در دوران پس از جنگ سرد دستگاه دیپلماسی جمهوری­اسلامی ایران بخش مهمی از تلاش خود را معطوف به سیاست نگاه به شرق از طریق تقویت ائتلاف­های بین­المللی با هدف تضعیف فشارهای ساختاریعلیه خود کرده است. در دوران پسا­تحریم نیز جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند تا در جهت تأمین ­بخشی از اهداف سیاسی خود، از تک قطبی شدن ساختار نظام بین­الملل جلوگیری نماید. در این میان اگر چه روابط ایران و روسیه فراز و نشیب بسیا...

مهم‌ترین بُعد هر انقلاب بُعد ایدئولوژیک آن است که در بررسی تأثیرات فراملّی اهمیت فراوان دارد. این بُعد در  انقلاب اسلامی ایران تأثیرات مهمی برمناطق همجوار ــ که از نظرمذهبی، جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی  وجوه اشتراک زیادی دارند ــ گذاشت. این تأثیرات، گرچه در دهة اول پیروزی انقلاب به علت سلطة رژیم شوروی مورد توجه قرار نگرفت، اما با فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوریهای مستقل مسلمان، جمهوری اسلامی ایران ...

مقالۀ پیش رو به‌دنبال پاسخ­دادن به این پرسش است که سیاست و راهبرد کلان و هدف‌های آمریکا از حضور نظامی در منطقۀ آسیای مرکزی پس از 11 سپتامبر چیست و این راهبرد و هدف‌ها در منطقه با چه موانع و چالش­هایی رو‌به‌رو است؟ در پاسخ می­توان گفت که منطقۀ آسیای مرکزی برای آمریکا اهمیت بالای ژئوپلیتیکی دارد؛ به این شکل که استقرار آمریکا در آسیای مرکزی می­تواند ضمن مبارزه مستقیم با تروریسم و استفاده از منابع ...

حملة آمریکا به عراق در مارس 2003 که به سقوط رژیم بعثی منجر شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با این کشور بود. فروپاشی حکومت صدام حسین، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. نفوذ ایران هم در بعد دیپلماسی رسمی و روابط صمیمانه با دولت جدید عراق مشهود بود و هم در بعد فرهنگی و غیررسمی که به قدرت نرم موسوم است. ایران با بهره‌گیری از قدرت نرم...

مجتمع نظامی‌ ـ ‌صنعتی یکی از مهم‌ترین لابی‌هایی است که نفوذ فوق‌العاده‌ای در نظام تصمیم‌گیری ایالات متحده دارد. این مجموعه ریشه‌ای دیرین در ساختار سیاسی آمریکا دارد. این پژوهش با روش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی به مطالعۀ ماهیت و ابعاد مختلف مجتمع نظامی ـ صنعتی پرداخته و نقش آن‌ها را به‌عنوان مهم‌ترین لابی نظامی، در افزایش بودجۀ نظامی و سیاست نظامیگری آمریکا بررسی کرده است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا ...

سیاست گسترش خدمتهای اطلاعاتی اگر بخشی از سیاست و برنامه ریزی علمی‘فنی و اقتصادی هر کشور را تشکیل دهد‘میتواند برای اعمال نظارت‘ایجاد هماهنگی‘و توسعه منابع اطلاعاتی مؤثر واقع گردد‘وانتشار نتیجه پژوهشهای علمی و فنی‘ونیز بهبود خدمتهای اطلاعاتی را تسریع بخشد.در این مقاله ‘ برنامه ها و سیاستهای ملی اطلاعاتی به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.

واقع‏گرایی و نوواقع‏گرایی به عنوان رهیافت مسلط بر مطالعات روابط بین‏الملل و سیاست خارجی با تأکید بر دولت‏گرایی و غلبه دادن عنصر ساختار به جای بازیگران در نظام بین‏الملل نقشی برای تأثیرگذاری قومیت و گروه های قومی بر سیاست خارجی دولت ها قائل نمی‏شود. در حالی که با پایان جنگ سرد شاهد گسترش تأثیرگذاری متغیر گروه های قومی بر ترتیبات امنیتی سیستم‏های تابع و نظم‏های منطقه‏ای به ویژه در خاورمیانه هستیم...

ساز و کار نشر و گسترش اسلام در شرق آسیا و شبه قاره هند با دیگر مناطق اسلامی متفاوت بوده است. در این منطقه تجار، بازرگانان، علما، دانشمندان و صوفیان از طریق تعامل و تبادل فکری و فرهنگی و با تساهل و مدارا، بومیان این مناطق را به آیین اسلام در آورده اند. در این میان، علما و دانشمندان مسلمان با تعامل و تناظر با دانشمندان هند به عنوان نیرویی تأثیرگذار به تبیین عقلایی افکار و عقاید دینی و مذهبی پرداخ...

نفوذ و گسترش شایان توجه واژه های زبان فارسی، در ادوار مختلف، در زبان های گوناگون، از جمله موضوعات قابل توجه در حوزۀ ریشه شناسی و مطالعات تاریخی است. از جمله زبان هایی که در طول تاریخ، به طور غیرمستقیم، وام گیرندۀ واژه هایی از زبان فارسی بوده اند، می توان به زبان های اروپایی، و از آن جمله انگلیسی، اشاره کرد. بررسی این دسته از واژه ها خود ارائه کنندۀ تصویری گویا از فرهنگ، تمدن و رویدادهای اجتماعی...

چکیده امروزه در عرصه بین‌المللی همه کشورها می‌کوشند تا با اصلی به نام حفظ منافع ملی وارد گفتگوی متقابل در جهت توسعه همه‌جانبه شوند و به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از ابزارهای فرهنگی بهترین و کارآمدترین شیوه برای اجرای بهینه سیاست خارجی و کسب منافع ملی است. با وقوع تحولات جدید سیاسی- امنیتی و ژئوپلیتیک و پسابرجام، ساحت قدرت و سیاست جمهوری اسلامی ایران در برابر اتحادیه اروپا...