ابن خلدون از جمله دانشمندان مسلمانی بود که با بینش وسیع و تجارب ارزنده پایه های علم جامعه شناسی را پی ریزی نمود. در این تحقیق ضمن معرفی شخصیت علمی ابن خلدون به بنیان های فکری او در حوزه مباحث اجتماعی پرداخته می شود. دیدگاه ابن خلدون نسبت به رویدادهای تاریخی و علم تاریخ، تحول اجتماعات، مسیر ادواری دولت ها، نظریه دولت، انواع اجتماع، آراء اقتصادی و مفهوم عصبیت مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. از ...

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، واژۀ «دولت» برای بیان پنج مفهوم مجزا به‌ کار رفته است. هر کدام از این مفاهیم، دولت را در وضعیت و جایگاه خاص حقوقی قرار می‌دهد، که برای شناسایی حقوق و تکالیف دولت و مردم در قانون اساسی باید به مفهوم خاص دولت در هر اصل توجه کرد. اگر دولت را در هر کدام از اصول قانون اساسی به ‌جای مفاهیم دیگری تفسیر کنیم، این امکان وجود دارد که اصل موردنظر خالی از محتوا یا با اهد...

نهاد شناسایی از فرایند تحول در حقوق بین‌الملل مستثنا نیست؛ تدقیق در رویۀ دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و محاکم قضایی چنین تحولی را نشان می‌دهد. با تحول در این نهاد، معیار جدیدی در حوزۀ شکل‌گیری دولت جدید به وجود آمده است. درواقع، امروزه دیگر برخورداری از معیارهای کلاسیک حقوق بین‌الملل به‌تنهایی نمی‌تواند موجبات ایجاد دولت برای نهاد داعی تشکیل دولت را فراهم کند. دولت خودخواندۀ اسلامی که داعش بن...

بودجه‌ریزی در بخش عمومی ناظر بر پیش­بینی منابع و مصارف مالی برای انجام مأموریت‌ها و وظایف دولت است. در این تعریف، اطلاعات بودجه‌ای بازتاب مالی و اعتبارات تصمیم‌های اجرایی و محدوده بودجه‌ریزی مترادف یا منطبق با چارچوب فعالیت‌های دولت است. به طور کلی بودجه عمده‌ترین ابزار توسعه برنامه‌ها و سیاست‌های دولت است. استفاده از بودجه به عنوان ابزار سیاست گذاری یا برنامه‌‌ریزی، به این­منظور صورت گرفت که س...

هدف اصلی این مقاله، بررسی و جایگاه حقوق بشر در نظریه های روابط بین الملل می باشد. با جهانی شدن مفهوم و موضوع حقوق بشر و تأثیر ان بر روابط بین کشورها و همچنین تحت الشعاع قرار گرفتن سیاست خارجی دولت ها، مطالعه و بررسی حقوق بشر در نظریه های روابط بین الملل مهم و ضروری گردیده است. در واقع حقوق بشر، مفاهیم اساسی در روابط بین الملل، مانند حاکمیت، دیپلماسی، امنیت، و غیره راه دچار تحول بنیادینی کرده ا...

چکیده توسعه انسانی یکی از نظریه های متأخر توسعه به شمار می رود که از دهه 1990 به بعد مقبولیت عام یافته است. از دید توسعه انسانی، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه انسانی بدون نقش موثر دولت تحقق نمی یابد زیرا پیشبرد راهبرد توسعه انسانی به یک دولت فعال نیاز دارد. امروزه یکی از شاخص های سنجش سطح توسعه کشورهای مختلف، گزارش های ملی و بین المللی توسعه انسانی اس...

امروزه فقه اسلامی با این پرسش اساسی روبه رو است که آیا ظرفیت پاسخگویی به مسائل سیاسی و اجتماعی روز را دارد تا قادر به پشتیبانی فقهی حکومت اسلامی باشد؟ در پاسخ به این پرسش دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی با رویکرد برون دینی پاسخ منفی به این پرسش داده اند. اما برداشت رایج فقیهان آن است که فقه اسلامی موجود قادر به پاسخگویی به همۀ مسائل است. در کنار برداشت رایج، دیدگاه دیگری وجود دارد که معتقد ا...

چند فرهنگ گرایی در کنار مباحثی چون حقوق اقلیت ها و شهروندی چند فرهنگی امروزه نقش مهمی در بسط عدالت و تضمین حقوق دارد و چندین دهه است که در مرکز توجه اندیشه ورزان قرار دارد. از سویی اما این مکتب فکری چه در حوزه اندیشه و چه در حوزه عمل، مورد نقدهای جدی قرار گرفته است. این نقدها گاه معطوف به رعایت اصل بی طرفی دولت در اندیشه لیبرال بوده و گاه از سوی طیفی از اندیشمندان ارائه شده که چند فرهنگ گرایی ر...

اصطلاح علوم جغرافیایی رفته رفته به ساختاری علمی در قالب دانشکده‌های علوم جغرافیایی تغییر شکل داده و نظام آموزشی ایران با تکیه بر چنین ساختاری متکفل تحول در دانش جغرافیا می‌شود. بدون شک تحول در دانش جغرافیا تنها نمی‌تواند به یک شکل ساختاری معطوف باشد و اگر خواستار تغییر در بنیاد‌های معرفتی در این دانش نباشیم تغییر عمده وثمر بخشی که بتواند در حوزه دانش تمدنی نقش آفرینی کند، رخ نخواهد داد.کوهن (19...

  صرف‌نظر از تفاوت و اختلاف‌نظر در تعاریف، مفهوم توسعه سیاسی، توافق کلی وجود دارد که دمکراتیک شدن قدرت سیاسی، بسط قدرت سیاسی، گسترش مشارکت سیاسی، عقلانی و تخصصی شدن تصمیم‌گیری‌ها توسط نظام سیاسی و در نهایت وحدت ملی در قالب دولت ـ کشور، اهداف محوری آن را شامل می‌شود. به‌علاوه توسعه سیاسی در برابر مفهوم فروپاشی سیاسی به کار می‌رود. برای ارزیابی میزان توسعه سیاسی، توجه به شاخص‌های حکومت قانون اهمی...