قصیده کلیه یکی از جدیدترین پدیده های شعر عربی معاصر و به تعبیر منتقدان عرب شکل تکامل یافته قصیده عربی و اوج نوآوری در مسیر تطور آن است . این قصیده نمونه و الگوی هماهنگی شکل و مضمون و تداخل آگاهی و شعور با ناخودآگاهی و اتحاد ذات با هستی و درآمیختن شاعر با کائنات و ذوبان تمامی موجودات در قصیده است . قصیده کلیه متکی برمیراث تصوف افراطی اسلامی ومیراث تصوف غرب است که به طور عمده با دومکتب سوررئالیسم...

ترجمۀ شعر،  یکی از مهم­ترین مباحث در مطالعات ترجمه محسوب می­شود، و همواره مورد توجه و اهتمام صاحب­نظران بوده و هست. آمیختگی زبان شعر با احساس شاعر، و بهره­مندی آن از ابهام و پیچیدگی و وجود عناصری نظیر موسیقی، عاطفه و خیال، شعر را در مرتبۀ بالاتری از نثر قرار می­دهد. و به همان میزان بر اهمیت ترجمۀ آن می­افزاید. مترجمِ شعر باید نسبت به مترجمان دیگر متون از آزادی بیشتری برخوردار باشد. ترجمۀ موفق و ...

امروزه به کارگیری رمز و نماد، یکی از ویژگی های چشمگیر در شعر معاصر عربی در آمده و به آن عمق و جلوه ای تازه بخشیده است. ادبیات عرب بویژه شعر معاصر از این قائله مستثنی نبوده است. خلیل حاوی شاعر برجسته لبنانی از جمله شاعرانی است که از این ظرفیت هنری زبان، به خوبی استفاده نموده است. وی دین و کتب مقدس، تراث و فولکلور جهانی و همچنین طبیعت را مصدر و منشأ رمزهای شعری خود قرار داده است. خلیل حاوی با خلق...

یکی از ویژگیهای شعر معاصر عربی به ویژه شعر مقاومت فلسطین حضور گسترده ی نماد در آن است که شاعران با به کارگیری آن، علاوه بر ژرفا بخشیدن به اثر ادبی به بیان نمادین اندیشه های خود می پردازند. عزالدین مناصره، شاعر معاصر فلسطینی از این ظرفیت هنری زبان به خوبی استفاده کرده و با به خدمت گرفتن نماد، اوضاع نابسامان فلسطین اشغالی و مقاومت مردم آن را در برابر تاخت و تاز اشغالگران به تصویر می¬کشد و به دفا...

چکیده: نگاهی گذرا بر روند شکل گیری شعر نو فارسی و شعر حرّ عربی تأثیر پذیری ادبیات فارسی وعربی را از یکدیگر نشان می دهد. این تأثیرپذیری ها که شباهت های بسیاری را می زاید، هر پژوهشگر کنجکاوی را وا می دارد که به بررسی روند تأثیر و تأثر این دو نوع قالب شعری بپردازد.در ادبیات فارسی نیما یوشیج با بهره گیری از تجربیات شاعران پیشین در عرصه ی نوآوری، قالب شعر فارسی را دگرگون کرد. در ادبیات عربی نیز همین...

یکی از ویژگی‌های زبان شعر، استفاده از ظرفیت نمادهاست که در شعر معاصر عربی به ویژه شعر مقاومت فلسطین نیز تبلور یافته است. عزالدین مناصره، شاعر معاصر فلسطینی از این ظرفیت زبان شعری به خوبی استفاده کرده و با کاربست رمزها، اشغال و پلیدی اشغالگران سرزمین فلسطین را به رشته نظم در آورده تا از این رهگذر جنایت‌های صهیونیست‌ها در فلسطین را به چالش بکشد.پژوهش پیش‌رو، با روش توصیفی و تحلیلی، می‌کوشد نمادها...

فراخوانی میراث در شعر معاصر عربی پدیده‌ای نوظهور است که مورد توجه شاعران بسیاری قرار گرفته، و نظریه‌پردازانی مثل علی عشری زاید و احسان عباس به تبیین اصول و عوامل بکارگیری آن پرداخته‌اند. فراخوانی هنری است که شاعر معاصر به واسطه آن اهداف خود را بیان می‌نماید و تجربه‌های جدید شعری خویش را بازگو می‌کند. این پژوهش بر آن است از میان میراث‌های بکاررفته در اشعار دو شاعر معاصر فارسی و...

نشانه شناسی رهیافتی در نقد ادبی است که به مطالع? نظام مند هم? عواملی می پردازد که در تولید و تفسیر نشانه ها یا در فرایند دلالت شرکت دارند. نشانه شناسی در جستجوی آن است که معنا ها چگونه ساخته می شوند و واقعیت چگونه در قالب نشانه ها بازنمایی می شود. نشانه شناسی همچنین در پی معانی ضمنی و غیر صریح نشانه ها است. شعر معاصر فارسی با آثار و کتاب های بسیار خود کارنامه پربرگی از خود بر جای گذاشته است؛ ت...

احسان عبّاس (1920-2003م)، ادیب و ناقد و مصحّح و مترجم و مورّخ فلسطینی از نادره‌کارانِ این روزگار بود. از او آثار گوناگون و ارزشمندی از ترجمه و تصحیحِ متون تا نقد ادبی برجای مانده است. از آثارِ نقدی وی کتاب اتّجاهات الشعر العربی المعاصر را می‌توان برشمرد. این کتاب از چاپِ نخست آن در سال 1977م تاکنون از منابع معتبر در قلمرو نقد شعر معاصر عربی به ویژه اشعار شاعران پیشگام بوده‌‌ ‌است. کتاب، هشت فصل دارد و ...

حضور فعّال سنّت و چهره های سنّتی در شعر معاصر عربی و الهام گیری شاعران از آن، هر کوششی را در جهت روشن تر کردن آن مهم، اقدامی موجه می نماید، به ویژه اینکه اگر شعر آن شاعران از این زاویه مورد ارزیابی قرار نگیرد، چهرة حقیقی شعرشان همچنان در سایه روشن ابهام باقی خواهد ماند. گفتار حاضر می کوشد شگردهای فراخوانی شخصیت های سنّتی و دلالت های آن را در شعر أمل دنقل (1983 – 1941) - یکی از شاعران نامدار شعر معا...