پیشینه کاربرد نقش طاووس در هنر ایران به دوران پیش از اسلام بازمی گردد. طاووس در آیین کهن از اهمیت والایی برخوردار بوده که او را با مقوله الوهیت پیوند می داده است. این نقشمایه در دوران اسلامی نیز در مظاهر فرهنگ مانند هنر و ادبیات به صورت های مختلف دیده می شود. هرچند ویژگی هایی که در فرهنگ دوران اسلامی برای طاووس به وجود آمد با دوران گذشته تفاوت هایی دارد. امروزه در فرهنگ عامه این پرنده علیرغم زی...

چکیده     حجامت به معنای بیرون کشیدن خون از بدن می باشد که با توجه به جایگاه اسرار آمیز، حیات بخش و گاهاًَ معجزه آمیز مایع خون در طول تاریخ تکاملی بشر، تمدن و علم، از این مایع سرخ رنگ نشانگر زندگی و مرگ، به عنوان مشاهدات تشخیصی بالینی بیماری های خاص و درمان قطعی یا التیامی بیماران استفاده می شد. بر اساس مستندات موجود، حجامت یا بیرون کشیدن خون از بدن در اعتقادات و رسوم فرهنگی و مذهبی بعضی از اقوام...

مانی در کیش خود از عناصری استفاده نمود تا کیش نوین او مورد توجه همگان قرار بگیرد. وی عناصری از زرتشت و بودا و مسیح را با اندیشه خود تطبیق داده و به اشاعه آن پرداخت. خاستگاه فرهنگی مانوی در بین النهرین بوده و به سبب تبار ایرانی مانی، طبعاً اسطوره ها و باور دینی- عرفانی او صبغه ی ایرانی هم گرفته است. عقاید او ثنویتی محض را می نمایاند که مانی مبشر آن بود. او برای نظام آفرینش دو اصل قائل بود که شهری...

حکیم سنایی غزنوی (ف 536 ه‍.ق)، شاعر دوران‌ساز ادبیات عرفانی فارسی، در تدوین نظام اخلاقی ـ عرفانی خود و در تبیین هفت گناه کبیرۀ اخلاقیِ «آز، شهوت، خشم، کِبر، رشک، بخل و کینه»، هم از میراث فرهنگ اسلامی و هم میراث مزداپرستی باستان بهره می‌گیرد. وی با رویکردی تحذیری و بنا بر ذهنیت قرآنی خود، از این هفت خوی بهیمی به‌عنوانِ «هفت درِ دوزخ» و بنا بر گرایش همدلانه به فرهنگ اساطیری ایران باستان، از این خوی‌ه...

  چکیده     حجامت به معنای بیرون کشیدن خون از بدن می‌باشد که با توجه به جایگاه اسرار آمیز، حیات‌بخش و گاهاًَ معجزه‌آمیز مایع خون در طول تاریخ تکاملی بشر، تمدن و علم، از این مایع سرخ رنگ نشانگر زندگی و مرگ، به عنوان مشاهدات تشخیصی بالینی بیماری‌های خاص و درمان قطعی یا التیامی بیماران استفاده می‌شد. بر اساس مستندات موجود، حجامت یا بیرون کشیدن خون از بدن در اعتقادات و رسوم فرهنگی و مذهبی بعضی از اقو...

داستان نبرد رستم و اکوان دیو یکی از روایات مستقل و در عین حال کوتاهِ شاهنامه (186 بیت در تصحیح دکتر خالقی مطلق) است که احتمالاً به دلیل این اختصار، کمتر از روایاتِ پهلوانیِ رستم، در ادب رسمی و عامیانه مورد توجّه قرار گرفته است. با این حال ظاهراً اکوان دیو در سنّت داستان‌های ایرانی نقش و حضور بیشتری داشته و نشانه‌هایی از این تنوّع و تعدّد را هرچند به صورت پراکنده و کلّی می‌توان بازشناسی کرد. از جمله گویا ...

این رساله در نظر دارد که به شناخت یکی از عوامل محرک در شکل گیری اثر نقاشی بپردازد و آن را به نام نیروی شر و به صورت حسی درونی مورد بررسی قرار دهد. در راستای همین هدف و استفاده از کتابها و ترجمه، بعد از اثبات موجودیت شر و ویژگیهای آن، تحلیلی از ماهیت شر و تصویر آن در ادیان ارایه می گردد. از آنجا که هنر در تاریخ طولانیِ خود شاهد آثار بی شماری از این دست است و تغییراتِ زیبایی شناسی و زبانِ هنر در مقط...

بازتاب اسطوره های ملی و دینی در شعر سلمان هراتی و سید حسن حسینی تأثریافته از فرهنگ انقلاب و تفکر حماسی دوران دفاع مقدس است. اندیشه¬ی ایرانی و هویت ناب دینی، شاعران انقلاب اسلامی را بر آن داشته است تا با واژه¬گزینی¬های مناسب، اسطوره های نو را با اسطوره¬های کهن تلفیق کنند و بدان طریق، روح حماسی را در کالبد جامعه ایران اسلامی بدمند. دوران دفاع مقدس عرصه¬ی فعالیت هنرمندان و ادبا به ویژه شاعران انقل...

نتایج این پژوهش بر باز خوانی روایت سمک عیار و دریافت مصادیق نمادین متن از دیدگاه نقد کهن الگویی مترتب است. بر اساس این دریافت، درونمایه اصلی روایت، آیین گذار از نوجوانی به بزرگسالی در شکل رویارویی با کهن الگوی سایه است که به صورت نبرد با نیروهای متخاصم دیده می شود. قهرمان در مسیر خویشتن یابی و کمال موظف است تا با نیروهای اهریمنی مهیب مواجه شود و بخش‏های ناشناخت? وجود خویش را در نمود زن- سرزمین،...

باورمنجیگرائی که به هدف دمیدن روح پایداری و امیدواری است، از دیرباز در میان پیروان اغلب ادیان وجود داشته است. این اندیشه اول بار در آثار زرتشتیان دیده میشود؛ آنها اعتقاد داشتند که هرگاه از سوی اهریمن تیرهنژاد، آسیب و گزندی به ایشان رسد که آنان را به پرتگاه نابودی نزدیک کند؛سوشیانت(منجی موعود) از سوی پروردگار برای رهانیدن آنها خواهد آمد. پیرو آن تمام ادیان بودائی،یهودی، مسیحی و مانوی، بنا به فرا...