طیلة القرن الماضی قد جرت تغییرات واسعة وکبیرة علی النثر العربی الحدیث، ولهذا السبب دراسة مراحل نشوئه والتحولات الطارئة علیه، إلی جانب التدقیق وإنعام النظر فی النماذج الموجودة والمقدَّمة فی هذا المجال بحاجة إلی دراسات دقیقة وشاملة، وذلک بسبب الاتساع الجغرافی والمواضیع المطروحة المتعددة فی النثر الحدیث وأنماطه المتعددة. إن کتاب دراسات فی الأدب العربی الحدیث (النثر) الذی کتبه الدارسان محمد أحمد ربیع...

إذا تَصَفّحنا الدواوین الشّعریة للعصر الجاهلی وَجدنا أن الشعر الجاهلی مرآة تکشف لنا عن تفاصیل حیاة العرب فی المجالات المختلفة مِمّا یساعدنا أیضا أن نَبحثَ عن العلاقة بین الإنسان والحیوان فی هذا العصر. فما مِن شاعر عربی جاهلی إلا وللحیوان أثر مهم فی شعره، لکنّهم متفاوتون فی هذا المضمار: منهم مَن ولعَ بالصید و ذکر فی طردیاته الخیل والکلاب والطیر و ما تَصیده، و منهم مَن یأتی علی ذکره عندما یشبّه الشجاع بالأسد و ا...

نقد ادبی یکی از شاخه‌‌های پژوهشی در حوزة ادبیات است و از دیرباز توجه خاصی به آن شده و همواره به‌‌منزلة راه‌کار و معیاری برای تحلیل، ارزش‌گذاری، و تصحیح متون ادبی به‌کار رفته است. امروزه، با‌توجه‌به گستردگی و تنوع تولیدات ادبی این شاخه از دانش بشری می‌‌کوشد از بیش‌تر یافته‌‌های علمی برای تقویت توان و تسلط خود در انجام وظایف محوله استفاده کند. نکتة بدیع این‌که، آثار نقدی نیز هراز‌گاهی درمعرض نقد ...

چکیده ایرانیان از دیرباز تا کنون، علاقه‌‌مند به کندوکاو در حوزة زبان و فرهنگ عربی بوده‌‌اند؛ این امر، علاوه بر ضرورت‌‌ها و پیش‌زمینه‌‌های دینی زبان عربی، تا حدود زیادی ناشی از گرایش ایرانی‌‌ها به شناسایی و بحث دربارة امور زیبایی‌شناسی و هنری است؛ از این‌‌ رو کم‌کم شاهد شکل‌‌گیری تدوین آثاری در این زمینه و به دنبال آن، شکل‌گیری فرصت‌های نقد هستیم. در حوزة زبان و ادبیات، نقد به معنای داوری، ارزی...

إنّ الروایة تعتبر من الأنواع الأدبیِة، لها سماتها الإبداعیّة الخاصّة. مهما تأخّر ظهورها فی المغرب العربی لأسباب عدیدة، فلکن الرّوایة الجزائریّة استطاعت أن تعوّض هذا التأخیر بفضل ظهور عدید من کبار الکتّاب و الأدباء. فالروایات الجزائریّة ت عکس حیاة الإنسان و مشاکله و واقعه الاجتماعی، کما یمکن من خلالها التعرّف علی تقالید العرب و عاداتهم و ثقافتهم. إنّ المیهوبی أدیبٌ و شاعرٌ جزائری معاصر ذو ثقافة واسعة. له آث...

تعدّ المفارقه تعبیراً لغویاً، تسمح للکاتب بالدخول إلی عالم النص الأدبی، وتؤدی مجموعه کبیره من الوظائف التی تختلف مستویاتها من نصّ إلی آخر. ممّا جعلها آله فعاله ومفتاحاً جوهریاً من مفاتیح النصّ، إذ لا یمکن إدراک طبیعه النصّ الأدبی ودلالاتها من دون فهم مصطلح المفارقه واستیعاب ردودها. و ذلک لأنّ المفارقه التصویریّه، تقوم علی إبراز التناقض بین طرفیها؛ هذا التناقض الذی قد یمتدّ لیشتمل علی القصیده برُمَّتها وتنقسم ...

هنر نمایش را می توان بدون تردید در زمره ی دستاوردهای عظیم فرهن گی بشر در طولتاریخ قلمداد نمود . برخی تاریخ نویسان پیدایش این هنر را در اشکال اولیه آن، به مصریانباستان نسبت می دهند، هر چند که این عقیده در تاریخ مکتوب هنر نمایش جایی ندارد .آنچه بر هم گان مسلّم است ظهور این هنر برای او لین بار در ادبیات یونان باستان است،زمانی که یونان در قرن ششم قبل از میلاد شاهد دوره ای از شکوفایی و پیشرفت در عر...

تألیفات معاصر به‌عنوان کتب اعلام در معرفی چهره‌‌های ادبی و سبک آنان بسیار حائز اهمیت‌اند و برای پژوهش‌گران کتب مرجع محسوب می‌‌شوند. بنابراین، باید در محتوای خود به‌نحو شایانی مؤلفه‌‌های صوری و محتوایی لازم را گرد آورند. این جستار با خوانش یکی از آثار العشماوی، مطرح در حوزة نقد ادبی، درنظر دارد تا مؤلفه‌‌های شکلی و محتوایی کتاب أعلام الأدب العربی الحدیث واتجاهاتهم الفنیّة را بررسی کند و ...