یکی از شناخته شده ترین ظروف تاریخ سفال ایران، ظروف قرون سوم و چهارم هجری قمری نیشابور است. دلیل معروفیت این ظروف، تنها ،روش به‏کار رفته برای ساخت آنها نیست، بلکه نقوش و خطوط تزیینی این ظروف است که جلوه ای منحصربه‏فرد از لحاظ طراحی و فرم در شکل سفال ایجاد نموده است و ضمن هماهنگی با شکل (ریخت) سفال، پیام هایی به مخاطب (مصرف کننده) منتقل می کند که ارتباط مستقیمی با دنیای معنوی و ذهن خیال‏انگیز شرق...

نقوش پرمایه ی سفال قاجار علاوه بر آن که زینت بخش اثار هنری است اطلاعات مفیدی را نیز در اختیار پژوهشگران قرار می دهد. میزان کاربرد هردسته از نقوش در آثار سفالین خود نشانگر گرایشات سفالگران قاجاری است. در این پژوهش با دسته بندی نقوش بکار رفته بر آثار سفالین این دوره و آمارگیری از میزان کاربرد آن ها به بررسی میزان تاثیر پذیری سفالگر از واردات نقوش غربی و میزان دلبستگی او به نقوش سنتی پرداخته شده است.

در نخستین صده های هزاره ششم قبل از میلاد آبادانی جلگه های خوزستان آغاز گردید که خاک آن هم برای کشاورزی بارور و هم برای ساختن سفال مرغوبیت داشت که سرزمین شوش نیز در این نقطه واقع شده است . شهرستان شوش زمانی پایتخت ایلامبان بوده و تاریخی بس طولانی دارد . گرایش به زیبایی و زیبا پسندی از جمله خصوصیاتی است که خالق بزرگ در روح اشرف مخلوقات دمیده است و همراه الهام بخش روح زیبا ی آدمی بوده و تا جائیکه...

پس از ورود اسلام به ایران از اواسط قرن سوم هجری دولت های محلی و نیمه مستقل در ایران قدرت را به دست آوردند. پس از طی دو قرن و گذر از فراز و فرودهای متعدد دولتی فراگیر در ایران پای گرفت. که بنیان گذاران این قدرت جدید ترکان صحرا گرد و کوچ نشینی بودند که به سلجوقیان معروف شدند. این ترکان هنگامی که به حکومت رسیدند فنون تصرف شهر ها را به خوبی می دانستند اما مدیریت و تبحر اداره ی حوزه ای را که وسیع تر...

اسطوره ها بخشی عمده­ای از فرهنگ ملّت ها را تشکیل می دهند و همین امر باعث شده که هنرمندان و بخصوص شاعران از این پدیده تأثیر بسیار پذیرند. شعر فارسی در نخستین دوران شکوفایی خویش، یعنی عصر سامانی و اوایل عصر غزنوی، شاهد توجه چشمگیر و مثبت شاعران به اساطیر و نیز حماسه های ایرانی است، امّا با تحکیم قدرت دولت های غزنوی و به ویژه سلجوقی در ایران، شاهد کاهش یافتن- امّا نه قطع شدن- توجّه به اساطیر و حماسه ه...

از نخستین منظومه های داستانی فارسی مصور که در قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم سروده شده، تنها یک اثر به نام ورقه و گلشاه موجود است. این منظومه، مجموعه ای است که باید آن را مظهر آمیزه عشق و حماسه دانست. اولین منابع مانوی که به دست محققان رسیده، مربوط به منطقه تورفان در شرق آسیای مرکزی است که معلوم شده غنی ترین منبع متون هنر مانوی است. دو سبک مشخص در نقاشی های مانوی تورفان دیده می شود: 1. سبک آسیای...

ترکمانان سلجوقی پس از پیروزی بر غزنویان در نبرد دندانقان، در سال 431 ق. به تدریج بر ایران دست یافتند و دولتی جدید تأسیس نمودند که بسیاری از ویژگی های آن برگرفته از دولت های پیشین، یعنی غزنویان و آل بویه بود. از آن بین، سلجوقیان دیوانسالاری غزنویان را در نیمه ی شمالی قلمرو خود و دیوانسالاری آل بویه را در نیمه ی جنوبی قلمرو خود اخذ کردند. در پی آن کارگزاران دیوانی و دیوانسالاران این دو دولت نیز د...

وقفه ای که در گاهنگاری هزاره دوم در شمال ایران وجود دارد، همیشه یکی از بزرگترین پرسش های باستان شناسان است. بسیاری از مطالعات سعی و علاقه خود را معطوف به پیدا کردن گسترش یک گونه سفالی جدید (سفال خاکستری) در شمال غرب تحت غالب «فرهنگی یکپارچه» کرده اند. بنظر می رسد که یک پیوستگی نزدیگی بین مواد فرهنگی که از شمال شرق و فلات مرکزی بدست آمده، وجود دارد. نیاز به یک بازنگری مجدد در میان شواهد و مدارک ...

سفالینه های ایران ارتباط بسیار نزدیکی با زندگی مردم داشته و به دلیل تنوع شکل در تمام زمینه های مختلف کاربرد نامحدودی یافته اند و از لحاظ زیبایی شناختی نیز حائز اهمیت هستند و به عنوان سندی فراگیر از هنر دوره های مختلف ایران محسوب می شوند. به همین دلیل این پژوهش به مطالعه نقوش آثار سفالی که در دوره صفویه طراحی شده اند از منظر نگاره های مکتب تبریز و اصفهان پرداخته است. در این تحقیق، محصولات سفالین...

محوطه ی هخامنشی دهانه غلامان در 44 کیلومتری جنوب شرق زابل، از مهم ترین محوطه های شناخته شده ی این دوره است که در سال 1960 میلادی توسط امبرتو شراتو به طور تصادفی شناسایی شد. شواهد و مدارک باستان-شناختی به دست آمده از این محوطه بیانگر سیستم شهرسازیِ از پیش تعیین شده و منسجم در این مکان است که شامل بناهای متعددی با کاربری های مختلف از جمله مسکونی، عمومی- اداری، مذهبی، سلطنتی و... است و این امر نشان...