استفاده از پرده های منقوش در تکایا، از دوران قاجار رایج می شود. تکیه سادات اخوی از جمله تکایای باقی مانده از دوران قاجار است که دارای پرده های منقوش می باشد. این نقوش که حاصل ذوق و احساس مردمان آن روزگار بوده است به مثابه شاخصی از هویت شهر تهران محسوب می شود. و علاوه بر مضامین مذهبی و حالات معنوی، یادآور آیین های کهن پیش از اسلام و باورهای اساطیری و اعتقادات آیینی است. هدف از این پژوهش درک مفاه...

چکیده شاهنامۀ فردوسی به منزلة برجسته ترین منظومة ادب حماسی زبان فارسی همواره مورد توجه پژوهش گران بوده و جنبه های متفاوت این اثر مانند زبان، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیت های متن بررسی شده و به صورت کتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است؛ هریک از این آثار جنبه های ارزش مند و احتمالاً کاستی هایی دارد که مطرح کردن آن ها و توضیحات نویسنده می تواند زوایای دیگری را روشن کند که ممکن است از...

سفال همواره در زندگی مردم نقش مهمی را ایفا می کرده است. اندکی پس از آشنایی انسان با سفال، این ابداع مهم به عرصه یی برای نقش آفرینی و بیان احساسات و تراوش های فکری بدل شد. این هنر طی دوره های مختلف به علت تأثیر پذیری از باورهای مذهبی، عوامل اجتماعی و ... از نظر فرم و نقش دچار تحولات چشمگیری شده است. در ایران باستان، بر روی اغلب آثار هنری خصوصا سفالینه ها، نقوش جانوری گاه به صورت واقعی و گاه خیال...

چکیده کودتای 28 مرداد 1332به عنوان نقطه عطفی از لحاظ اسطوره گرایی در ادبیّات داستانی معاصر ایران به شمار می رود. نویسندگان این دوره از بیان صریح و رئالیستی دوره قبل فاصله می گیرند و به بیان نمادین و مبهم روی می آورند. از آنجا که اسطوره را به دلیل گستردگی و سیّال بودن آن می توان در موقعیّت های مختلف بازآفرینی کرد و نیز به دلیل وجوه زیبایی شناسانه اش، نویسندگان با مراجعه به آن می خواستند داستان را غ...

رمز گشایی روایت بی بی ها چکیده : اسطوره ها و روایتهای اسطوره ای چند معنی و چند ارزه اند . این بدان معناست که اسطوره ها و روایتهای اسطوره ای در افق معنایی هر متن و دوره ، می توانند از لحاظ روساخت و ژرف ساخت تغییر و تحول یابند. روایت بی بی ها دارای دو ساختار پاگشایی و «دین آیین » هستند. اسطوره و روایت بی بی ها چون « بی بی شهربانو» ری و « بی بی شاه زینب » یزدل کاشان اگر چه دارای ژرف ساخت قربانی شد...

کهن نمونه ها، با تصویرهای کهن نمونه ای مانند کوه و اعداد و درون مایه های کهن نمونه ای چونان آفرینش و مرگ همسان نیست و به گمان نهان پژوه سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، کهن نمونه ها، سازندة نمایه ها و درون مایه های کهن نمونه ای است. پنج کهن نمونة «خود»، «سایه»، «نرینه روان (= آنیموس)»، «مادینه روان (= آنیما)» و «نقاب» از کهن نمونه های برجسته و بُنیادین یونگ است که کارکرد آنها در دبستان نقد اسطوره شناخت...

پژوهش حاضر به تبیین کارکرد اسطوره ها در ارتباطات بینافرهنگی در تمدن های گذشته اجتماعات بشری و اقوام انسانی می پردازد. اسطوره یکی از مباحث مطرح در ادبیات تطبیقی است. پیوند اسطوره و فرهنگ با توجه به اینکه هر دو در گستره باورها و دستآوردهای انسانی هستند از منطق یکسانی پیروی می کنند . شواهد تاریخی، گمانه های باستان شناختی، ادبی و نوشتاری مبنی بر تعاملات فرهنگی اساطیر، احتمال انشعاب بسیاری از آنها ر...

گرچه از عصرجهان بینی اسطوره ای یعنی عصری که انسان می خواست با نیروی خیال و به زبان اسطوره، خود و جهان را تبیین کند، قرن ها گذشته است؛ اما انسان هرگز نتوانسته است، از جاذبه جادویی اسطوره بی نیاز بماند. هنرآفرینان همواره با انطباق اساطیر کهن با شرایط موجود به باززایی و نوسازی آن دست یازیده و از نیروی عظیم خیالی آن بهره گرفته اند. در عصر حاضر شاعران معاصر شعر فارسی به اقتضای فکر و فرهنگ خویش به با...

حماسه شاید قدیمی ترین ژانر و گونه روایی نباشد، اما به یقین مسلط ترین ژانر در تمام دوره های باستان و سده های میانی بوده است. حماسه و اسطوره در تمام فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها، چه به صورت شفاهی و چه به صورت نوشتاری دیده می شود. حماسه ها از اسطوره ها تغذیه می کنند و در بعضی فرهنگ ها ادامه آن ها هستند. ادبیات جهان سرشار از عناصر حماسی- اسطوره ای است. این مسأله در مورد ادبیات حماسی ایران و آلمان نیز د...

در این مقاله، نگارنده کوشیده است تا به شیوه ای مستند و تحقیقی نشان دهد که مفاهیم، نگرش ها و اشارات اساطیری در میان شعرای معاصر تا چه اندازه مورد توجه قرارگرفته است, اما از آنجایی که بررسی مضامین اسطوره ای سروده های همه ی شاعران این دوره در قالب یک مقاله ناممکن به نظر می رسید ، با محور قرار دادن عمدگی های سبکی و برجستگی های فکری و هنری، چهار تن از شاعران مطرح این روزگار (نیما، اخوان، سپهری و شفی...