شناخت و تحلیل مکاتب حدیثی به منظور آشنایی با خط مشی فکری حاکم بر قلمرو اندیشه های حدیثی، از مباحثی است که در عرص? مطالعات حدیث شناختی به تازگـی مورد توجه حدیث پژوهان قرار گرفته است. در این میان مکتب حدیثی جبل عامل، از مهمترین مکاتب حدیثی شیعه به شمار می رود که در میان? قرنهای هشتم تا نیم? قرن یازدهم هجری شکوفا بوده است؛ اگرچه این دوران مقارن با حکومتهای ممالیک، جنگهای صلیبی و دولت متعصب و سنی م...

آیات نازله در شان اهل البیت علیهم السلام در قرآن کریم بسیار است، به گونه ای که هم شیعیان و هم فرق غیر شیعی در آثار تفسیری خود توجه خاص به این آیات کرده اند. بخش زیادی از این آیات یا به طور خاص و یا در ضمن اهل البیت (ع) مربوط به حضرت زهرا علیهاالسلام است. بررسی دیدگاه فریقین در ارتباط با این آیات و جمع بندی و تطبیق این دیدگاه ها یکی از محورهای ضروری در پژهش قرآنی مربوط به اهل بیت علیهم السلام اس...

ادیان الهی و آیین های غیرالهی و نیز فیلسوفان بشری برای ساختن جامعه مطلوب توصیه ها و برنامه هایی را ارائه کرده اند. قرآن و عترت دو منبع اصلی معارف و دو هدیه بی بدیل الهی به بشر و راهنما به بهترین و استوارترین راه کمال و سعادت انسان تا پایان جهانند. لذا یکی از بزرگترین نعمت ها و منت های پروردگار نسبت به بندگانش بعثت رسول اکرم(ص) و نصب اوصیای ایشان یعنی امامان معصوم از جانب اویند. نصب آنان اکمال ...

این نوشتار بر آن است که مواضع کلامی شیعه مانع شکل‏گیری و رشد افراطی‏گری و خشونت‏گرایی و ترویج تروریسم شده و زمینه‏ها و بسترهای لازم سوءاستفاده افراطیون برای توسعه دامنه اهل کفر و مفهوم جهاد به سمت مسلمین و اقدامات جنایی و تروریستی را سد می‏کند. بررسی‏های این پژوهش نشان می‏دهد مواضع کلامی شیعه به‏دلیل پیروی از معارف اهل بیت و تثبیت رویکرد عقل‏گرایی و به‏ویژه با ظهور جریان اصلاح‏گرا در دوره معاصر...

در دهه‏های اخیر، تبیین کیفیت رابطه شوهران و همسران در محیط خانواده، از اهمیتی ویژه برخوردار شده است. در این میان، وجود برخی روایات در جوامع روایی فریقین که به زنان نسبت به شوهران جایگاهی پست اعطا می‏کند، چالش‏های فراوانی را موجب شده است. یکی از این روایات، روایت «لو أمرتُ ‏أحداً أن ‏یَسجدَ لأحدٍ لأمرتُ‏ المرأهَ أن ‏تَسجدَ لِزوجِها» است. این نوشتار، با لایه‏بندی روایت مذکور به سه سطح: زبانی، ادبی و فرهنگی،...

از آن جا که حدیث شیعه از ابتدا با فرهنگ مکتوب همراه بوده است، روایاتی که امروزه به دست ما رسیده، ریشه در مکتوبات اولیه ای دارد که اصحاب ائمه (علیهم السلام) از فرمایشات ایشان می نگاشتند. این تألیفات در طی سال ها، دست به دست منتقل شده تا به صاحبان کتب اربعه و محدّثین پس از آن ها رسیده است. لذا کتب اصحاب ائمه (علیهم السلام)، منبع اصلی حدیث شیعه است. امّا در این باره نظریه ای وجود دارد، مبنی بر این ک...

ام محمد باقر (7) پنجمین امام از ائمه دوازده گانه شیعه امامی، به عنوان خلیفه رسول خدا (6) در عصر خود مسئولیت های امامت را به انجام رسانید. شرح و تفسیر قرآن کریم به همراه تبیین سنت نبوی به عنوان بخشی از اقدامات امام محمد باقر (7) سبب شد تا میراثی گرانبها از ایشان درحوزه حدیث شیعه باقی بماند. بررسی روایات بر جای مانده از ایشان به لحاظ کمّی نشان می دهد که حدود 12-10 درصد از احادیث شیعه امامی در مناب...

حدیث شریف کساء در میان احادیث و ادعیه در منابع اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است که در این زمینه پژوهش های متعددی صورت گرفته است؛ از نکات برجسته این حدیث وجود آیه تطهیر و توجه خاص به پنج تن آل عبا می باشد. پژوهش حاضر با عنوان "بررسی مبانی قرآنی و روایی حدیث کساء " در یک مجموعه منسجم تهیه و تدوین شده است که روش پژوهشگر در این رساله مراجعه به آیات قرآن ومنابع روایی و تفسیری شیعه و اهل سنت می ...

بدون تردید ایجاد و یا گسترش بیشتر علوم اسلامی، مرهون احادیث منقول از معصومین (ع) بوده است؛ اما عدّه ای گمان کرده اند که تقریباً همة مسائل علم اصول فقه از علوم دیگر اقتباس شده و قواعد آن مبتنی بر عقل، عرف، لغت و یا سیرة عقلاست. در این مقاله، پس از بیان مقدماتی، اثبات می شود که حدیث در اصول فقه شیعه، هم موضوع مهم ترین مسائل اصولی (مانند حجیّت خبر واحد و تعادل و تراجیح) است و هم در استنباط برخی قواعد...