یکی از مهم ترین سامانه های جوّی در فصل زمستان نیمکره شمالی و در منطقه اوراسیا که نقش مهمی در تغییر کمیت های جوّی دارد، پُرفشار سیبری است. در این مقاله، روند خطی تغییرات سالانه شدت مرکز این سامانه و تاثیر آن روی برخی از کمیت های هواشناختی در مناطق فراحاره ای نیمکره شمالی در یک دوره 60 ساله (از 1948 تا 2008) با استفاده از داده های ncep/ncar بررسی شد. نتایج نشان می دهد که فشار تراز دریا در مرکز پُرفشا...

از ابتدای قرن هفتم هجری بر اثر مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از حمله مغول‌ها به ایران، مهاجرت گسترده ایرانیان به هند آغاز گردید. با روی کار آمدن دولت صفوی و قدرت‌یابی امپراطوری گورکانی در هند، جمع کثیری (ازجمله قضات شیعی) از ایران به هند مهاجرت نمودند که از طرف سلاطین گورکانی به مناصب مهم (قضایی) گماشته می‌شدند. پرسشی که درصدد پاسخگویی بدان هستیم، بررسی نقش قضات ایرانی در ترویج تشیع اثنی...

هجوم تیمور و تشدید مصائب زرتشتیان در خراسان و حوزۀ شمالی ایران، نخبگان روحانی  این اقلّیت را بر آن داشت تا به مناطق امن­تری چون یزد و کرمان پناه آورند. از این­رو با اسکان موبدان در روستاهای تُرکآباد و شریف­آباد یزد، این خطه نه تنها به مهم­ترین کانون زرتشتی­گری ایران ارتقا یافت که مرجعی برای پارسیان هند جهت کسب اطلاعات دینی گردید. تداوم این روابط فرهنگی باعث شد تا در سدۀ  نوزدهم میلادی که پارسیان ...

گرانی و محدودیت منابع انرژی فسیلی از یک سو و آلودگی روز افزون جوامع ناشی از استفاده از سوخت های فسیلی از سویی دیگر باعث شده اند که کشورهای جهان به سوی استفاده از انرژی های پاک و تجدید پذیر حرکت نمایند. انرژی خورشیدی یکی از انواع مهم انرژی های تجدید پذیر است. ایران با واقع شدن در مدارهای 25 تا 40 درجه شمالی در واقع روی کمرند تابشی جهان واقع گردیده است. از مساحت 164 میلیون کیلومتر مربعی ایران، ح...

روند گرمایشی در اقیانوس هند سهم عمده ای در روند کلی میانگین گرمایش سطح اقیانوس های جهانی دارد که در این میان سهم دریای عربی بنابر شرایط خاص حاکم بر آن به لحاظ جغرافیایی و بادهای مونسون قابل توجه است. در این پژوهش تغییرات درون و بین سالیانة دما و شوری سطح دریای عربی از سال 2010 تا 2017 با استفاده از مدل MITgcm، با دقیق‌ترین اطلاعات عمق سنجی با دقت مکانی 033/0 درجه بررسی شده است. به این منظور داد...

کانسار نارباغی شمالی در 26 کیلومتری شمال‌خاور ساوه و در بخش میانی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. در این محدوده، نفوذ توده نیمه‌ژرف به سن بعد از ائوسن (الیگوسن- میوسن) به درون واحدهای آتش‌فشانی- رسوبی ائوسن، سبب ایجاد زون‌های دگرسانی وسیع فیلیک، آرژیلیک، پروپیلیتیک، تورمالینی و تشکیل کانه‌زایی نقره- مس تیپ اپی‌ترمال شده است. سنگ‌های نفوذی این محدوده دارای طیف ترکیبی دیوریت- مونزودیوری...

ارزیابی برونداد مدل‌های گردش کلی جفتشده جو-اقیانوس در پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی توجه جهانی با به‌خود جلب کرده است. در کشور ایران نیز در صورت مشخص شدن مهارت مناسب سامانه‌‌های پیش‌بینی فصلی دینامیکی اقلیمی در یک دوره بلندمدت (بازپیش‌بینی) می‌توان از پیش‌بینی‌های فصلی بهنگام در کمک به تصمیم‌سازان در برنامه‌ریزی با پیش‌دیدهای فصلی و ماهانه استفاده نمود. تعیین مهارت مدل‌های دینامیکی باید برای فصول هد...

هند در جنگ سرد، با راهبرد عدم تعهد، از رقابت ­های دو بلوک در دو سازمان امنیتی ورشو و ناتو، دور شد اما با فروپاشی شوروی و تغییر شرایط بین الملل، با فعال کردن ظرفیت های ژئوپلیتیکی خود نه ­تنها به قدرتی نو ظهور در قرن بیست و یکم تبدیل شده بلکه با راهبرد جهانی سازی، هم گرایی با قدرت ­های برتر بین المللی از جمله سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را در دستور کار خود قرار داد. رابطه هند با ناتو و تاثیر آن ب...

در خرداد 1389 منطقه خاورمیانه توسط توفند حاره ای موسوم به فت مورد تهاجم قرار گرفت که خساراتزیادی را به سواحل کشور عمان، پاکستان و به مقدار کمتر بر سواحل جنوب شرقایران وارد ساخت[1]. هدف این پژوهش واکاوی چگونگی پیدایش چرخند فت و تعیین مسیر حرکت آن براساس قاعده کشش و رانش، به همراه سنجش اثرات آن بر دو فراسنج بارش و دما است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از واکاوی نقشه های همدید مراکز [2]/noa...

وضعیت جوی منطقه مدیترانه و ارتباط آن با نواحی مجاور از این نظر که مدیترانه در زمستان نیمکره شمالی دارای فعالیت جوی زیاد است، مورد پژوهش گسترده قرار داشته و به‌ویژه بر روی تأثیرپذیری این منطقه از مسیر توفان اطلس شمالی و برهمکنش بین این دو مسیر توفان تأکید شده است. در این پژوهش با توجه به دو الگوی معرفی شده در کار احمدی و همکاران در سال 2014 به شناسایی و درک بهتر سازوکار برهمکنش بسته‌موج‌ها در ان...