نگارنده در این نوشتار بعد از پذیرش تحول و تجدد در زمینه ی مسایل، روش ها، مبانی ومبادی علم کلام و...ولی به جهت تغییر نکردن موضوع و غرض وهدف علم کلام، این نوع تحولات را تحول در ماهیت علم به حساب نیاورده است. از طرفی دیگر قایلان به تغییر ماهیت، ادله متقنی هم برای ادعای خودشان ندارند.   سپس مسایل جدید کلامی را به عنوان هر نوع تحول مرتبط علمی-  اعم از مسایل مرتبط ، روش های مرتبط، مبانی مرتبط و .... ...

سؤال اصلی این مقاله این است که آیا نظریه مردم‌سالاری دینی به لحاظ تئوریک و رویکرد عمل‌گرایانه از ظرفیت الگوسازی در آینده کشورهای اسلامی ـ عربی منطقه برخوردار است؟ مقاله حاضر براساس چارچوب نظری سازه‌انگاری درصدد یافتن پاسخ است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مردم‌سالاری دینی با توجه به مبانی تئوریک و تاریخی خود و تجربه کاربست آن در ایران، به عنوان راه حلی دموکراتیک و مبتنی بر اسلام، ظرفیت‌...

جهاد کبیر به معنای عدم اطاعت از کفار، اصطلاحی است که در قرآن‌کریم مطرح شده است. ازآنجاکه این نوع جهاد از نوع جهاد هوشمند و نرم‌افزاری برای دفاع از نظام اسلامی است، پرداختن به آن اهمیت جدی دارد. مسئله در این پژوهش آن است که امکان دارد برخی با تأثیرپذیری از تفکر تجددگرایانه، القا کنند که جهاد کبیر صرفاً اصطلاح ژورنالیستی است و هیچ مبنای علمی ندارد. چنین نگرشی می‌تواند در عرصۀ سیاسی به‌خصو...

با پیشرفت روزافزون علوم طبیعی و علوم انسانی، مسئله چگونگی مواجهه دین با این علوم مطرح می¬شود. در اثبات، نفی و انکار رابطه علم و دین و علم دینی، دیدگاه-ها مختلف است. با توجه به اهتمام ویژه حضرت علامه مصباح یزدی به علوم انسانی اسلامی و ویژگی خاص دیدگاه ایشان در پرداختن به مبانی فلسفی علوم انسانی و علم دینی، تحقیق پیش¬رو با بکارگیری روش تحلیلی و توصیفی به بررسی نظریات حضرت استاد در رابطه با علم دی...

اندیشه های سیاسی در اسلام بر مبانی نظری خاص و متعددی استوار است که یکی از مهم ترین آنها مبانی فلسفی است. نوشتار حاضر با هدف تبیین این گروه از مبانی، به بررسی دسته ای از دیدگاه های کلان و اساسی درباره هستی، انسان و معرفت می پردازد که پذیرش آنها اندیشه های سیاسی را تحت تأثیر قرار می دهد. افزون بر این، به شرایط و عوامل سیاسی ـ اجتماعی تأثیرگذار بر این اندیشه های فلسفی ـ سیاسی نیز پرداخته شده تا چگ...

در این پژوهش ، ابتدا به بررسی توصیفی - تحلیلی شاخص ها و مولفه های مبانی پیشین اقتدار سیاسی - شامل مبانی سنتی و دینی پرداخته و سپس با ارائه تحلیلی تاریخی ، زمینه های پیدایش مبانی جدید اقتدار را(تحت عنوان مبانی عرفی - قانونی) مورد بررسی قرار می دهد. دوم ، دگرگونی در گفتمان و فرهنگ سیاسی حاکم بر ایران( گفتمان و فرهنگ سیاسی پدرسالار) تاثیرات پایداری بر زندگی سیاسی داشته است ، که فقدان وفاق جمعی و ث...

این پژوهش ابتدا به بررسی مفهوم علوم تجربی و قلمروی آن پرداخته و سپس به رویکردهای گوناگون در کلام دینی، شامل رویکردهای هرمنوتیکی، قبض و بسط تئوریک شریعت، رویکرد دائره المعارفی و رویکرد گزیده گویی پرداخته و با نقد آن ها به ارائه نظریه ای که به گمان نگارنده با اسلام تطابق بیشتری دارد می پردازد و در انتها به بررسی مفاهیم و تعاریف اسلامی در روانشناسی اجتماعی پرداخته و با گزینش نظریه اسناد در روانشنا...

پلورالیزم (کثرت گرایی) دینی، یکی از مهم ترین مباحث فلسفه ی دین است که در جامعه ی فرهنگی ما شایع شده است. عبدالکریم سروش، که یکی از مهم ترین حلقه های جریان روشن فکری ایران است، مهم ترین مروج این نظریه در کشورمان به شمار می آید. به نحوی که در ایران تقریباً پلورالیزم دینی را با آراء سروش می شناسند. با آن که به طور کلی، نظریات وی متأثر از جریانات عمده ی فلسفی در غرب است ولی با این همه، تلاش چندانی ب...

هدف: هدف پژوهش حاضر، روشن شدن این مسئله است که آیا علم به لحاظ ذات و ماهیت خود، اقتضای دینی یا غیر دینی بودن را دارد یا خیر؟ روش: روش انجام تحقیق از نوع مروری- تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی انجام شده است. یافته‌ها: در نگرش امتناع علم دینی، علم به معنای کسب شناخت آیینه‌وار از پدیده­ها تلقی می‌شود و بر این اساس، هیچ عامل زمینه‌ای یا انسانی در شکل‌گیری ماهیت آن تأثیرگذار ...

آسیب‌شناسی معرفت دینی ـ به‌معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می‌رساند ـ از بحث‌های نوپایی است که البته می‌توان برخی نمودهای آن را از لابه‌لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب‌های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه‌های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم...