در مقاله­ی حاضر  تلاش شده است با دقت در آثار نظم و نثر مولانا (مثنوی، فیه ما فیه و مکتوبات) و نیز آثار مرتبط با زندگی و سلوک وی همچون مناقب العارفین به دیدگاه­های مولانا در خصوص زنان بپردازد.با توجه به آن که مولانا در مثنوی معنوی، از جماد و نبات و حیوان تا شخصیت­های گوناگون انسانی را به عرصه­ی داستان­ها می­کشاند تا شاه کارهای فکری و عرفانی خود را خلق کند، بررسی شخصیت­های زن در این داستان­ها، مد...

شعر اعتراض، به عنوان یکی از زیرمجموعه­های شعر متعهد، از دیرباز در ادبیات فارسی به اشکال مختلف وجود داشته است. آثار اغلب شعرا و نویسندگان برجستۀ ایرانی از گذشته تا امروز ، آیینۀ تمام نمای محیط و روزگار زندگی آنان بوده است. چنان که بسیاری از آنان در تحلیل و تبیین دشواری­های زندگی به مراتب تیز بین­تر و حساس­تر از سایر دانشمندان اجتماعی بوده­اند و نسبت به مسایل و مشکلات جامعه، احساس مسؤولیت می­کرد...

مثنوی بزرگترین و مشهورترین کتاب منظوم عرفانی از زمان خود مولانا مورد توجه علما و عرفا قرار گرفته است. از دیر زمان شرحهایی به زبانهای مختلف برآن نوشته اند و در اثنای شرح پاره یی از لغات آن را توضیح داده اند. درباره لغات مثنوی هم کتابهایی مستقل از قرن نهم هجری به بعد تدوین شده که از میان آنها به فرهنگ مثنوی از عبداللطیف بن عبدالله کبیر و مظهر الاشکال از محمد شعبان زاده که به ترکی و احتمالاً از سده...

چکیده پیرامتن‌ها آستانه‌های ورود به جهان متن‌اند و از این­رو در زمرۀ شاخص‌های کلیدی فهم و دریافت متن به شمار می‌روند. به عقیدة ما، عناصر پیرامتنی کتاب مثنوی معنوی دربرگیرنده، تداوم‌بخش و تکمیل‌کنندة متن کانونی‌ مثنوی محسوب می­شوند. این عناصر به خوبی از عهدة ایفای مسلّم‌ترین نقش پیرامتن یعنی تحقّق و تکمیل معنای متن اصلی برآمده‌اند. عناصر پیرامتنی مثنوی معنوی، آشکارا در جهت سامان دادن به ساختار و...

مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی، منظومه‌ای تعلیمی و عرفانی در 1440 بیت است که در سدۀ سیزدهم هجری سروده شده و محتوایی تعلیمی و عرفانی دارد. از این مثنوی تاکنون یک نسخۀ خطی به کتابت میرزا ابراهیم، مشهور به آقا و متخلّص به صفا به دست آمده است. شاعر هدف خود را از سرودن این منظومه، بیان مسائل حکیمانه به زبان شعر بیان کرده و برای تحقق این هدف، از شیوۀ عطار و مولانا و نظامی تأثیر پذیرفته است. گسترۀ ...

چکیده نام خانوادگی: آدینه نام: راضیه عنوان پایان نامه:بازتاب نیایش و نجواهای عاشقانه در مثنوی با تکیه بر جنبه های بلاغی آن استاد راهنما: دکتر پروین گلی زاده استاد مشاور: دکتر محمد رضا صالحی مازندرانی درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: زبان و ادبیات فارسی گرایش: محل تحصیل(دانشگاه): شهید چمران اهواز گروه : زبان و ادبیات فارسی دانشکده: ادبیات و علوم انسانی تاریخ فارغ التحصیلی: 29/7/91 2...

خورشید، مهر و آفتاب از عناصر پرکاربرد در حوزه ادبیات فارسی به ویژه در شعر عرفانی و در شکل نماد و کاربرد آن در نماد حق و وحدت است. مقاله حاضر علاوه بر پرداختن به جنبه های نمادین خورشید در مثنوی مولانا و دلالت های آن، با بررسی تمام ابیات مثنوی درباره خورشید و آفتاب و نیز منابع مرتبط با اسطوره و کهن الگو، در پی یافتن ریشه ها و پیوندهایی برای این کاربردهای نمادین در اسطوره و اصل و منشأِ توجه به خورش...

سیمای مسیح در مثنوی مولوی مطابق نقل قرآن مطرح شده است . مولانا ضمن بیان داستان ولادت مسیح ودر گهواره سخن گفتنش ‘ از آنچه برمریم مادر او که بی داشتن همسری به امر الهی بر مسیح باردار شده است و مورد سرزنش مردم واقع گردیده‘سخن به میان می آورد و پس به ذکر احوال زندگی مسیح و معجزات او چون زنده کردن مردگان و شفای بیماران و بینا کردن کوران و درخواست رسیدن مائده (غذای آسمانی ) می پردازد ودر عین حال مولا...

از آنجا که مولانا به شریعت اعتقادی استوار دارد و همواره طریق اعتدال را پیش می گیرد، اشتراکات عرفانی بسیاری را در انچه که در مثنوی مطرح می کند با آنجه که علی (ع) در نهج البلاغه بیان فرموده است، می توان یافت و سرانجام اینکه، اگرجه عرفان با دین یکی نیست اما ریشه در دین دارد با این تفاوت که آنچه دین مطرح می کند،با توسع و تأویل، در عرفان شاخ و برگ بیشتری پیدا می کند و الا عارفان بزرگ همواره به آیات ...

خواب و رویا پدیده ای پیچیده و شگفت انگیز است که از آغاز آفرینش ذهن بشر را به خود معطوف داشته است و در دوره های مختلف زمانی سعی اندیشمندان و صاحب نظران همواره بر واکاوی ابعاد مختلف این نعمت معّما گونه ی الهی بوده است. این موضوع توجّه مولانای متفکّر را نیز به خود جلب کرده است و ما می توانیم با تأمّل در مثنوی و حکایات و تمثیلات آن به دیدگاه های وی در باب خواب و رویا پی ببریم. مولانا با تأسّی از آیات ق...