از زمان‌های پیشین، ایرانیان در میان مردمان مختلف دنیا به طرفه‌گویی معروف بوده‌اند. بنابراین شگفت نیست، که امثال سایر نزد ایرانیان مانند بسیاری از ملل جهان سابقه‌ای طولانی داشته باشد، اما به جهت آنکه اغلب دانشمندان ایرانی پس از اسلام برای نوشتن آثار خود زبان عربی را انتخاب می‌کردند، به تدوین و تنظیم کتاب‌های امثال و حکم به زبان فارسی توجه چندانی نشده است. اما از معاصران، مرحوم علی‌اکبر دهخدا یکی...

هدف: پژوهش حاضر، با هدف تحلیل محتوای چکیده پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، تحلیل محتوا، و ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی است. جامعه مورد مطالعه، چکیده­های فارسی پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات، از ابتدای سال 1380 تا پایان سال 1...

در این نوشته، «تاریخ تحولات فرهنگ‌نویسی فارسی» در قلمروی زبان فارسی بررسی می‌شود. با مقایسۀ قدیمی‌ترین فرهنگ‌های فارسی با فرهنگ‌هایی که در سدۀ بیستم نوشته شده‌اند، می‌توان کل تاریخ فرهنگ‌نویسی فارسی را به دو دورۀ «سنتی» و «علمی» تقسیم کرد. منظور از فرهنگ‌نویسی سنتی دوره‌ای از فرهنگ‌نویسی فارسی است که از قرن چهارم و پنجم هجری آغاز شد و تا پایان قرن سیزدهم هجری ادامه یافت. فرهنگ‌های این دوره هم ا...

در این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت دستوری عناصر نمایه مفعولی در زبان فارسی خواهیم پرداخت، زیرا ساختار دستوری جمله بر اساس تلقی ما از ماهیت دستوری این عناصر، به شیوه متفاوتی تبیین می‏شود. پس از آن به ساخت دستوری بندهای متعدی دارای نمایه مفعولی در چارچوب دستور نقش و ارجاع نظر می‏افکنیم و سعی بر آن است که مطابق ادعای نظریه، ساخت نحوی این بندها مطابق با شرایط خاص زبان فارسی و بدون تحمیل مقولات خارجی...

مقدمه افزایش حجم اطلاعات بازیابی آن را با مشکل مواجه می‌کند. نمایه‌سازی یکی از روش‌های کاهش زمان دستیابی به اطلاعات با کیفیت است. همچنین با افزایش منابع و تعداد بهره‌گیران زمان دسترسی به منابع با کیفیت نیز افزایش یافته است. یکی از روش‌های که برای کاهش زمان دسترسی به اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد نمایه و نمایه‌سازی است که نمایه‌ساز با تعیین اصطلاحاتی به عنوان نقاط دسترسی به مدرک در بازیابی ...

هدف پژوهش: در مرحله اول، بررسی آماری موضوعات و شاخص های مطرح شده توسط سیاحان انگلیسی در سفرنامه هایشان و در مرحله دوم بررسی وضعیت شخصی سیاحان در هنگام ورود به ایران، از جمله سال تولد و وفات، زمان ورود، مسیر حرکت، وسایل سفر، آثار مکتوب آنها و ... می باشد. روش پژوهش: تحلیل محتوای موضوعی و کمی سفرنامه های ترجمه شده سیاحان انگلیسی درباره ایران است که در قالب سنجش فراوانی مقوله ها، با بیان عددی ارائ...

فریدالدّین عطّار (م 627ق)، علاوه بر مثنویهای متعالی و برجستۀ خویش در غزل نیز مبتکرِ شیوه و بیان خاصّی است که در سیر تکاملی غزل فارسی و به خصوص غزل عرفانی بسیار مؤثّر بوده است. غزل عطّار از حیث تکنیکهای بیانی، جوهره و محتوای شعری و تنوّع موضوعات مختلف در شعر فارسی از برجستگی و اهمیّت ویژه ای برخوردار است. موضوعات عرفانی، قلندریّات، وصف، تغزّل، بیان تجارب و احوال درونی، پند و اندرز از جمله موضوعات گوناگون ...

هدف از نگارش این مقاله توصیف ساخت موضوعی اسم فعل ها در چارچوب دستور واژی- نقشی می باشد.نگارندگان در این مقاله به بررسی چگونگی نمود نقش های معنایی یک فعل در ساخت نحوی اسم فعل مشتق از آن فعل که حاصل فرایند اسم سازی هستند، می پردازند.تحلیل داده ها نشان می دهد که اصول انطباق در دستور واژی- نقشی به خوبی پیش بینی می کند که در زبان فارسی نقش معنایی عامل در اسم فعل های متعددی به صورت نقش نحوی متممی و د...

چکیده پژوهش حاضر با هدف نشان دادن توان عملی پایگاه مقالات تمام متن فارسی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در تکمیل مجموعه مقالات فارسی موجود در کتابخانه های دانشگاه فردوسی، انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه، مجلات علمی – پژوهشی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجلات علمی – پژوهشی فارسی موجود در دانشگاه فردوسی و مجموعه ادواریهای الکترونیکی علمی – پژوهشی فارسی پایگاه مرکز منطقه ا...