبان روسی آنها را به شکل فرمول و الگو تنظیم نمود. هم چنین شخصیت های قصه ها را در هفت دسته تقسیم کرد : 1. قهرمان ؛ 2. شاهزاده خانم ؛ 3. بخشنده ؛ 4. یاریگر ؛ 5. اعزام کننده ؛ 6. قهرمان دروغین و 7. شریر. د...

از اوایل قرن بیستم گروهی از دانشمندان علوم انسانی روسیه، شروع به تحلیل ساختارمتن های ادبی کردند و خود را فرمالیست نامیدند. آن ها کمتر به درون مایه و موضوع آثارتوجّه داشتند، مشهورترین این افراد ولادیمیر پراپ نام داشت، که بر روی مجموعه قصه های پریان روسی که آفاناسیف گردآوری کرده بود تحلیل ساختاری را انجام داد. او شیوه و اسلوب کار خویش را ریخت شناسی نامید، به معنای مطالعه اجزای تشکیل دهنده ی قصّه و ...

با کنکاش در سینما می‌توان مولفه‌های تأثیرگذار در شکل و ساختار جامعه را که در موقعیت‌های زمانی و مکانی متفاوت تبدیل به «عنصر مسلط» آن جامعه شده‌اند، فهم کرد. «تحلیل ساختاری روایت» بازنمایی «عناصر مسلط» را در «روایت»‌هایی جستجو می‌کند که از سطح فرد فراتر می‌رود؛ این روش به صنایع و شگردهایی که یک متن در نسبت با آن‌ها تولید می‌شود می‌پردازد. برای کاربست روش «تحلیل ساختاری روایت» می‌توان از نظریه «ف...

در این مقاله به بررسی ریخت شناسانۀ شعر «کتیبه» اخوان ثالث پرداخته ایم. به این منظور، نخست به تعریف ریخت شناسی پرداختیم، سپس روایت اسطوره ای «کتیبه» را از منظر این نظریه، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم و به خویشکاری­ ها، شخصیت ها و حرکت های روایت تقسیم کردیم. «کتیبه» از شعرهای روایی اخوان است که شکلی نمایشی و دراماتیک دارد. شیوۀ روایت و داستان پردازی در این شعر به گونه ای است که شاعر با توصیف های...

اصطلاح ریخت شناسی به عنوان یکی از روش های تحلیل و طبقه بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه ی عامیانه ی روسی وارد عرصه ی نقد ساختاری شده است. این شیوه ی تحلیل در شناخت نقش ها، نقش ویژه ها و حرکت های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه های روایی این منظومه درحوزه ی ادب...

قصه جادویی یا قصه پریان، داستانی است که درجهانی غیر واقعی رخ می دهدولی این وقایع غیرواقعی برای قهرمان قصه کاملا واقعی و معمولی به شمار می روند.ولادیمیر پراپ ، محقق روس، درنظامی ابداعی به بررسی ریخت شناسانه قصه های پریان روسی پرداخت.بنابر تعریف وی ، ریخت شناسی، یعنی توصیف قصه ها برپایه اجزای سازنده آنها و همبستگی و ارتباط این سازه ها با یکدیگر و یاکل قصه.در این مقاله قصه های جادویی ایرانی و شیوه...

در سراسر گیتی هزاران داستان و افسانه ی عامیانه بین اقوام و ملل مختلف پراکنده است، که شاید گردآوری تمام آنها سالیان دراز دیگر وقت بخواهد. هر یک از این داستانها موجودیت و هویتی جداگانه دارند و شاید هیچ گونه شباهتی بین بعضی از آنها وجود نداشته باشد؛ اما اگر با دید علمی بنگریم خواهیم دید که تمام قصه های دنیا از عناصر معدودی ساخته شده اند و اگر دگرگونی و تفاوتی هست در ترکیب این عناصر با یکدیگر است. ...

ریخست شناسی قصه های عامیانه ی ایرانی، پژوهشی کاربردی با رویکرد ساختارگرایانه است که می کوشد واحدهای مشابه را از داستان های متنوع استخراج کند. بدین ترتیب مهم ترین هدف پژوهشی یعنی تعیین چارچوب علمی برای قصه های عامیانه تحقق می یابد. این شیوه تحلیلی از دهه های نخستین قرن بیستم با «ریخت شناسی قصه های پریان» ولادیمیر پراپ آغاز شد. وی که استاد مردم شناسی دانشگاه لنین گراد بود بیش از صد قصه پریان روسی...

افسانه ها و قصه های عامیانه تجلیگاه فرهنگ ها و سنت های فراموش شده ی جوامع بشری است. گروهی از پژوهشگران با تکیه بر آثار مکتوب و به جا مانده از اسطوره ها و افسانه های کهن به تحلیل ریشه ها و علل شکل گیری آن ها پرداختند تا این که در قرن بیستم و با گرایش پژوهشگران به بررسی ریخت شناسی آثار ادبی، متون معاصر وکهن با نگاهی جدید مورد بررسی قرارگرفت. ولادیمیر پراپ که از فولکلورشناسان برجسته ی روسی است، با...