یکی از مضامینی که از دیرباز مورد توجّه شاعران فارسی زبان قرار گرفته است ، موضوع وطن و وطن دوستی است . این مضمون از قرن سوم هجری تا ربع اوّل قرن چهاردهم در شعر فارسی درباره ی توصیف زادگاه شاعران یا غم و رنج دوری آنان از زاد بومشان به کار رفته است . پس از انقلاب مشروطه ، در اثر تحوّلات خارج و داخل ایران، مفهوم جدیدی از وطن به عنوان یک عنصر فرهنگی وارد ایران شد و سطح وسیعی از ادبیّات فارسی را فرا گرفت...

از ویژگی­های بارز ایرانیان، اهتمام به پند و اندرز است که از اصول و مبانی فکری و فرهنگی آن­ها به منظور حفظ ارزش­های اخلاقی و اجتماعی بوده است؛ این پند­های حکیمانه را که عموماً حاصل تعالیم دینی، تجربه­های تلخ و شیرین و خرد­ورزی آن­ها بوده، در گنجینه­ها نگهداری می­کردند، بر سرکوی و بازار به گوش مردم می­رساندند و کسانی با عنوان اندرزبد، این پند­ها را در مجالس خاص بیان می­کردند.       این پند­ها آن...

چکیده ندارد.

چوگان یکی از ورزشهای نشاط‌آور و هدفدار ایران باستان است که امروزه مورد بی مهری قرار گرفته است. از آنجا که ادبیّات غنی فارسی از جمله معتبرترین منابع برای مطالعة فرهنگ و تمدّن پربار ایران زمین است؛ در این پژوهش سعی برآن است تا با استناد به شواهد شعری، علی‌الخصوص شاهنامة فردوسی و تجزیه و تحلیل برخی ابیات آن، هویّت ایرانی ورزش چوگان، روشن شود. از یافته های مهم این پژوهش می توان به آشنایی کامل شاعران ب...

مناظره از انواع ادبی کهن است که می‌توان ردّ پای آن را در لوح‌های گلی برجای‌مانده از تمدّن‌های کهن میان‌رودان دنبال کرد تا به ادب معاصر زبان فارسی رسید. کهن‌ترین مناظره‌ به زبان‌های فارسی و باقی‌مانده از گذشتة به نسبت ابهام‌دار ادب باستان ایران، "درخت آسوریک" است. مناظره‌ای متفاوت و تا حدّی مشابه، تحت عنوان‌ "میش و رز" وجود دارد که گاه در پژوهش‌های برخی اندیش‌مندان، هر دو، یکی دانسته شده‌‌اند و این...

نظر به تأثیر تاریخ باستان در ادبیات فارسی نگارنده در نظر دارد سیمای ادبی سه شخصیت برجستةایرانی یعنی زردشت، مانی و مزدک را در آثار منظوم فارسی مقایسه نماید. ناگزیر، پس از بررسیردپای آنها در متون نظم و شناخت دیدگاه شعرا نسبت به این سه نام آور در می یاابیم که زردشتبیش از دو دیگر کانون توجه ادبا، البته در جهت ذم و نکوهش وی بوده است. همچنین شعرا بهجنبة هنری و مضامین زیبا سازی مانی بدون در نظر گرفتن ...

 این نوشته کوتاه نشانه تلاشی اندک است برای اشارت به لزوم انجام کارسترگ به منظور معرفی گزیده آثار ادب فارسی به دو صورت زبانی فارسی و انگلیسی، با این امید که به همت اشخاص متبحر در زبانهای فارسی و انگلیسی آثار ممتاز نظم و نثر فارسی به زبان انگلیسی ترجمه شود تا مردم دیگر کشورهای جهان با میراث غنی ادب فارسی آشنا شوند. اگر این مهم صورت پذیرد می توان امیدوار بود که در آغاز هزاره سوم کاری بس مهم و متن ...

ساخت اضافه گونه­های متفاوتی دارد که بین آنها روابط مبتنی بر توارث­ (فرایند استعاره سازی از ساخت اولیه-عینی به پیچیده-انتزاعی) وجود دارد. این مقاله به بررسی گونه بنیادین ساخت اضافه و مشتقات آن از دیدگاه شناختی و غیرشناختی می­پردازد و از مطالعات در زمانی جهت روشن­تر شدن روند استعاره سازی ساخت اضافه در زبان فارسی بهره می­گیرد. مطالعات درزمانی ساخت اضافه در زبان فارسی نشان می­دهد که گونه بنیادین سا...

ادب غنایی، یکی از مؤثرترین و پرمخاطب‌ترین انواع ادبی در زبان فارسی است. قدمت وگستردگی آن به گونه‌ای است که شاید نتوان هیچ متن ادبی را یافت که به نوعی با ادبیات غنایی آمیخته نباشد. پژوهش حاضر، بر آن است به این پرسش پاسخ بدهد که آیا ادب غنایی ریشه در ادبیات پیش از اسلام دارد؟ واگر چنین است، میزان و نوع بهره‌گیری متون غنایی از ادبیات پیش از اسلام چگونه و به چه میزان بوده است؟ برای دست یابی به پاسخ...