آثار ادبی دورة بیداری و بعد از مشروطه جنبة اجتماعی و سیاسی فراوانی دارند و می‌توان آنها را از دیدگاه جامعه‌شناختی نقد و بررسی کرد. ‌سه‌تار جلال آل‌احمد ازجملۀ این آثار است. در این مقاله، روش نقد داستان، تلفیقی و ترکیبی و با تحلیل محتوای اجتماعی اثر‌ و بررسی جنبه‌‌‌های فنی و زیبایی‌‌شناختی آن همراه بوده است تا نشان ‌‌دهد نویسنده چگونه عناصر فنی داستان‌‌نویسی و شگردهای زیبایی‌‌شناختی ادبی را به ک...

از آن جایی که اهمیت نقش مشارکت نهادینه شده در روند توسعه، دموکراسی و مشروعیت بخشی حکومت ها در کاهش یا افزایش ضریب امنیت ملی مؤثر است، اعتماد مردم به حکومت باعث افزایش مشارکت و قوام حکومت، ایجاد توسعه و افزایش ضریب امنیت ملی می شود. از دیدگاه اسلامی، نقش آفرینی مردم صرفاً در مشروعیت بخشی خلاصه نمی گردد، بلکه مردم در عینیت بخشی و کارآمدی حکومت نقش اساسی دارند. لذا پژوهش حاضر تحت عنوان «بررسی رابطه...

لزوم مشارکت مردم در تمام فعالیتهای اجتماعی و سیاسی امروزه در همه جوامع پذیرفته شده و روزبهروز نیز بر اهمیت آن افزوده میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی انجام شده است. در این تحقیق، با استفاده از نظریه های تلفیقی مشارکت به منزله پشتوانه نظری، رابطه بین رضایت مندی اجتماعی و سیاسی، دینداری، رسانهها و پایگاه اجتماعی- اقتصادی با مشارکت تحت بررسی قرار گرفت. روش...

داستان و رمان بیش از هر اثر ادبی¬ دیگر تحت تاثیر شرایط و اوضاع جامعه قرار دارد و بهتر از هر نوع دیگری می تواند ساختارهای اجتماعی را بازتاب دهد. از دریچه¬ی¬ مطالعه داستان و رمان فارسی می توان ساختارهای اجتماعی ایران را تبیین کرد. امروزه نقد جامعه شناسی یکی از شیوه های جدید و کارآمد نقد متون ادبی است و در تحلیل انواع ادبی به ویژه رمان معاصر کاربرد دارد. تحلیل جامعه شناختی، به توصیف رابطه ی بین جا...

تئاتر روایی (episches theater) برشت نقد تماشاگر را از شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حاکم برجهان می طلبد و او را به چالش با نظام حاکم و تعمق در بارة چگونگی تغییر آن فرا می خواند. برشت با استفاده از فن بیگانه سازی، در پی آن است تا با ایجاد فاصله میان تماشاگر، موضوع و شخصیت های نمایشنامه، از همزاد پنداری تماشاگر جلوگیری و این انگیزه را در وی ایجاد کند که با تفکرات منتقدانة خود در زمینة تغییرات اج...

چکیده پژوهش کنونی با تمرکز بر چگونگی و چیستی گفتمان‌محوری جهان عرب این فرضیه را طرح می‌کند که وحدت عربی یا اتحاد اعراب در چهارچوب یک واحد سیاسی و سرزمینی، گفتمان‌محوری، و آرمانی اعراب در یک و نیم قرن اخیر بوده است. با این همه، دگرگونی‌های بین‌المللی و داخلی تحقق چنین آرمانی را با دشواری روبه‌رو کرده و بروز مشکلات سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی داخلی جهان عرب را در سال‌های دهة 1980 دچار سردرگمی و چن...

جامعه شناسی ادبیات دانشی نوین ومیان رشته ای است که در آن تأثیر جامعه بر ادبیات و برعکس، تأثیر ادبیات بر جامعه مورد بررسی قرار می گیرد. آثار ادبی بازتاب شفاف شرایط فکری و فرهنگی هر عصر ی هستند. از آنجایی که تاریخ نگاران، نمی توانسته اند به روشنی از فضای سیاسی و اجتماعی عصر خویش سخن بگویند، تحلیل جامعه شناختی آثار ادبی می تواند، تصویر روشن و واضحی از اوضاع اجتماعی عصر پدیدآورندگان اثر را به ما ار...

باتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن برروی کشورهای خاورمیانه، رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع درصدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و...

دوره مشروطه، آغاز پیدایش و گسترش جریان خردگرایی مدرن در ایران است. با ورود مضامین سیاسی و اجتماعی در حوزه شعر و موسیقی، گفتمان سیاسی دوره مشروطه در بستر موسیقی و ادبیات شکل گرفت. تصانیف میهنی از ابزارهای قدرتمند برای گسترش پیام مشروطیت بود چنانچه تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در این دوره  بر چیستی تولید موسیقی موثر بود. این مطالعه با کاربرد روش شناسی فوکو در تحلیل تصانیف میهنی عارف قز...

باتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن برروی کشورهای خاورمیانه، رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع درصدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و...