فردوس آقا گل زاده

دانشیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

[ 1 ] - تحلیل گفتمان سیاسی رمان «تنگسیر» صادق چوبک

پژوهش حاضر با استفاده از نظریات متفکرانی هم‌چون وسنو، کالینز، باختین، معدل و با کمک روش سه‌سطحی فرکلاف، به تحلیل گفتمان سیاسی تنگسیر صادق چوبک پرداخته است. پرسش تحقیق حاضر، آن است که چگونه می‌توان این اثر را در نظم گفتمان سیاسی، به‌مثابه گفتمان، تلقی نمود و محتوای این گفتمان، چه‌گونه، شکل‌گرفته است؟ در این راستا، پس از تحلیل سطوح توصیفی و تفسیری گفتمان سیاسی آن، با تاکید بر فرضیه‌های پنج‌گانه، ...

[ 2 ] - توصیف و تحلیل شیوه های زبانی و فرا زبانی متهمان گویش شیرازی جهت اقناع در دادگاههای علنی شیراز: تحلیل گفتمان دادگاه کیفری (زبان شناسی حقوقی)

پژوهش حاضر که به روش میدانی صورت گرفته است، مطالعۀ تحلیل- توصیفی است که با هدف کاربرد دانش و راهبردهای کاربردشناسی زبان در گفتمان زبان‌شناسی حقوقی جهت بررسی شیوه‌های اقناع به کار گرفته شده در گویش شیرازی در دادگاه‌های کیفری شیراز است که متهمان جهت متقاعد نمودن قاضی به کار برده‌اند. داده‌های پژوهش از 20 جلسۀ علنی دادگاه شهر شیراز جمع آوری شده‌ است که در مجموع 2112 جمله بوده است. از این میان، 654...

[ 3 ] - بررسی ساختار روایی داستان حضرت موسی (ع) در سوره اعراف

در رویکردهای نوین به زبان مهمترین هدف مطالعات زبانی، توصیف ارتباط از راه رخدادهای زبانی در سطوح مختلف از جمله متن است. زبان قرآن، از رویکردهای مختلف زبانی و در برخی سطوح مورد مطالعه قرار گرفته است، هرچند در سازمان متن قرآن در چارچوب نظریات جدید زبانشناسی، مورد بررسی قرار نگرفته است. این تحقیق مطالعه موردی سازمان متن روایی "حضرت موسی"، در سوره اعراف، بر اساس الگوی حل مسأله مایکل هوئی (2001) است....

[ 4 ] - تحلیل توانش کاربردشناختی راهبردهای ابراز قدردانی مدرسان زبان انگلیسی با توجه به مدرک تحصیلی آنها

فراهم آوردن دانش زبانی به‌منظور برقراری ارتباطی مؤثر نمی‌تواند فقط به آموزش دانش زبانی محدود باشد و در فرایند آموزش زبان توانش کاربردشناختی نیز باید موردتوجه قرار گیرد. ازآنجاکه مسئولیت اصلی تدریس جنبههای کاربردشناسی یک‌زبان بر عهدهی مدرسان زبان است؛ توانش و آگاهی کاربردشناختی مدرسان از زبانی که تدریس میکنند اهمیت بسزایی دارد؛ بااین‌وجود شرایط لازم برای فراگیری کنشهای گفتاری به طرز شایسته‌ا...

[ 5 ] - در جستجوی انگاره‌ای آموزشی بر پایه پیچیدگی‌های واژگانی و دستوری در دستور نظام‌مند نقش‌گرای هلیدی: بررسی موردی کتاب خواندن و درک مطلب فارسی آموزان غیرایرانی

پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسشهاست: (1) در متونِ دشوار، «پیچیدگی» بیشتر از نوع «واژگانی» است یا از نوع «دستوری»؟ (2) تعامل «واژگان» و «دستور» در ایجاد دشواری متون چگونه است؟ (3) آیا با استفاده از یافتههای پژوهش، می‌توان انگاره‌ای آموزشی دربارهی نحوهی تعامل واژگان و دستور در ایجاد دشواری متون ارائه نمود؟ به این منظور، 5 متن نوشتاریِ اطلاع رسان از بین 30 متن موجود در کتاب «خواندن و...

[ 6 ] - جهانی‌شدن و گسترش زبان انگلیسی؛ ضرورت‌ها و الزامات بهره‌گیری از رویکرد انتقادی در مواجهه با زبان انگلیسی در ایران

گسترش زبان انگلیسی در عصر موسوم به جهانی‌شدن با پیامد‌های متعددی برای نظام‌های زبانی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و آموزشی همراه شده که ماحصل آن طرح مباحث، جهت‌گیری‌ها و نقدهایی پردامنه در این خصوص بوده است. بررسی شرایط کنونی جامعه ایران بیانگر آن است که با وجود روند رو به‌گسترش زبان انگلیسی، نه‌تنها شاهد تدوین برنامه‌ای جامع درخصوص چگونگی مواجهه با این روند نیستیم، که حتی ابعاد مختلفی از این موضوع ...

[ 7 ] - بررسی ویژگی‌های خانواده‌های زبانی و تأثیر آن بر روی انواع خطاهای تولیدی در افراد دارای شکاف کام پس از عمل جراحی

دستگاه بازخوان یکی از دستگاه‌های مهم گفتار است که بدون سلامت آن برخورداری از گفتار طبیعی غیر ممکن است. این دستگاه بر اثر عارضة شکاف کام٬ که در ارتباط طبیعی حفرات بازخوان حلق و دهان و بینی اختلال ایجاد می‌کند، دچار آسیب می شود که با عمل جراحی به ترمیم آن اهتمام می‌ورزند. نمونه‌های مورد مطالعه در این پژوهش سی نفرند که در فاصلة زمانی تحقیق حداقل شش ماه از زمان جراحی شکاف کام آن‌ها گذشته بود. پانزد...

[ 8 ] - بررسی دامنۀ نفوذ، گسترش و دگرگونیِ معناییِ واژه‌های فارسیِ شطرنج در زبان انگلیسی

نفوذ و گسترش شایان توجه واژه‌های زبان فارسی، در ادوار مختلف، در زبان‌های گوناگون، از جمله موضوعات قابل‌ توجه در حوزۀ ریشه‌شناسی و مطالعات تاریخی است. از جمله زبان‌هایی که در طول تاریخ، به طور غیرمستقیم، وام گیرندۀ واژه‌هایی از زبان فارسی بوده‌اند، می‌توان به زبان‌های اروپایی، و از آن جمله انگلیسی، اشاره کرد. بررسی این دسته از واژه‌ها خود ارائه‌کنندۀ تصویری گویا از فرهنگ، تمدن و رویدادهای اجتماع...

[ 9 ] - تحلیل گفتمان انتقادی کتاب امریکن اینگلیش فایل با استفاده از مدل ون دایک

تحلیل گفتمان انتقادی، گرایشی از رشتة تحلیل گفتمان در مطالعات زبان‌شناختی است که به رابطة زبان، قدرت و ایدئولوژی در جامعه می‌پردازد. هدف این مقاله بررسی نمونه‌های از متون و تصاویر کتاب امریکن اینگلیش فایل با استفاده از الگوی ون دایک(1998) و الگوی کرس و ون لیوون(1996) است. نتایج نشان می‌دهد کتاب مذکور مملو از عوامل گفتمانی، مؤلفه‌های اجتماعی و شناختی از جمله نظام‌های ارزشی اجتماعی ـ فرهنگی اس...

[ 10 ] - ظرفیت های زبان جنسیتی در دراماتیک کردن نمایش های رادیویی

درام رادیویی بازتابی از زندگی حقیقی انسان ها و دیالوگ های نمایشی وجه دراماتیزه شده مکالمات انسانی است. اما در علم زبانشناسی بین زبان زنانه و مردانه تفاوت هایی اثبات شده وجود دارد که هریک حاصل هویت اجتماعی متفاوت آنهاست که به آن زبان جنسیتی می گویند . زبان جنسیتی تحت تاثیر فرهنگ و اجتماع ویژگی های متفاوتی را خلق می کند. لذا همین ویژگی ها در دیالوگ های نمایشی نیز سرایت کرده و هویدا می شود. در پژو...

[ 11 ] - توصیف و تبیین هنجارگریزی نوین گفتمانی در شعر کلاسیک امروز

اکثر پژوهش‌های پیشین در ایران، با توجه به الگوی لیچ به بررسی هنجارگریزی در شعر پرداخته و در نتیجه، به هنجارگریزی گفتمانی توجهی نداشته‌اند؛ در حالی که اگر کار زبان‌شناسی فقط به مطالعه جنبه‌های آوائی، نحوی و معنائی منحصر شود، سهمش در بررسی‌های ادبی بسیار محدود می‌شود. به همین سبب، این مقاله، برای بررسی نوآوری‌های زبانی در شعر، از الگوی شورت استفاده کرده که هنجارگریزی گفتمانی را برای اوّلین بار در ...

[ 12 ] - بررسی همبستگی آگاهی واج‌شناختی با سرعت و دقت خواندن در کودکان دچار اختلال پردازش شنیداری

مقدمه و اهداف آگاهی واج‌شناختی به دانش فرد از واحدهای سازنده زبان اطلاق می‌گردد که در یادگیری خواندن در زبان‌های الفبایی حائز اهمیت است. خواندن یکی از سطوح عالی زبان است که در طی آن فرد نماد زبان گفتاری که در قالب زبان نوشتاری آمده است را رمز‌گشایی میکند. با توجه به اهمیت خواندن، پژوهش حاضر همبستگی میان آگاهی واج‌شناختی و زیرآزمون‌های آن را با سرعت و دقت خواندن در کودکان...

[ 13 ] - زبان جنسیتی و نقش آن در خلق کنش و شخصیت در درام‌های رادیویی

در نمایش رادیویی عناصر صوتی و زبان جایگاه با اهمیتی دارد. چنانچه ظاهراً آنچه برای شنونده، بازنمایی از «جنسیت » دارد، تنها صدای بازیگر است. این ظرفیت سبب می‌شود حتی بازیگر بتواند، با تغییر صدا، به جای شخصیت‌های مخالف با جنس خود بازی کند. اما با این حال در شناخت «جنسیت » تنها همه‌چیز به صدای بازیگر محدود نمی‌شود. کلام و احساس بازیگر هم می‌تواند جلوه‌ای از «جنسیت » او باشد. «زبان جنسیتی »، زبان زنا...

[ 14 ] - A Study of Ideological Strategies of Shahnameh in Production of Iranian Superiority Discourse: A Case Study of “The Story of Rostam and Chengesh”

Shahnameh of Ferdowsi has been continuously studied by numerous researchers and scholars from literary, mythological and cultural aspects. One of the rarely and less noticed issues in this regard is investigating the ideological role and function of language in this piece of literature based on a certain adopted theory and method. In other words, the writers of this article try to understand ho...

[ 15 ] - حذف گروه فعلی در زبان کردی سنندجی: رویکردی کمینه‌گرا

موضوع پژوهش حاضر حذف گروه فعلی برپایة داده‌های زبان کردی سنندجی است که در چارچوب برنامۀ کمینه‌گرا بررسی شده است. وجود حذف گروه فعلی در مطالعاتی که بهتازگی در زبان‌ فارسی صورت گرفته به چالش کشیده شده و تحلیل‌های متفاوتی برای آن ارائه شده است. این تحلیل‌ها شامل 1- حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک؛ 2- موضوع تهی؛ 3- حذف گروه اسمی یا گروه حرف تعریف هستند. بهدلیل قرابتی که زبان فارسی با زبان کردی دا...

[ 16 ] - توصیف، تحلیل زبان‌شناختی و ارائه الگوی تولید و انتخاب خبر در حوزه‌های اجتماعی و ورزشی در چارچوب نظریه ایدئولوژیک وندایک (۲۰۰۶)

به‌رغم پژوهش‌های بسیاری که در حوزه خبر و ویژگی‌های زبان‌شناختی گفتمان رسانه‌ای انجام شده است، توجه به ژانرهای خبری و تفاوت‌هایی که در جزئیات زبان‌شناختی این انواع وجود دارد، مغفول مانده است. این ژانرها شامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کارگری، بین‌الملل، ورزشی و علمی هستند. در این پژوهش تلاش شده است حوزه‌های اجتماعی و ورزشی به لحاظ ویژگی‌های زبانشناختی با استفاده از نظریه ایدئولوژی وندایک (...