در این مقاله به بررسی عناصر اسطوره اعم از شخصیت ها، موجودات و نمادهایی که صبغه و نمودی عرفانی در غزلیات شمس داشته اند، پرداخته ایم. البته علاوه بر شخصیت ها و نمادهای اسطوره ای ملی، شخصیت های اسطوره ای دینی و عرفانی نیز که مولانا آن ها را در جهت بیان مفاهیم عرفانی آورده، مورد بررسی قرار گرفته اند. عناصر، موجودات و شخصیت های مورد بررسی در این مقاله عبارتند از رستم، زال، کیقباد، سهراب، اسفندیار، ض...

آندره ژید، نویسندۀ مشهور فرانسه در قرن بیستم، برای خلق مائده های زمینی، بزرگترین اثر خود، از غزلیات حافظ الهام گرفته است. مائده ها برای شرقیان و به خصوص ایرانیان اثری برجسته محسوب می شود؛ زیرا مهمّ ترین کتابی است که قدرت تأثیرِ ادبیات فارسی بر ادبیات غرب را نشان می دهد. در مقاله توصیفی – تحلیلیِ حاضر تلاش می کنیم این ﺗﺃﺛﻴﺮرا نشان دهیم. این پژوهش ابتدا از علاقۀ  ژید به شرق و ادبیات فارسی و شیوه و م...

تاریخ هنر و ادب اروپا در دهه¬های نخستین قرن نوزدهم، شاهد ظهور مکتب ادبی نوینی با عنوان رمانتیسم بود. این مکتب ادبی نوظهور به سرعت توانست ادبیات ملل دیگر جهان را هم تحت تأثیر قرار دهد. مشرق زمین به ویژه کشورهای عربی و ایران نیز در پی گسترش ارتباطات با غرب، میزبان این نحله¬ی فکری _ ادبی جدید شدند و به تبع آن، شاعران و نویسندگان بزرگی که در اندیشه تجدد و نوآوری بودند. به این مکتب نوپا گرویدند. ابر...

با تأمل در شعر سبک هندی، بویژه غزلسرایان این سبک در می یابیم که غم و ناامیدی و رنج از پر بسامدترین واژگان در غزلیات شعرای سبک هندی می باشد که علت آن را در عوامل گوناگونی چون جریانات اجتماعی و مسائل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی عصر صفویه، و به دنبال آن فردگرایی شدید شعرای این دوره و مهاجرت و اندوه و غم ناشی از فراق و دوری از وطن،بازتاب اندوه، ستم و بیداد بر مردم روزگار خود و تأثیر اندیشةی غم و رنج ها...

اشعار زکریا و شهریار زیباترین و دلنشین­ترین مفاهیم و مضامین رمانتیکی را به تصویر می­کشد. اشعار این دو شاعر مضامین رمانتیکی مشترکی دارند که از برجسته­ترین آن‌ها می­توان به طبیعت، غربت، فقر و وطن­پرستی اشاره کرد. طبیعت به عنوان یکی از پر بسامدترین مفاهیم و مضامین رمانتیکی است که بیش‌تر اشعار زکریا و شهریار را به خود اختصاص داده است؛ طبیعتی که شاعر از ناامیدی رو...

دین مبین اسلام حاوی آداب و دستورهایی است که عقیده و عمل بدان، رفتار انسان را جهت بخشیده زندگی او را هدفمند و متعالی می‌سازد. محمّدحسین شهریار که به فرموده مقام معظم رهبری یکی از شاخص‌ترین الگوهایی است که با الهام از معنویت و کلام خدا و اولیاء و اوصیاء جاودانه شد، اشعارش یکسره از اعتقاد مذهبی‌اش تأثیر یافته، اصول و فروع و دستورات این دین مقدس در آن‌ها نمود بارز یافته است، با این حال در ن...

یکی از رویکردهای نوین در خوانش و نقد متون توجه به نظریات بینامتنیت و پیوندهای بینامتنی است. بینامتنیت کاربرد آگاهانه تمام یا بخشی از یک متن در متن دیگر است. هر اثری تحت تأثیر آثار قبل یا همزمان با خود دستخوش تغییر شده، در آن آثار تصرف می­نماید و هویتی تازه می‌آفریند. به این ترتیب هر متن دارای معناها و لایه­های معنایی متفاوتی خواهد بود که بخشی از آن مبتنی بر ارتباط آن با متن دیگر بیرون از آن است...

مردم‌شناسی به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از علم جامعه‌شناسی در دو قالب مردم‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی طبیعی به بررسی گروه‌های انسانی می‌پردازد. با توجه به اینکه برخی از آثار ادبی دربردارندة ابعاد وجودی، فرهنگی و اجتماعی انسان‌ها هستند، می‌توان از این آثار به‌عنوان اسناد و مدارکی ارزشمند، برای انجام مطالعات مردم‌شناختی بهره گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که محمدحسین بهجت تبریزی (متخلّص به شهریار)، در ...

با رشد شهرها، نواحی پیرامونی در سایۀ نفوذ کلانشهرها دستخوش تحولات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی می‌شوند. در نواحی پیرامون کلانشهرها متناسب با چگونگی شرایط محیط طبیعی و نظام اجتماعی- اقتصادی کل شهر و پیرامون، اشکال متفاوتی از سازمان فضایی به وجود می‌آید. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای میزان حاشیه‌ای شدن شهرهای لواسان و شهریار به عنوان حومه‌های متأثر از کلانشهر تهران است. مطابق رویکرد عملکردهای ش...

طبیعت از ابتدا تا امروز همواره یکی از خاستگاه‌ها و سرچشمه‌های هنر بوده است. از همه بارزتر در هنر شعر، که نمونه‌ها و نشانه‌های آن را از قدیم‌ترین ایّام تاکنون، در آثار منظوم و شاعرانة همۀ کشورهای جهان می‌توان دید. برای مثال، از ترانه‌ها و شعرهای «سافو» در سرزمین سرسبز و سواحل جادویی یونان گرفته تا اشعار شاعران عرب از جمله «امرءالقیس» در بیابان‌های پر از «ربع و اطلال و دمن» یا تغزّلات آغاز قصاید قص...