چکیده ادبیّات حماسی ایران همه جا با نام شاهنامه ی فردوسی شناخته شده است؛ امّا نام نهادن این نوع ادبی بر شاهنامه، بدون در نظرگرفتن آثاری که پس از شاهنامه و با الهام از آن سروده شده اند کاری خطاست؛ چرا که در کنار شاهنامه با مطالعه و غور و بررسی در این آثار می توان چهره ای کامل از ادبیّات منظوم حماسی ایران ارائه نمود و به جامعیّت و مانعیّتی هر چند نسبی در این نوع پژوهش ادبی دست یافت. نگارنده با توجّه ...

چکیده تاریخ ایران مملو از جنگ ها و نبردهایی است که شاهان و زمامداران این فلات برای بقای حکومت و دفاع از آن در برابر متجاوزان داخلی و خارجی و گاهی نیز برای تجاوز و دست یازیدن به سرزمین های مجاور،مبادرت نموده اند. برای غلبه و پیروزی بر دشمنان،ناگزیر به داشتن ارتشی کارآمد با جنگاورانی ورزیده همراه با تجهیزات و تسلیحات مجهزی بوده اند. پژوهش حاضر تلاش می کند آیین جنگ و جنگاوری و جنگ افزارهای ایران...

موضوع اصلی پایان نامه حاضر بررسی حضور عناصر مابعدالطبیعه در شاهنامه است. به این منظور پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است. فصل نخست به کلیاتی مانند روش پژوهش، سوالات، فرضیات و اهداف اختصاص دارد. فصل دوم به تعریف امور ماوراءالطبیعه و نقش آن در حماسه می پردازد؛ در این فصل نمونه هایی از امور خارق العاده در حماسه های جهان آورده شده است. موضوع فصل سوم جلوه های امور مابعدالطبیعه در حماسه های فارسی غی...

فردوسی در تمام مراحل زندگی مرگ را به یاد می آورد و تأکید می کند،که چراغ عمر هر زاده ای با تند باد مرگ خاموش می شود. و(ساز و نهاد هر تولّدی)، (سرانجام هر زایشی)، بهره مندی از (بستر خاک)و (بالینی از خشت) است.زبونی و درماندگی انسان در برابر سرنوشت و بازیهای چرخ ناپایدار از نگاه دقیق فردوسی ، صحنه های هیجان انگیزی از حیرت و وحشت آدمیزاد را در برابر سایه ی شوم تقدیر که گاهی بر هم زننده ی لذاید و در ه...

در شاهنامه زناشویی شاهان و پهلوانان با دختران اقوام بیگانه روند کلی پیوندهاست. در داستان های پهلوانی حتی یک نمونه نمی آید که شاه یا پهلوانی ایرانی دختر به بیگانه بدهد. کریستن سن در کتاب ایران در زمان ساسانیان می نویسد: راجع به خاندان سلطنتی در فارسنامه عبارتی است که ظاهراً مأخوذ از آیین نامک عهد ساسانیان است: عادت ملوک فرس و اکاسره آن بودی کی از همه ملوک اطراف چون چین و روم و ترک وهند دختران ستد...

شاهنامه فردوسی، نامورنامه ای پرافتخار از نقش آفرینی زنان و مردانی است که به دست توانای حکیم طوس، به صورت اشعاری بی نظیر خلق شده است. حضور زن در شاهنامه فردوسی از جایگاه ویژه و برجسته ای برخوردار می باشد و در همین راستا، هنرمندان در نگاره های متعلق به این شاهکار عظیم و پر افتخار، نظر خاص خود را به زن مبذول داشته و نگاره هایی را به حضور زنان اختصاص داده اند. این رساله با رویکردی ادبی و زیبایی ش...

چکیده شاهنامه بی گمان از سرچشمه های فرهنگ باستانی ایرانی است که خود از اسطوره ها و تاریخ نوشته ونانوشته ی ما حکایت می کند . این اثر حماسی گران سنگ از دلاوری ها ، آیین ها و همه ی لایه های گونه گون زندگی اجتماعی ایرانیان از « دوره های ابتدایی » بخشی از روشنای تاریخی روایت ها دارد . به همین روی شاهنامه و فردوسی پیوسته آشکار و پنهان در نزد ایرانیان جایگاه کم نظیری داشته است. در این میانه ها مردما...

«خرد» را می توان مهم ترین مفهوم مطرح شده در شاهنامه فردوسی دانست. این مفهوم هنگامی که در عرصه اداره کشور و اعمال حکمرانان قرار می گیرد رنگ و بوی سیاسی می یابد و می توان از آن به عنوان «خرد سیاسی» تعبیر کرد. لازمه پرداختن به خرد سیاسی و جوانب و کارکردهای آن آگاهی از مبانی و ساختارهای آن است. این مبانی قابل استخراج از متون کهن ایران باستان که شاهنامه فردوسی تا حد زیادی متاثر از آنها می باشد، عبار...

شاهنامۀ فردوسی در واقع تلاشی بود برای بازشناسی تاریخ باستان و هویت ایرانی که در برخورد بیگانگان مهاجم مورد تهدید قرار گرفته بود. نویسنده در این مقاله کوشیده است با بررسی آماری و تعریف و تلقی فردوسی در جای جای شاهنامه تعریفی از ایران و هویت ایرانی از منظر شاهنامۀ فردوسی و در دوره­‌های مختلف آن به دست دهد. بر این اساس مفهوم ایران که در کتاب­‌های نخستین، و در واقع در بخش اساطیری ...

ابیات شاهنامه فردوسی پس از انتشار در متون ادبی و تاریخی فارسی به صورت های مختلف نقل شده است. این ابیات گاهی عین شاهنامه های چاپی است و گاهی با آنها متفاوت است گرد آوری این ابیات از سراسر متون کهن می تواند در تصحیح شاهنامه همچون نسخه های اصلی شاهنامه ما را یاری دهد در عین حال طبقه بندی این ابیات برای تعیین شیوه ی تجلید شاهنامه و میزان تأثیر داستان های شاهنامه موثر می باشد. از این روی در این پ...