جهان اسلام به ویژه خاورمیانه در هزاره جدید بیشتر ماهیت ایدئولوژیک به خود گرفته است. بر همین مبنا، مقاله حاضر تلاش دارد تا از منظر هویتی و ایدئولوژیک، نقش تقابل ایدئولوژی وهابیت با گفتمان انقلاب اسلامی ایران را بر ایجاد ژئوپلتیک جدید خاورمیانه پس از وقوع بیداری اسلامی مورد تبیین و بررسی قرار دهد. این پژوهش در چهارچوب رهیافت تئوریک سازه انگاری استدلال می کند که بروندادهای سیاست خارجی عربستان و جم...

با وجود ادعای «جک گلدستون» درباره گرایش قوی متفکران علوم اجتماعی و سیاسی برای مطالعه و تبیین انقلاب ها،  اکثر آنها،  انقلاب را نوعی انحراف از هنجارها و اصول حاکم بر جامعه داخلی و بین المللی ارزیابی می کنند و از این­رو آن را به­عنوان پدیده ای در تضاد با ثبات،  نظم و امنیت قلمداد می کنند. این رهیافت، بازتاب جریان محافظه کارانه ای است که همواره بر مطالعات انقلاب با هدف مهار هر انقلاب علیه منافع قد...

این پژوهش از یک مقدمه(طرح تحقیق) و پنج فصل و نتیجه گیری تشکیل شده است که در فصل اول، برای رسیدن به یک چارچوب نظری، به بررسی نظریه های نوسازی و مباحث پیرامون هویت ملی پرداخته شده است . حاصل این فصل، چارچوبی است که محتوای پژوهش بر آن استوار است . در فصل دوم، هویت ملی ایرانیان مورد تفحص قرار گرفته است . فصل سوم، به بررسی رویکرد پهلوی اول به سنت ، نوسازی و هویت ایرانی می پردازد. همین موضوع در رویکر...

بر نهاد اصلی این مقاله بررسی زمینه ها و عوامل  سیاسی موثر بر ساخت یابی هویت ایرانی - اسلامی  به روش کیفی و توصیفی است. پیدایش واحدهای سیاسی جدید تحت عنوان «دولت - ملت»، موجب شکل­گیری مفهوم جدیدی از هویت جمعی، تحت عنوان هویت ملی شد. هویت ملی ایران نیز یک برساخته اجتماعی و محصول مهندسی سیاسی -اجتماعی است، اما این مهندسی نه محصول دوره کنونی بلکه پیامد جریانات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی دوره­های تاریخ...

پیروزی انقلاب اسلامی ایران و اشغال جنوب لبنان، به وسیله رژیم صهیونیستی در سال 1982 میلادی، به ایجاد و تکوین حزب الله لبنان با حمایت های نظام جمهوری اسلامی ایران منجر شد که نتیجه آن، پیدایش گفتمانی نشأت گرفته از اسلام شیعی با نام مقاومت اسلامی لبنان بود. درمقابل این امر، گفتمانی نیز با عنوان سلفی ـ تکفیری و با حمایت وهابیت حاکم بر عربستان سعودی متولد شد. در حال حاضر، وقایع سال های اخیر در کشورها...

چکیده انقلاب اسلامی و در پی آن، تأسیس نظام جمهوری اسلامی مناسبات جدیدی را در روابط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و گفتمان نو پدید آورد که هدف آن، نوسازی جامعه بر اساس احکام شریعت بود. در گفتمان جدید، سازه‏های هویت از طریق الهیات سیاسی مبتنی بر اسلام شیعی ترسیم قدرتمندی از هویت شهروند مسلمان  را فراهم آورد که مورد پذیرش داوطلبانه بسیاری واقع گردید. این منطق ارزشی یک نظام معن...

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی تأثیر وقوع انقلاب¬¬ها در کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا بر امنیت هستی¬شناختی رژیم اسرائیل در سطح منطقه¬ای است. به عبارت دیگر، امنیت هستی¬شناختی و هویتی اسرائیل پس از وقوع این انقلاب¬ها با چه چالش¬هایی مواجه شده است. استدلال پژوهش این-گونه مطرح می¬شود که روی کار آمدن دولت¬های مردم¬سالار در کشورهای انقلابی، اسرائیل را از منظر امنیت وجودی و هستی¬شناختی، با نوعی نا...

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی کشورهایی مهم در منطقه پر آشوب خاورمیانه هستند. زمینه های تقابل و تعارض در روابط دو کشور به دهه های گذشته باز می گردد. اما طی تحولات بعد از انقلاب اسلامی و خصوصاً دهه ی اخیر الگوی تعارض مبتنی بر هویت بر روابط دو کشور حاکم شده است. کانون های حساس بحران در روابط دو کشور در هویت متعارض وهابی-سلفی – عربی محافظه کار عربستان از یکسو و هویت انقلابی- شیعی ایران از سوی ...

در هنگامه‌ی انقلاب اسلامی دو قطب جهانی آمریکا و شوروی به عنوان دو نیروی ژئوپلیتیکی آن زمان شناخته می‌شدند و مبادلات و معادلات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با ارجاع به یکی از این دو نیروی متخاصم، مشخص می‌شدند. غلظت سنگین قدرت سخت‌افزاری و اتکای بیش از حد بر نیروهای مادی، از جمله شاخص‌های ژئوپلیتیکی آمریکا و شوروی در دوران جنگ سرد بود. رخداد انقلاب اسلامی با چارچوب اندیشگی- راهبردی شیعه‌ی سیاسی، این شا...

ماهیت و چیستی یک کشور و در واقع هویت ملی آن، برای تأیین منافع واهداف ملی ضروری است. این پژوهش را بر اساس این سوال پایه گذاری شده است که ماهیت جمهوری اسلامی ایران از منظر روابط بین الملل چگونه است. جمهوری اسلامی ایران دارای ماهیت منحصر به فرد در نظام بین الملل می باشد. این ماهیت منحصر به فرد از فرهنگ و تمدن چند هزار ساله، موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک بی نظیر (از نظر مرکز ثقل انرژی جهان و ترانز...