در تحقیقات پژوهشگران، بخش کهن برزونامه، ابتدا به عطایی رازی و سپس به شاعری به نام شمس‌الدین محمد کوسج که نامش فقط در یک نسخه که اقدم نسخ متن است، باقی مانده است، نسبت یافته است. عدم وجود اسناد دیگر دربارة نام اخیر باعث شده برخی محققان نیز سرایندة اثر را گمنام فرض کنند. در این جستار با پیدا کردن شواهد دیگری در نسخ متن اولاً سرودن متن به دست شاعر با نام کوسه یا کوسج ثابت شده است؛ ثانیاً این نکته رو...

  انسان آرمانی در حماسه‌های اقوام کهن، در وجود قهرمانان حماسه‌ها متجلی می‌شود، که هر یک از آنان بازتاب تفکر و ارزش‌های اخلاقی جامعة خویشتن است. حماسه سرایان بزرگی چون والمیکی و فردوسی در اثر خود به خلق چنین انسان آرمانی پرداخته‌اند. قهرمانان رامایانه و شاهنامه در واقع انسان را در مراتب گوناگون خویش نشان می‌دهند. در بررسی ویژگی‌های شخصیتی چنین انسان آرمانی، صفاتی چون خداپرستی، خردمندی، دادگری...

چکیده کهن ترین کمدی­نویس جهانِ باستان، که آثارش به دست ما رسیده، آریستوفانِ یونانی است. از یونان باستان در سدة پنجم پیش از میلاد، نام کمدی نویسان بی شماری به دست آمده، ولی آثار هیچ‏ یک از آنها، به طور کامل یافته نشده است. بنابراین، یگانه معیار قضاوت دربارة کمدی های عصر طلاییِ یونان باستان، نمایشنامه­های آریستوفان است. وی را می‏توان پایه‏گذار کمدی در جهان دانست. درباره‏اش اطلاعات اندکی موجود است و...

فانتزی از ژانرهای کاربردی در ادبیات کودک و نوجوان است. مهم­ترین عامل کاربرد این نوع، تخیلی ­بودن و محال­ بودن امکان وقوع داستان در عالم واقعی است. فانتزی­ها به دو دسته­ی عام و مدرن تقسیم می­شوند؛ از نظر عناصر سازنده بهترین آثار برای فانتزی­سازی عام کتاب­های اسطوره­ای و حماسی هستند. شاهنامه­ی فردوسی به دلیل در برداشتن ماجراها و شخصیت­های استثنایی و درون­مایه­های مناسب، شرایط فانتزی سازی را داراس...

قراین و شواهد موجود در برخی منابع نشان می دهد که احتمالاً در سده های ششم و هفتمِ هجری روایتهای شفاهی و نقّالی از بعضی داستانهای شاهنامه وجود داشته است. بر این اساس و به استناد گستردگیِ روایات نقّالی با موضوع ملّی و پهلوانی در سنّت داستانیِ ایران- که بخشی به صورت مکتوب به دست ما رسیده و بهری دیگر به اقتضای ماهیّتِ شفاهی فراموش شده است- در این مقاله این فرضیّۀ محتمل و درخورِ بررسی مطرح شده که شاید مأخذ شماری...

اندیشه مرگ و زندگی یکی از مهم¬ترین اصول عقاید و باورهای آدمیان است. انسان از گذشته¬های دور تا کنون، بعد از آفرینش و مشاهده مرگ، همواره به دنبال جاودانگی و در آرزوی بی¬مرگی بوده¬است. از نظر مردمان گذشته و در اغلب آیین¬ها و دین¬ها، مرگ پایان زندگی و نابودی مطلق انسان نیست، بلکه می¬تواند عاملی برای زندگی بهتر و والاتر باشد. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی نحوه ورود نمادهای اسطوره¬ای آفرینش در شاهنامه و...

شاهنامه از جمله شاهکارهای ادبیات جهان تلقی می گردد که با گذشت هزار  سال از نگارش آن هنوز سرلوحه ی  ادبیات حماسی ایران و جهان است. این اثر بازتاب ملی گرایی یا قوم پرستی نیست بلکه سروده ی روزگار فرهیختگی و برمحور خرد  و برای مخاطبان خردمند است. لفافه ی  بیان متأثر از روزگار  زمامداری خردمندان سامانی، و آهنگ بیان ومفاهیم مبتنی بر انسانیت و قومیت فرهیخته نهاده شده است، لذا برخلاف نظر بسیاری از نویس...

هدف از نگارش این رساله شناخت گرشاسپ و تحلیل کردارهای آیینی و پهلوانی او در ادبیّات گاهانی و متون دینی و سنّتی مزدیسنان، متون تاریخی کهن و حماسه های ملّی ایران بوده است. راه نیافتن برخی کردارهای او از اوستا به ادبیّات دور? اسلامی ایران ، تبدیل گرشاسپ اساطیری به بَدَل حماسی اش یعنی سام در شاهنامه، غفلت ورزیدن بیشتر سرایندگان حماسه های ملّیِ پس از شاهنامه از اسطور? گرشاسپ ، روایت اساطیری خشکی ستیزی گرشاسپ...

تاثیر و حضور همیشگی افسانه ها و داستان های غول ها در زندگی انسان باعث ماندگاری آنها در ذهن شده است. ردپای غول ها را می توان در کهن الگوها یافت. یکی از دلایل حضور آنها از قدیم تا به امروزه در ذهن انسان ها، این است که بسیاری از کارهایی که انسان ها نمی توانستند انجام بدهند را غول ها انجام می دادند. از اهداف این تحقیق استفاده از آگاهی و دانش درباره زندگی مفهومی غول و استفاده آن در تصویرسازی غول در ...

فردوسی و شاهنامه او را می توان حاصل دو فرهنگ دانست؛ یک سوی فرهنگ ایرانی و دیگر سوی فرهنگ اسلامی. هنگامی که او آهنگ سرودن اثر خود را داشته، نزدیک به چهارصد سال از ورود اسلام به ایران می گذشته است و بی گمان اندیشه های اسلامی در اثر وی تأثیر داشته؛ بنابراین بدون بررسی اندیشه های اسلامی، که دو روش معتبر کلامی معتزله و اشاعره از تجلّیات آن است ، شناخت فردوسی امکانپذیر نیست. به جز اندیشه های اسلام...