نشانه‌شناسی دانشی است در زمینۀ مطالعۀ نشانه‌ها و چگونگی کاربرد آنها در متن که با عنوان دکترین نشانه‌ها از آن یاد می‌شود. زبان‌شناسان، در طول تاریخ مطالعات نشانه‌شناختی، پدیدۀ نشانه را از دیدگاه‌های گوناگون مطالعه کرده‌اند. یکی از این دیدگاه‌ها که در جست‌وجوی شیوه‌ای برای تبیین کارکرد رابطه‌ای نشانه و تجلی معنایی آن در بافت متن است، نشانه‌شناسی بر پایۀ تقابل‌های دوتایی است که به منتقد فرصت می‌ده...

واژه «الْأَبْتَر» یکی از واژگان معناساز و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد زبانی و فرازبانی در سوره کوثر است. این واژه یکی از شاخص‌های مهم «اعجاز بیانی» در سوره کوثر به‌شمار می‌آید. این پژوهش بر آن است با استفاده از دانش ایتمولوژی یا ریشه‌شناسی، ابتدا مفهوم دقیقی از این واژه ارائه نموده، با بررسی «تطور مفهومی» واژه یا همان معناشناسی تاریخی، سیر تطور معنایی آن را در سه دوره زمانی پیش از نزول قرآن کریم، د...

هدف: امروزه در وب معنایی برای بهبود معنای داده‌ها از هستی‌نگاری‌ها بهره می‌گیرند. ضرورت مهندسی هستی‌نگاری ارائه چهارچوب مناسبی از تعاریف مفاهیم و روابط بین آن‌ها با ابهامی کمتر است. در این نوشته تلاش خواهد شد به اجمال دیدی جامع از هستی‌نگاری و شناخت تحول آن به طور نظری ارائه شود چرا که از طریق مرور ادبیات پس‌زمینه‌ای، پژوهش در این موضوع با درکی بهتر و روشن میسر خواهد بود.روش/ رویکرد: نوشته حاضر...

یکی از روابط مفهومی میان واژگان زبان، رابطۀ باهم‌آیی است که بیانگر همنشینی دو یا چند واژه است؛ به گونه‌ای که احتمال با هم آمدن آ‌ن‌ها قابل پیش‌بینی باشد. در زبان ادبی باهم‌آیی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام است. شعر فارسی از نظر رعایت تناسب و هارمونی در ابعاد مختلف سخن، همواره ممتاز بوده است و این ویژگی در شعر فردوسی نیز وجود دارد. پژوهش حاضر ب...

رساله حاضر به بررسی تاثیر قصه گویی بر انسجام و پیوستگیِ دست نوشته هایدانش آموزان دبستانی می پردازد. انسجام و پیوستگی هردو اجزای سازنده گفتمانگفتاری و نوشتاری هستند.مفهوم انسجام یک مفهوم معنایی است و به روابط معنایی اطلاق می شود که در درون یک متن وجود دارند و به آن خاصیت متن بودن را می بخشند. از سویی روابط معنایی نظیر انسجام کهاز جمله روابط غیر ساختاری هستند، در خلق پیوستگی متن نقش اساسی دارند. ب...

نظامی گنجوی و بیدل دهلوی، دو شاعر برجستۀ سدۀ ششم و دوازدهم هستند که به نوآوری مشهورند. در سطح زبان اشعار این دو شاعر، عناصر متعدد ابهام‌‌زا دیده می‌شود. یکی از مهم‌‌ترین این عناصر، «ترکیبات ابهام‌‌زا»ست. ترکیبات ابهام‌‌زا، واژه‌‌های مرکبی هستند که از هم‌نشینی دو یا سه تکواژ تشکیل می‌شوند و در محور افقی زبان به صورت یک واحد معنایی عمل می‌‌کنند. بیشتر پژوهشگران، ساخت ترکیبات ابهام‌‌زا و خاص را در...

چکیده واژۀ علم در دوره های گوناگون تاریخی متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر هر دوره تطور معنایی پیدا کرده و در معانی مختلفی به کار رفته است. بررسی معناشناختی این واژه، در تاریخ قبل و بعد از اسلام، نشان دهندۀ کاربرد آن در معانی متفاوت و حتی متضاد است. بدین معنا که در دورۀ جاهلیت، متناسب با فضای فکری و فرهنگی حاکم بر جامعه، معنایی که از علم دریافت می شد با معنای آن در دورۀ اسلامی متفاوت بو...

رساله ی حاضر به مطالعه ی تعامل تصویر و متن و هر آنچه که به مصابه ی گفتمان و پشتیبان آموزش است، می پردازد. این تحقیق تحلیلی،درواقع،علاقه مند به بررسی روابط پیام تصویری وپیام متنی است. ما در نظر داریم تا بررسی تقریبا عمیقی بروی ویژگی های معنایی تصویر داشته باشیم. از این جهت استراتژی های متفاوت تزریق معنا رادر تصویر بررسی خواهیم کرد تا در مقابل پیام زبانی، غنای معنایی بیشتری به تصویر بدهیم.طبیعتا...