زمینه: تحقیق در نقش‌نماهای گفتمانی یکی از حوزه‌های مطالعاتی بکر در زمینۀ دانش زبان‌شناسی است. این واحدها عمدتاً ارزشی کاربردشناختی و فرادستوری دارند؛ یعنی در ساحت متنی و بینافردی نقش‌هایی را به عهده می‌گیرند. هدف از نوشتار حاضر بررسی نقش‌های به‌ کار رفته در آیاتی از قرآن کریم است که به‌نحوی به سه حوزه نفس، قلب و روح اختصاص دارد تا از خلال آن روشن شود که نخست، میان موضوع آیات و روابط گفتمانی به‌ ...

در این مقاله بر آنیم تا الگویی برای مطالع? نظام‌مند وجهیّت در زبان فارسی پیش روی نهیم. با این هدف، وجهیّت را پدیده‌ای زبانی می‌انگاریم که می‌تواند در سطح جمله، در سطح سازه‌های کوچک‌تر از جمله یا در سطح گفتمان بیان شود. در چنین نظامی که وجهیّت جمله‌ای، وجهیّت زیرجمله‌ای و وجهیّت گفتمانی طبقات اصلی آن را تشکیل می‌دهند، هر یک از عناصر وجهی را می‌توان به لحاظ واج‌شناختی، ساختواژی، نحوی، معنایی و کاربردش...

در این پژوهش که روش آن از نوع توصیفی-تحلیلی است، سعی داریم تا چهل و سه جملة امام خمینی در مورد اصل ولایت فقیه را براساس انواع پیش¬انگاری¬ها بررسی و تحلیل کنیم. نتایج تحقیق نشان می-دهد که پیش¬انگاری¬های وجودی، واقعیت¬پذیر، واژگانی، ساختاری و واقعیت¬ناپذیر در کلام امام (ره) وجود داشتند؛ اما پیش¬انگاری¬ خلاف¬واقع در کلام وی مشاهده نشد. از میان پیش¬انگاری¬های موجود در کلام امام (ره)، پیش¬انگاری وجو...

با گذشت نزدیک به هفت دهه از تأسیس نخستین فرهنگستان در ایران، تاکنون بررسی جامعی درباره واژه های مصوب فرهنگستان های متولی امر واژه گزینی در گذشته و حال صورت نگرفته و لذا هنوز بسیاری از مسائل نظری و مشکلات عملی این کار به درستی طرح نگردیده است. هدف این تحقیق نقد علمی اصول و ضوابط واژه گزینی فرهنگستان سوم (فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و بررسی دقیق موانع پذیرش واژه های عمومی مصوب آن است. روش اتخاذ ش...

پژوهش حاضر که به روش میدانی صورت گرفته است، مطالعۀ تحلیل- توصیفی است که با هدف کاربرد دانش و راهبردهای کاربردشناسی زبان در گفتمان زبان‌شناسی حقوقی جهت بررسی شیوه‌های اقناع به کار گرفته شده در گویش شیرازی در دادگاه‌های کیفری شیراز است که متهمان جهت متقاعد نمودن قاضی به کار برده‌اند. داده‌های پژوهش از 20 جلسۀ علنی دادگاه شهر شیراز جمع آوری شده‌ است که در مجموع 2112 جمله بوده است. از این میان، 654...

پژوهش حاضر به دنبال دست‌یابی به دو هدف است؛ نخست ارزیابی ساخت موصولی فارسی از جنبه‌های رده‌شناسانه است لحاظ ترتیب سازه‌ای است. براین اساس در بخش نخست به بررسی ساخت موصولی فارسی از جنبه‌های کاربردشناختی و نحوی پرداخته شده است. نتایج این بخش نشان می‌دهد در فارسی هر دو ساخت موصولی هسته‌دار و بدون هسته وجود دارد اما بسامد کاربرد ساخت‌های موصولی هسته‌دار بالاتر است؛ هستۀ ساخت موصولی فارسی همیشه خارج...

بیان نمادین از ویژگی‌های سبک‌شناسی شعر معاصر است و موجب خلق بافت ادبیِ مبهم و هنری و شرکت خواننده در متن می شود. اختناق و استبداد حاکم براجتماع معاصرِ احمد شاملو (1379-1304ش)، منجر به بروز گسترده‌‌ی نماد در شعر وی در دوسویه‌ی تاریک و روشن شده است که این نکته، نشان از ذهن اسطوره ساز شاعر و توجه به تقابل های دوگانه در نظام آفرینش دارد. در این مقاله به روش اسنادی عمل کرده و کلیه‌ی نمادهای مستخرج از ...

این جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. این نظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام‌های دستوری توجه ویژه‌ای دارد. ساخت نحوی بند در این نظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار است. ساخت منطقی با توجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی‌های معنایی و نقش‌های معنایی شکل می‌...

بافت عاطفی زیرمجموعة نظریة بافت و به عنوان یکی از مؤلفه­های علم معنی­شناسی به حساب می­آید. فهم و درک این نوع بافت که در حقیقت شدت و ضعف کنش احساسی موجود در واژگان را مشخص می­کند در خوانش متون ادبی و بویژه شعر حائز اهمیت است. بویژه از زاویه دید نشانه ـ معناشناسی گفتمانی که رویکردی کامل­تر و پویاتر است و در این مرحله بحث گفتمان عاطفی مطرح می­شود. نگارنده در  پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی ...

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه¬ی بین سبک¬های تفکر و اضطراب امتحان با واسطه¬گری مولفه¬های هدف-گرایی در دانشجویان بود. در این راستا،350دانشجو (188¬پسر و 162¬دختر) با استفاده از نمونه¬گیری خوشه¬ای چند مرحله¬ای تصادفی به روش تناسب احتمالی با اندازه، از بین دانشجویان دانشگاه شیراز انتخاب شدند. پرسشنامه سبک تفکر (گراشا و ریچمن، 1996)، پرسشنامه هدف¬گرایی (الیوت و مک¬گریگور، 2001) و مقیاس سنجش اضطراب امتح...