پژوهش در اسباب اختلاف فقها، در فقه اهل­ سنت سابقه ای دیرینه دارد؛ دانشمندان اهل­ سنت از قرون اولیه اسلامی در صدد پاسخ به چرایی اختلاف صحابه و فقیهان، و ارائه دلیل و توجیه برای آن برآمده اند، اما این مسئله اساساً برای شیعیان که با حضور امامان معصوم(ع) و روشمند شدن اجتهاد توسط ایشان، کمتر دچار اختلاف شده بودند، مطرح نبوده است. در میان دلایلی که به عنوان اسباب اختلاف برشمرده اند، به اختلافات ناشی ا...

با توجّه به آثار علاّمه قاضی روشن می شود که ایشان تفسیر قرآن را با روش «تفسیر قرآن به قرآن» انجام می دادند و در این روش فهم جمعی آیات قرآن و تبیین برخی آیات فرعی توسّط آیات اصلی و محوری انجام می گیرد و این همان روشی است که رسول اکرم (ص) و امامان معصوم، علیهم السّلام، به عنوان مبیِّن قرآن اِعمال می کردند و فقها و اصولیین در مباحث آیات الاحکام بر همین مبنا عمل می کنند. بر همین اساس، در تمسّک به عامّ و مطل...

عموم محقّقان، علامه طباطبایی را بیشتر با کتاب المیزان فی تفسیر القرآن می­شناسند؛ امّا آنچۀ دربارۀ ایشان کمتر بیان شده، آن است که این مفسّر بزرگِ قرن، قبل از نگارش این تفسیر، کتاب تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن را به رشته تحریر در آورده است. سؤالی که در اینجا مطرح است آن است که علّت این تألیف دوبارۀ تفسیر چیست؟ در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی به روش شناسی تفسیر البیان و مقایسۀ اجمال...

اعتقاد به جبر از مهم‌ترین چالش‌های کلامی است که در نیمه دوم سدۀ اول هجری از سوی معاویه در اسلام پایه‌گذاری شد و خلفای اموی در جهت ترویج آن کوشیدند. در برابر، مکتب تشیع از مخالفان سرسخت جبرگرایی بوده و به رهبری امامان اهل‌بیت(ع) همواره با این اعتقاد باطل جنگیده است؛ اما در‌عین‌حال روایت‌هایی موسوم به «روایت‌های طینت» از آن بزرگواران رسیده است که موهم اعتقاد به جبر است. در توجیه و تبیین این روایت...

در این کتاب نویسنده با تحقیق دقیق زندگی ائمه اطهار را پرداخته است. روش این کتاب این است که در آن بیشتر به منابع اهل سنت تکیه شده است و فضائلی برای اهل بیت ذکر شده است که نزد فریقین مورد قبول می باشد. در این کتاب زندگی فکری و سیاسی ائمه اطهار مورد بحث قرار گرفته است. ویژگی این کتاب آن است که تمام مطالب و ابحاث با مدرک و منبع ذکر شده است.

نقطة اوج کارکردهای فیض در مباحث بنیادین الهیاتی مانند ایمان مسیحی، کلیسا، نجات، کسب معرفت، و آیین‌های فیض‌بخش است. شبیه این آموزه در کلام شیعه، از حیث هدف، قاعده لطف است که کارکردی هدایت‌گرانه در ارسال کتب الهی و رسولان و امامان دارد. خداوندِ دانا نیازهای انسان را طبق حکمت، سنجیده و سراسر آفرینش و ازجمله زندگی بشر را از آغاز تا فرجام، تدبیر کرده است. قاعده لطف به‌ویژه در اثبات نبوت و امامت و اجم...

چکیده امامان شیعه همواره وحدت طلبی و تعامل مذهبی و اجتماعی و همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان را به عنوان یک اصل در رسالت خود دنبال می کردند. این نوشتار در صدد است تا مبانی و راهکار های مهم وحدت اسلامی را از دیدگاه دو پیشوای شیعه، امام باقر و امام صادق 8مورد برسی قرار دهد، بیشتر فعالیت های آن دو امام در عرصه های مختلف علمی، سیاسی و اجتماعی در راستای تحقق وحدت و همدلی بین مسلمانان و جلوگیری از اختل...

در این رساله کوشش شده است هر آنچه از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به عنوان تفسیر قرآن نقل شده است جمع آوری گردد که در بر گیرنده احادیث منابع اصلی کتب حدیث و تفسیر مأثور شیعه و نیز تفسیر مأثور اهل سنت است. البته در نقل احادیث اهل سنت تلاش شده است که آن احادیث بوسیله احادیثی مه در منابع شیعه آمده است تأیید یا تصحیحی یا حذف شود این رساله در یک جلد شامل : الف – تمهیدات در بر گیرنده دوازده تمهید ب...

پژوهش حاضر با بررسی آثار تفسیری مفسران برجسته این مذهب، از جمله احمد بن حنبل، ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب؛ به این نتیجه می‌رسد که بهره گیری از قرآن و سنت نبوی مورد توافق همه آنان در تفسیر بوده و ظاهرگرایی و حدیث گرایی را مبنای اصلی تفسیر آیات از جانب خود قرار داده‌اند. حنبلیان بر خلاف شیعه در بهره‌گیری از سنت صحابه و تابعین در تفسیر قرآن تأکید فراوان داشته ...