با این که واژه طنز در گذشته زبان فارسی حضور داشته امّا دیرزمانی نیست که به اصطلاحی ادبی تبدیل شده و سپس در زبان عام مورد استفاده گسترده قرار گرفته است. با این همه، چگونگی حضور و زمان تقریبی ورود این واژه به حوزه اصطلاحات ادبی نکته ای است که در اکثر تحقیقات مغفول مانده است؛ برای حلِّ این مسأله، ما در ابتدا معنای قاموسی طنز را بررسی کرده ایم تا نشان دهیم که این واژه، نیازمند تعریفی دوباره بر اساس مع...

در این مقاله،طنز در ادب عرب قرن چهارم هجری که به تعبیر بسیاری از مورخان،دوره شکوفایی تمدن اسلامی به شمار می آید،مورد بررسی قرار گرفته است .نگارنده سعی نموده تابا نگاهی به طنز در دوران جاهلیت،به شکل گیری و تحول طنز در دوره عباسی (قرن چهارم هجری)بپردازد.در این باره،اوضاع سیاسی-اجتماعی عباسیان از جمله وجود طبقات گوناگون اجتماعی،پدیداری طبقه ظریفان ، تجمل حاکم بر دربار خلفا ، قدرت گیری درباریان و ب...

طنز عبید زاکانی از نظر اشارات اجتماعی و نکات تاریخی یکی از منابع ممتاز شناخت جامعه، ذوق و فرهنگ ایرانی در قرن هشتم است. در طنزهای عبید زاکانی به ظریف‌ترین مسائل فردی و جمعی در بستری از نگرش فلسفی و سیاسی پرداخته شده ‌است. نکتۀ قابل تأمل در طنز عبید این که غالباٌ لطایف او زیرساختی پارادوکسی دارند و عبید از طریق ایجاد فضایی متناقض‌گونه، خواننده را به خنده و تفکر وامی‌دارد. در این تحقیق به عمده‌تری...

آیرونی (Irony) اصطلاحی ادبی است که معاصران کوشیده‌اند آن را به کلماتی نظیر طنز، طعنه، کنایه، کنایۀ طنزآمیز، تهکّم، تجاهل‌العارف، استهزاء، وارونه‌گویی، پنهان‌سازی و ... ترجمه کنند، اما در این مقاله خواهید دید که هرکدام از این واژه‌ها فقط بخشی از مفهوم آیرونی را در نظر مخاطب می‌آورد. این مقاله بر آن است تا تفاوت آیرونی را با طنز، طعنه، کنایه و صنایع بدیعی و بلاغی مشابه با آیرونی توضیح دهد. طنز یکی...

عبید زاکانی شاعر و طنزپرداز قرن هشتم است که حکایت‌های طنزآمیز شاعر در رسالة دلگشا زبان تند و گزندة او را در اعتراض به فضای اجتماعی و سیاسی روزگارش به‌خوبی نمایانده‌است. نظـریة «انـگاره معنایـی طنـز» ویکتور راسکین (Victor Raskin) حرکتی اساسـی است که در مقابل رویکـرد طبقه‌بندی سنتـی طنـز قرار می‌گیرد. این نظریه سرآغاز بررسی‌های زبان‌شناسانه و معناشناسانه در حوزة طنز گردید و بر نظریه‌ها و الگوهای ...

طنز جزء جدائی ناپذیر متن ادبی است. طنز یکی از شیوه های شالوده شکنی و قاعده افزایی است که نویسنده برای بیان کنایه آمیز و غیر مستقیم پیام و اندیشه خود از آن سود می جوید. طنز در متون عرفانی نیزبه کار رفته و بر جذابیّت و عوام پسندی آن افزوده است . طنز دو کارکرد عمده دارد : 1. انتقاد از نارسایی های سیاسی و اجتماعی2. انتقاد از کجروی های فرهنگی و اخلاقی . سویه عمده طنز در متون عرفانی نثر، مبارزه با کجر...

طنز و طنزپردازی نزد اهل ادب و به‌خصوص شاعران یکی از روش‌های بیانی می‌باشد که با توجه به قدرت تأثیرگذاری فراوان بر ذهن خواننده، از دیرباز تا به امروز مورد توجه ادیبان بوده است. در میان شاخه‌های متنوع طنز، طنز سیاسی از کاربرد بیش‌تری برخوردار است، به طوری که شاعران بزرگ بسیاری از این هنر در سروده‌های خود بهره جسته‌اند. از میان شاعران معاصر‌ ایرانی ملک الشعرای بهار و در شعر معاصر عربی، <e...

مشروطه و ادبیات آن، تحوّلی در ادبیات فارسی پدید آورد که از لحاظ مخاطب، کارکرد، تنوع و زبان، تفاوت چشمگیری با ادوار گذشته ادبیات ایران دارد. در خلال تحولی عظیم، نثر به سلطه‌ طولانی شعر پایان بخشید، اما مهمترین تحول را می‌توان در زبان و عناصر آن مشاهده کرد. زبان، نقاب فرهیختگی و ادبیات را کنار می‌زند و همراه با جریان زمان و مکان آزادانه نفس می‌کشد. یکی از مهمترین تحولات زبانی و ادبی ایـن دوره، گرا...

چکیده عطّار از جمله شاعرانی است که طنز را دستمایۀ انتقادهای سیاسی و نابرابری‏های اجتماعی عصر خویش قرارداده است. اوبرای بیان بسیاری از بی عدالتی‏ها و بی رسمی‏های اجتماع آن روز از زبان اشخاص تمثیل، نگاه نقادانه را با لحن طنزی می آمیزد.طنز یکی از شیوه های کلام است که هدف آن اصلاح و تزکیه است. شاعر یا نویسنده با هدف تعلیم و اصلاح دست به آفرینش طنز می‏زند و در این راه از شگرد‏های گوناگونی برای بیان م...

پژوهش حاضر به بررسی نقش جاذبه¬های هیجانی (طنز و ترس)، در پیام های تبلیغاتی تلویزیونی رانندگی ایمن پرداخته است و تعامل آن با جنسیت مخاطب، و تأثیر آن را بر نگرش افراد نسبت به رعایت قوانین راهنمایی ـ رانندگی مورد مطالعه قرار داده است. در این زمینه 126 نفر شرکت کننده در پژوهش ابتدا در بخش «پیش ـ آزمون»، مقیا س های نگرش و سطح درگیری را پر کردند، سپس به تماشای یکی از فیلم های تبلیغاتی با محتوای ترس ی...