دستور زبان نویسان و پژوهشگران زبان و ادب فارسی تمام افعال این زبان را بی قاعده فرض نموده ومعتقدند که هر فعل در زبان فارسی دو ریشه یا ماده دارد : ریشه گذشته و ریشه حال .صیغه هایی که برگذشته دلالت دارند ‘از ریشه گذشته و صیغه هایی که بر حال و آینده دلالت دارند ‘از ریشه حال مشتق می شوند . مقاله حاضر‘کوششی است برای اثبات این امر که تعداد قابل توجهی از افعال زبان فارسی ‘ همانند افعال زبان انگلیسی با...

از آنجا که خواجه‌شیخ کججی را نمی‌توان از شعرای فارسی‌گوی طراز اول به شمار آورد و در دیوان او نشانه‌ای از چیرگی‌اش بر زبان فارسی دیده نمی‌شود، کاربرد واژگان با معانی تازه در شعر او را می‌توان حمل بر ناآگاهی‌اش از معانی این واژگان کرد. از سوی دیگر، حضور برخی کاربردهای کم‌تر شناخته‌شده، یا کاربردهایی که در دوران شاعری او از رواج افتاده بوده‌اند، در دیوان وی، نشانه‌ای است از انس خواجه‌شیخ با اشعار ...

سدۀ چهارم هجری مصادف با دورۀ فرمانروایی خانوادة بلخی‌الاصل سامانی در خراسان و ماورأالنهر است. زبان فارسی دری در سدۀ چهارم و پنجم بر اثرآمیزش بیشتر با زبان عربی و قبول تعدادی از اصطلاحات جدید علمی، ادبی، دینی، سیاسی و به کار بردن آنها برای مضامین و مفاهیم مختلف شعری، نسبت به سدۀ سوم، تکامل و توسعۀ بیشتری یافت. اگر زبان شاعران و نویسند‌گان این عهد را با ادوار ادبی بعد بسنجیم، تعداد واژ‌گان عربی ر...

این پژوهش بررسی موردی تفاوت¬های جنسیتی زبانی در کودک دوقلوی دختر و پسر است که در به کار گیری دایرة واژگان فارسی انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی در چارچوب فهرست تکامل رشد ارتباطی مک¬آرتور- بیتز (سی. ¬دی¬. آی) انجام شده و در آن، دایرة واژگانی دوقلوهای مورد بررسی در 22 دستة واژگانی و 2 دسته افزون بر چهارچوب تحقیق، تحلیل شده است. پیکرة زبانی، گفتار روزمرة دوقلو هاست که با استفاده از ضبط صدا...

تر سخت انظمة المعلومات الالکترونیة ، باتساع تکنولوجیا المعلومات و التبادلات الفکریة ( ict ) و یتطورّه ، ترسخا شاملا و مسرعا الی جمیع النشاطات البشریة و المکانیکیة فاثرت تأثیراً عظیماً فی ازدیاد التدقیق فی المعلومات و تأمینها و تسریعلا مبادلتها . الاتطبیقات المتنوعة سهّلت تبادل الانسان و الاجهزة المکانیکیة و هیأت ارضیة فهم اللغات الطبیعیة ( نطقاً و کتابة ) و ادراک الکامبیوتر ایاهاای معالجة اللغات ات...

ابوجعفر محمد بن علی بن بابویه قمی (م381ق) معروف به شیخ صدوق، از محدثان و فقیهان نامدار قرن چهارم هجری بوده است. کتاب­ها، مقالات و مدخل­های دانشنامه­ها، در شناخت شخصیت و کارنامه­ی علمی وی، مطالب فراوانی نوشته­اند. از جمله کتاب­هایی که به نگارش درباره­ی شیخ صدوق و آثارش، پرداخته است، کتاب تاریخ حدیث شیعه است که به همت موسسه دارالحدیث در پنج جلد به نگارش درآمده است. جلد دوم آن مربوط به تاریخ حدیث ...

هدف این پژوهش بررسی کاربرد تابوهای زبانی در سخنرانی‌ها و مناظره‌های سیاسی و مذهبی در رسانه و مقایسه تنوّع این دو است. داده‌های این پژوهش از طریق تلویزیون و یا آرشیوهای اینترنتی برنامه­های صدا و سیما گردآوری شده و میزان کاربرد تابوهای زبانی و حوزه‌های واژگانی تابوها در گروه سیاسی و مذهبی مورد تجزیه­و­تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد استفاده از تابو در سخنرانی­های تلویزیونی هر دو گروه سیاسی و ...

چکیده در فرایند دستوری‌شدگی گاه ممکن است یک مقوله‌ی واژگانی علاوه بر نقش دستوری جدیدی که به دست می‌آورد کاربرد و نقش اولیه‌ی خود را به عنوان یک مقوله‌ی واژگانی نیز به‌طوز هم‌زمان حفظ نماید. تعدادی از پس‌اضافه‌ها‌ در ترکی آذربایجانی وجود دارند که علاوه بر نقش دستوری پس‌اضافه به عنوان مقوله‌های واژگانی از قبیل اسم و صفت نیز کاربرد دارند، لذا فرض پژوهش حاضر این است که ساخت این گروه از پس‌اضافه‌ها ...

چکیده پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی و تحلیلی است که با هدف بررسی و نقد مقوله تعریف نگاری در فرهنگ فارسی معین انجام گرفته است. انجام این تحقیق یعنی بررسی مقوله تعریف نگاری در این فرهنگ لغت با توجه به اهمیت فرهنگ لغت معین و استفاده از آن به عنوان الگویی برای تعریف نگاری برای سایر فرهنگ های لغت و با توجه به کاربرد این فرهنگ لغت برای مراجعه کاربران در جهت یافتن مترادف ها و معانی و بازبینی املا، واژ...

چکیده المعجم السیاقی للعبارات الاصطلاحیه یک فرهنگ متوسط عربی ـ عربی در حوزه ی فرهنگ های تخصصی زبان عربی است که بیش از دو هزار ترکیب و عبارت اصطلاحی را در خود جای داده است و توسط یک گروه سه نفره از نویسندگان عربستانی به نام های دکتر «محموداسماعیل صینی و مختار طاهر حسین و سید عِوَض الکریم الدوش» به رشته ی تحریر در آمده است. قلمرو زمانی این فرهنگ تخصصی مربوط به زبان معاصر عربی است و از آنجا که به ...