عصر مفرغ قدیم در خاورمیانه، مقارن با رویدادهای بزرگی مانند تشکیل اوّلین دولت‌شهرها، آغاز شهرنشینی و گسترش خط و کتابت است. آثار فرهنگی در ابتدای این دوره، در بسیاری از مناطق خاورمیانه شامل قسمت غربی ایران، قفقاز، آناتولی، لوانت و شمال میانرودان همانندی‌های شگفت‌آوری از خود نشان می‌دهند و به اسامی مختلفی نامگذاری شده‌اند. با وجود سابقة طولانی در پژوهش‌های این دوره، داده‌های موجود در تحلیل تحوّلات آ...

هدف مقاله حاضر تحلیل مطلوبیت شعاع عملکردی و خدمات­دهی پارک­های شهر اردبیل در سطوح همسایگی، محلی، ناحیه­ای و شهری، بررسی میزان ارتباط توزیع این پارک­ها با سطوح آبی موجود در سطح شهر اردبیل، از جمله دریاچه شورابیل و رودخانة بالیقلو و بررسی جهت توزیع پارکها است. برای جمع­آوری داده­ها و اطلاعات مورد نیاز روش کتابخانه­ای و اسنادی به‌کار گرفته شد. در تجزیه‌وتحلیل داد­ه­ها و اطلاعات نیز پلیگون­های تیسن...

در طی سال­های اخیر روند افزایشی جمعیّت سبب توسعة نواحی سکونت­گاهی شده است. توسعة نواحی سکونت­گاهی نیز سبب تغییر نوع کاربری اراضی و چشم­انداز حاکم بر مناطق شده است. با توجّه به اهمّیّت تغییرات کاربری اراضی و تأثیر مستقیم آن بر زندگی انسان، در پژوهش حاضر به پایش تغییرات کاربری اراضی و روند رشد اراضی مسکونی در محدودة شهری اردبیل پرداخته شده است. در نوشتار پیش رو به‌منظور بررسی تغییرات کاربری ا...

وقوع سیلاب‌های عظیم در نواحی جنوبی و کاهش میانگین بارش کل در کشور، حاکی از تأثیر پدیده‌های مخرب اقلیمی بر آب‌وهوای کشور است. برای پیش‌بینی سیلاب‌ها و مطابقت انواع فعالیت‌های اقتصادی وابسته به آب، ضروری است که منابع و عوامل انتقال رطوبت و نوع آن‌ها در سطوح مختلف جو شناسایی شود. در این پژوهش، حمل و انتقال بخار آب از طریق رودخانه‌های اتمسفری (ARS) بررسی شده است. در آغاز، داده‌های دوبارۀ پردازش‌شدة...

سیلاب‌های شدید مردادماه سال‌های 1380 و 1381 حوضة رودخانه مادرسو از نظر نوع جریان با سیلاب‌های عادی تفاوت‌های زیادی داشته است، به طوری که تغییرات عمده‌ای را در ریخت‌شناسی (مورفولوژی) حوضه ایجاد کرده است. این پژوهش با استفاده از روش‌های توصیفی‌ـ تحلیلی و ابزارهایی چون عکس‌های هوایی، تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی منطقه و اندازه‌گیری‌های حاصل از برداشت‌های میدانی و عکس‌های زمین...

کمبود منابع آب آبیاری و توزیع نابرابر آب و خاک در مناطق کشاورزی ایران، از جمله حوضة کرخه، چالش مهمی است که باعث ایجاد رقابت بین مصرف‎کنندگان آب می‎شود. بنابراین، با تقاضای رو به رشد منابع آب، اولویت‌بندی تخصیص آب در شبکه‌های آبیاری اهمیت می‎یابد. از طرفی، با توجه به وجود روابط پیچیده بین معیارهای مختلف که گاه در تضاد با یکدیگر است، استفاده از روش‌های متداول تصمیم‌گیری کارگشا نیست. هدف این مقاله...

وجود سازندهای تخریب کننده کیفیت آب در مسیر رودخانه مند، یکی از شاخص ترین نمودهای افت کارآیی سرزمین (بیابانزائی) می باشد. وجود 15 گنبد نمکی در این حوزه آبخیز تاثیر بسزایی بر نزول آب رودخانه های قره آغاج و فیروزآباد ، که از شاخه های اصلی رود مند هستند، دارد. بدین منظور و برای تعیین کیفیت آب رودخانه ها قبل و بعد از گنبدهای نمکی ، چشمه های نمکی و برخی سازندهای حاوی نمک نمونه گیری صورت گرفت و همچنین...

چکیده سابقه و هدف: امروزه استفاده از مدل‌ها برای به‌تصویرکشیدن واقعیات و درک بهتر آن‌ها و همچنین اتخاذ تصمیمات درست در مورد پدیده‌ها، بسیار متداول است. یکی از این مدل‌ها، مدل شبیه‌سازی جریان آب زیرزمینی است که توسط متخصصان در بسیاری از کشورها استفاده می‌شود و دقت و صحت نتایج آن‌ها نیز ثابت شده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تأثیر طرح‌های مدیریتی فعلیِ آبخوان و حوضه‌ی آبریز رودخانه‌ی جاجرود بر ت...

در بیشتر شهرهای بزرگ دنیا،قسمت اعظم منابع آب شیرین به تامین نیازهای شرب، بهداشت، وصنعت اختصاص داده می شود.  این امر باعث کمبود آب جهت آبیاری اراضی کشاورزی شده است.  در چنین شرایطی، استفاده از پساب فاضلاب شهری برای مقاصد مختلف و به خصوص کشاورزی به عنوان راه حلی مؤثر مورد توجه متخصصان مربوطه قرار گرفته است.  در این پژوهش، اثر پساب فاضلاب شهر اهواز روی برخی از خصوصیات هیدرولیکی خاک مانند نفوذپذیری...

شهر باستانی دور اونتاش (چغازنبیل) بازمانده از هزاره دوم پیش از میلاد و از آثار دوران ایلام میانی است. محوطه شهر از سه بخش اصلیِ حصار مرکزی، حصارمیانی و حصار بیرونی تشکیل شده که ابنیه شاخصی چون زیگورات، مجموعه کاخ ها و آرامگاه ها و تاسیسات شهری را در خود جای داده است. سازه های آبی محوطة چغازنبیل مانند ناودان ها، چاه های جذبی و همچنین سازة آبی واقع در حصار سوم، از جمله مهمترین تاسیسات شناخته شدة م...