حق دفاع از خویش در فقه امامیه     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   دفاع ازخویش، حقی است که ریشه در فطرت انسان دارد. در فقه اسلامی نه تنها براین «حق» تأکید شده بلکه به عنوان یک «تکلیف» شناخته شده است، ولی آیا در جامعه اسلامی «فرصت» دفاع در اختیار کسانی که مورد تهاجم اند، قرار داده می شود؟ پاسخ فقه اسلامی به این سؤال مثبت ...

توجیه عدم تغییر طعم لپتون های باردار در حال انتشار در مقایسه با نوسان نوترینو که اکنون به عنوان یک واقعیت فیزیکی پذیرفته شده است، مورد توجه می باشد. در این مقاله با محاسبه مسیرهای بوهمی لپتون های باردار الکترون و میون ناشی از واپاشی پایون و بوزون w مشاهده می­کنیم که حتی اگر تولید آنها همدوس باشد (یعنی عدم قطعیت در انرژی بزرگ تر از تفاوت جرم الکترون و میون باشد و تابع موج اولیه آنها همپوشانی داش...

هدف از پژوهش حاضر آن است که کتاب مورد نظر را از جنبه استفاده از دیدگاههای امیر مومنان علی(ع) در زمینه تربیت اجتماعی مورد بررسی قرار داده و با دستیابی به میزان تطابق آن با مولفه های مطرح در منظر امام علی(ع) دیدگاههای مناسبی را در جهت بهره گیری هرچه بیشتر در این زمینه ارائه دهد. این تحقیق که با شیوه توصیفی- تحلیلی متون کتاب درسی صورت گرفته، به بررسی روشها و مولفه های تربیت اجتماعی از دیدگاه امام ...

چکیده مسأله ازخودبیگانگی از زمان آدم و حوا که میوه نهی شده را خوردند و از بهشت رانده شدند آغاز شد، بیگانگی پدیده تازه ای نیست بلکه در همه اعصار تاریخی و فرهنگ های گوناگون منشاء اضطراب و اندوه آدمی بوده است، ولی به نظر می رسد که در عصر حاضر مسأله بیگانگی خصوصاً بیگانگی اجتماعی به مرحله حاد خود رسیده است. به گونه ای که ایجاد یک بحران را گوشزد می کند. از شکایت های بزرگ انسان امروز این است که وسایل...

مکتب ساختارگرایی از جمله دانش های مربوط به نشانه شناختی است که به تحلیل محتوای متون(از جمله متون مقدس) و به ویژه بررسی و تحلیل عناصر داستان ها و قصه ها می پردازد. شیواترین ابزار بیان و انتقال مفاهیم و انگاره های مورد نظر، روایت و به تصویرکشیدن وقایع در قالب «قصه» است که اهداف بسیاری را با خود به همراه دارد. این پژوهش در تحلیل عناصریکی از داستان های مشترک در قرآن و نهج البلاغه یعنی داستان خلقت آ...

این نوشتار، پژوهشی در خطابهای عتاب آمیز خداوند به پیامبر اکرم (ص) است. این گونه عتابها که قریب 80 آیه در قرآن را شامل می شود، گسترة عظیمی از مباحث گوناگون را در میان قرآن پژوهان به وجود آورده است. اهتمام اصلی مفسران در توجیه و تحلیل این گونه آیات نکوهش بار، حلّ تعارضی است که به گمان ایشان، این آیات با اصل وجوب عصمت پیامبر (ص) دارد. نگارنده در این جستار کوشیده است ضمن بیان آرای مفسران در تفسیر بر...

داستان­های قرآن همواره دستمایه شاعران ادب فارسی در خلق مضامین و تصاویر ناب و زیبا بوده است. یکی از این داستان­ها قصه آدم و حوا و هبوط آن‌ها از بهشت به دلیل خوردن میوه ممنوعه است. در شعر گذشته فارسی این میوه به تبعیت از اکثر تفاسیر اسلامی همواره گندم قلمداد شده است، در حالی­که شاعران معاصر گاه به پیروی از روایات اسلامی این میوه را گندم دانسته­اند و گاه مطابق با تفاسیر تورات، آن را سیب یا درخت مع...

شناخت صحیح ، نقش و جایگاه مردم در حاکمیت ، از اموری است که در سرنوشت سیاسی جامعه نقش تعیین کننده ای دارد ، که می توان به برپایی حکومت و اداره آن براساس قوانین اسلام اشاره کرد . در مورد نوع حکومت در زمان معصومین(ع) و حکومت های کنونی و اینکه بهترین نوع حکومت در زمان غیبت چه می باشد ابهاماتی موجود است . با بررسی منابع و مبانی نظری و عملی موجود ، به این نتیجه می رسیم که امر تشکیل حکومت یک امر بدی...

از صدر اسلام تاکنون، برخی اندیشمندان بر این بوده اند که امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه ای فردی است و مانند بسیاری تکالیف و احکام الهی، بر فرد مسلمان واجدالشرایط واجب است. در این دیدگاه، شرایط و مقتضیات زمان و مکان، کمتر مؤثّر است و حکومت دینی و اسلامی وظیفه خاصی ندارد. دیدگاه دیگر، امر به معروف و نهی از منکر را افزون بر وظیفه فردی، موضوعی اجتماعی و حکومتی می داند. بر مبنای نگرش دوم، توسعه فره...

در دین مقدس اسلام میان وظایف فرد و دولت در تحقق شریعت یک نسبت تعاملی وجود دارد. در واقع وظایف افراد و دولت در جامعه اسلامی مکمل هم بوده و جدا از یکدیگر نیست. شرع مقدس اسلام وظایفی را برای افراد در جامعه اسلامی تعریف نموده است تا با تعامل فرد و دولت، جامعه مطلوب اسلامی شکل گیرد. یکی از اینها، وظیفه فرد مسلمان در قبال مشاهده جرم در جامعه است.   در این مطالعه، سعی شده با استفاده از ابزار نظریه باز...