داستان کوتاه با انتشار مجموعه ی «یکی بود یکی نبود» جمال زاده در سال 1300ش آغاز شد. جمال زاده با استفاده از شیوه ی داستان نویسی غربی این مجموعه را به نگارش درآورد. ظهور چنین داستان هایی با وجود ضعف های ساختاری سبب شد رئالیسم اجتماعی و ساده نویسی به عرصه ی داستان وارد شود. عده ای از نویسندگان به نگارش داستان هایی با سبک واقع گرایی روی آوردند، از میان آن ها می توان رسول پرویزی را نام برد. او به عن...

چکیده خسرو وشیرین ، شخصیت هایی تاریخی هستند اما از فرهاد ردپای محوگونه ای در برخی متون بر جای مانده است وجایگاه تاریخی او لغزان وقابل تردید می نماید . شیرین در داستان نظامی ، شخصیتی آرمانی دارد که با روایت های تاریخی نزدیک به روزگار نظامی چندان همسو نیست. با نگاهی دقیق به خسرو و شیرین می توان دریافت که نظامی شیرین را عامدانه تطهیر می کند و با این روش الگویی از معشوق آرمانی به دست می دهد. بن مای...

بهار از پیشگامان سبک­شناسی در ایران در مقدمه کتاب خود سبک را روش خاص ادراک و بیان افکار به وسیله ترکیب کلمات و انتخاب الفاظ و طرز تعبیر آنها می­داند. شمیسا نیز در کلیات سبک­شناسی مفهوم سبک را بدیهی می­داند و معتقد است تعریف جامع و کامل آن دشوار می­باشد. رضا رئیسی، صاحب رمان مستند «نخل و نی» همچون بسیاری از نویسندگان ادبیات جنگ و مقاومت سبک خاصی را به‌خصوص از دیدگاه زبان و هنر داراست. از حیث زب...

پیکرگردانی، استحاله و تغییر شکل موجودات حقیقی یا خیالی به موجوداتی دیگر با بهره‌گیری از قوای ماورای طبیعی است. یکی از نمونه‌های منحصر به ‌فرد پیکرگردانی زن جادو را در اسکندرنامة نظامی می‌توان دید. در اسکندرنامه، دختری از نسل سام به نام آذرهمایون با استفاده از جادو به‌ عنوان یک ترفند نظامی برای نگهبانی از آتشکده و جلوگیری از تخریب آن، خود را به شکل اژدها درمی‌آورد. در این داستا...

شعوری کاشی از شاعران قرن یازدهم هجری است. طبق گفتۀ تذکره ها شعوری، دیوانی مشتمل بر شش هزار بیت داشته، اما بر طبق تنها نسخۀ موجود از اشعارش، آثار وی شامل چند قطعه و تعدادی رباعی و دو مثنوی به نام های مونس اخیارو مهر و وفاست. تذکره ها ابتدای کار وی را زمان شاه اسماعیل صفوی (ظاهراً شاه اسماعیل دوم) دانسته اند، اما وی در اشعارش و به ویژه در دو منظومۀ مهر و وفا و مونس اخیار، شاه عباس صفوی (شاه عباس ا...

رمان «جای خالی سلوچ» نوشته ی محمود دولت آبادی نوعی رمان اقلیمی به شمار می آید که اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی و سیاسی عصر نویسنده در آن در منطقه ی خاصی به نام زمینج به بهترین شکل نشان داده شده است. فقر اقتصادی در رمان باعث به وجود آوردن مشکلاتی شده است که به دنبال خود درگیری و کشمکش میان مردم روستا را سبب گردیده است. نثر رمان آمیزه ای از بیان ادیبانه، عامیانه و محلی است اما تحلیل زبان ادبی و اشرافی ب...

در این سرزمین که سالهای سال مهد تمدن بشری بوده است. آثار گرانبهایی یافت می شود که در زمره ی ادبیات داستانی به شمار می رود که تنها برخی از این آثار از دیدگاه علم شکل شناسی مورد بررسی قرار گرفته اند. داراب نامه ی بیغمی یکی از داستان های بلند عامیانه است که متعلق به این مرز و بوم می باشد و از چنین نگاهی دور مانده است. در این پژوهش سعی شده است این داستان ارزشمند و گران سنگ را از دیدگاه علم شکل شناس...

پیشین? پرداختن به داستان و داستان پردازی در ادبیات فارسی به دوران پیش از اسلام می رسد؛ این موضوع در اوایل، بیشتر به صورت شفاهی و سینه به سینه صورت می گرفت، تا این که در دوره خسرو انوشیروان ساسانی، نهضتی در راه تدوین و گردآوری آثار علمی و ادبی و نیز ترجمه آثار سایر ملت ها به وجود آمد و از این میان به حوزه آثار داستانی نیز توجه ویژه ای شد، آن ها علاوه بر داستان های ایرانی، به ترجمه داستان های دیگ...

این مقاله بر مبنای دانش نام­شناسی، به بررسی شخصیّت‎های قصّه­های عامیانه می پردازد. مبنای بررسی­ها قصّة فیروزشاه‎نامه است؛ زیرا در این رمانس عامیانه 234 شخصیّت با تیپ‌های اجتماعی مختلف و تنوّع نام‎ها دیده می­شود. علاوه بر این، با مراجعه موردی به سایر رمانس‎های عیّاری؛ چون ابومسلم‌نامه، اسکندرنامه، امیرارسلان نامدار، سمک عیّار، حسین‎کرد شبستری، حمزه‌نامه و داراب‌نامه طرسوسی به مقایسه و تحلیل نامهای اشخا...

محمدعلی جمال­زاده نخستین نویسندۀ ایرانی است که سنت‌های کهن داستان‌سرایی را با فنون داستان‌نویسی اروپایی تلفیق کرد و اولین داستان‌ کوتاه فارسی را پدید آورد. اولین مجموعه داستان او‌ با عنوان «یکی بود یکی نبود» را سرآغاز ادبیات واقع‌گرای ایران دانسته‌اند. از سوی دیگر، آثار داستانی جلال آل‌احمد تصویرگر زندگی سنتی و محیط مذهبی بخش‌هایی از جامعه است که در معرض  مدنیت و تجدد‌ قرار گرفته‌اند. آل احمد‌ ...