قطب‌الدین راوندی از شارحانمتقدّم نهج‌البلاغه است که در تبیین کلمات امیرالمومنین(ع) توجه ویژه‌ای به واژگان غریب نهج‌البلاغه داشتهو شرح خود را با رویکردی ادبی تالیف کرده است.مقاله حاضر کوشیده است تا به روش توصیفی- تحلیلی، روش لغوی قطب‌الدین راوندی در کتاب منهاج‌البراعه فی شرح نهج‌البلاغه را بررسی و نقش واژگان در فهم حدیث را تبیین نماید و چگونگی بهره‌گیری وی از ویژگی‌های این‌دست از متون نهج‌البلاغه...

روش بدیع غیاث‌الدین جمشید کاشانی (د. 832 ق) در محاسبة جیب یک درجه، از برجسته‌ترین آثار ریاضیات دورة اسلامی به شمار می‌آید. وی در اثری موسوم به رسالة الوتر و الجیب به تبیین این روش پرداخته، اما متأسفانه تا کنون نسخه‌ای از آن به دست نیامده است. همین مسأله توجه پژوهشگران تاریخ علم را به رسالة فی استخراج جیب درجة واحدة تألیف قاضی‌زادة رومی (د. حدود 840 ق) ، دوست و همکار کاشانی جلب نموده است. قاضی‌...

کتاب سنجی (بیبلیومتریک)، اطلاع سنجی (اینفومتریک)، علم سنجی (ساینتومتریک) و کتابخانه سنجی (لایبرومتریک)، چهار شیوه فنی اندازه گیری در علم کتابداری و دانش اطلاع رسانی است. این چهار شیوه فنی اندازه گیری در علم کتابداری و دانش اطلاع رسانی است. این چهار شیوه، همسان و تا اندازه ای هم معنا هستند، که به دلیل هم آمیختگی اهداف و منظورهایشان به شرح و توضیح بیشتری نیاز دارند. این مقاله، دامنه چهار شیوه مذک...

در این رساله ضمن بهره گیری از روایات و آراء و اقوال فریقین و نقد آنها، تحقیقی پیرامون کیفیت جمع و تدوین قرآن کریم صورت گرفته است و چون جمع قرآن برای نخستین بار به شخص خاصی منسوب است که مستند آن نمی تواند چندان مورد قب باشد، نویسنده رساله کوشیده است ثابت نماید که این جمع در زمان نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) صورت گرفته و ترتیب و تنظیم آن طبق قرآن موجود به دستور آن حضرت بوده است ، دانشجوی ...

حسن بن زاهد، مشهور به غریبِ کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعیدِ بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

الملخّص تکوّنت فی مصر مدرسه تعرف بالمدرسه المصریّه کان شیوخها من الصحابه الّذین رحلوا إلیها أیّام الفتح ونزلوا فی موضع الفسطاط والأسکندریّه، ثمّ جاءت طبقه التابعین، وکان منهم أئمه ودعاه، ومن هولاء: أبو رجاء الأزدی کان من جلّه العلماء العاملین، ارتفع بالتقوی. وعلماء هذه المدرسه فی النحو لم یکونوا إلاّ تابعین لعلماء البصره أو الکوفه، ولم یتجاوزوا الاجتهاد فی الفروع. لایزال الباحثون یبحثون عن موضوعات ال...

از آنجا که قرآن کریم، هدایتگر انسان است، در این راستا نیازمند تفسیر یعنی بیان مفاد استعمالی آیات قرآن، و آشکار نمودن مراد خدای متعال از آن است، که در طول تاریخ اسلام مفسران، تفاسیر مختلفی از این کتاب ارائه نموده¬اند. در این میان، برخی از دانشمندان علوم قرآنی قواعدی را برای تفسیر شمرده¬اند که مفسر باید در تفسیر خود این قواعد را رعایت نماید. از این رو پژوهش حاضر به بررسی رعایت قواعد تفسیری در تفس...

آثار پدیدآمده دربارة ادبیات اندلس دو گونه‌‌‌اند: گونة نخست اطلاعات کلی دارد و از بدو ورود اموی‌‌‌ها به سرزمین اندلس تا انقراض حکومت اسلامی در آن دیار را شامل می‌‌‌شود که به اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و ادبی اعم از شعر، نثر، و فنون جدید مانند موشح و زجل می‌‌‌پردازد. گونة دوم به‌صورت تخصصی به موضوع نگاه می‌کند؛ مثلاً به شعر یا نثر اندلسی در یک دورة خاص می‌‌‌پردازد. کتاب الشعر الأندلسی فی ع...