در این مقاله، یکی از مقولات نظری هنر و ادبیات با نامِ «گروتسک» (grotesque) از جهاتی بررسی می‌شود. گروتسک به‌مثابة نوعی نگاه به دنیا، انسان، و رفتارهای آدمیان از دیرباز در میان آثار ادبی ـ هنری دنیا نمونه‌هایی دارد. در قرن‌های پیشین توجه بسیار اندکی به این مقوله شده است، اما در قرن اخیر نظریه‌پردازان نام‌داری چون میخائیل باختین (M. Bakhtin) به‌طور گسترده‌ای به آن پرداخته‌اند. در این مقاله علاوه‌ب...

حقوق مالکیت فکری یا معنوی به دو شاخه کلی حقوق مالکیت صنعتی و حقوق مالکیت ادبی و هنری تقسیم می‌شود که امروزه بخش مهمی از مباحث تجاری را به خود اختصاص داده است. در شاخه حقوق مالکیت صنعتی که نوشتار حاضر توجه خود را به آن معطوف داشته است موضوع‌هایی چون اختراعات، علائم و نام‌های تجاری، طرح‌های صنعتی، نشانه‌های جغرافیایی و اسرار تجاری حمایت می‌شوند که به صورت خاص بررسی و تحلیل توأمان از مقررات جدید و...

شعر در یک دیدگاه کلی، به دو حوزه شکل(form) و محتوا (meaning) تقسیم می شود. آنچه شکل اثر را می سازد، زبان، صور خیال، موسیقی (وزن و قافیه) و ساختار بیرونی و درونی (پیوند پوشیده عناصر متن در محور عمودی) است؛ و محتوای اثر نیز بازتابی از جهان بینی، نگرش و تجارب وی‍‍ژۀ شاعر از دنیای پیرامون او است .در ادوار مختلف شعر فارسی، توجه شاعران و ادیبان یا بر جهان معنای اثر بوده و یا بر شکل بیان آن: برای شاعر...

حقوق مالکیت ادبی و هنری (کپی­رایت) علاوه بر ایجاد حق انحصاری برای پدیدآورنده یا مالک و منع بهره­مندی غیرمجاز دیگران از آفرینش­های ادبی و هنری، با این اعتقاد که این حق انحصاری، حوزه عمومی را محدود کرده، در برخی موارد می­تواند مانع توسعه و یا موجب نادیده انگاشتن حقوق بشر شود. پاره­ای از آثار– که دسترسی و امکان استفاده از آن از مصادیق حقوق بشر است-، از­جمله اطلاعات دولتی را داخل در حوزه عمومی دانس...

رباعی از قالب های شناخته شده شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجسته خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه های شاعرانه و هنرورزی هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...

در این نوشتار به تبیین و تعریف دو روش «اسطوره‌سنجی» و «اسطوره‌کاوی» پرداخته‌ایم. تدقیق در این روش‌‌ها ما را بدان رهنمون شد که روش نقادی اسطوره‌سنجی به طور کلی‌ روشی است که قصد دارد با شناسایی کوچک‌ترین واحدهای معنادار از گفتمان‌های اسطوره‌ای در یک اثر ادبی و هنری، و نیز بررسی روابط میان آنها با یکدیگر، به ساختاری طبیعی از اسطوره‌ای کلان ـ یک سر اسطوره ـ در آن اثر دست یابد که با چند و چون زندگی ...

در این مقاله، یکی از مقولات نظری هنر و ادبیات با نامِ «گروتسک» (grotesque) از جهاتی بررسی می شود. گروتسک به مثابة نوعی نگاه به دنیا، انسان، و رفتارهای آدمیان از دیرباز در میان آثار ادبی ـ هنری دنیا نمونه هایی دارد. در قرن های پیشین توجه بسیار اندکی به این مقوله شده است، اما در قرن اخیر نظریه پردازان نام داری چون میخائیل باختین (m. bakhtin) به طور گسترده ای به آن پرداخته اند. در این مقاله علاوه ب...

تاریخ بیهقی ازجمله متون برجستۀ نثر کلاسیک فارسی است که با وجود آن‌که نام تاریخ بر خود دارد، به‌دلیل رویکرد ادبی و هنری نویسنده به تاریخ، به حوزۀ ادبیات راه یافته است. سرشت اثر، زبان و رهیافت زیبایی‌‌شناسانۀ آن، لحنی خاص بر این اثر حاکم کرده است. لحن در هر اثر ادبی، برایند عناصر متعددی همچون فضای روایی، فضای زبانی و فضای گفتمانی است. در تاریخ بیهقی نیز لحن متأثر از عناصر مختلف روایت ادبی مانند ص...

موضوع این پژوهش، ارائه پیشنهادی است برای نقدِ زیبایی‌شناسانه ‌هنریِ متن ادبی.تازگی این نوع نقد،در یافتن زیبایی هنری است. از این روی شگردهای بلاغی، یا به عبارتی برجسته سازی‌ها، ابزاری برای جستجو و دست‌یابی به زیبایی هنری، در متن ادبی هستند و جلوه دیگری از ظهور زیبایی، در متن را می‌نمایانند. روش کار چنان است که ابتدا با به کارگیری اصول و شیوه‌های زبان شناسی ساختارگرا، برجسته‌سازی‌های زبانی را درمتن...