به‌ دلیل رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابل غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا، ایران به عنوان بازیگری تهدیدساز شناخته شده و جایگاه مهمی در رویکرد امنیتی ناتو پیدا نموده است. نگرانی ناتو از گسترش نفوذ ایران در حوزۀ عربی که مصادیق آن را نفوذ در عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین اعلام می‌کنند، منجر به اتخاذ سیاست‌هایی از جمله گسترش ناتو به سوی اروپای شرقی، آسیای مرکزی و قفقاز و همکاری‌های نزدیک ...

الأدب الصغیر و الأدب ­الکبیر از ترجمه­های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه­های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه­های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمۀ فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه­های ایرانیِ چند محور...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

فرهنگ نویسی وتهیه فرهنگ واژه ها در بالا بردن سطح فرهنگی ـ اجتماعی جامعه موثر است؛ به ویژه وقتی که این فرهنگ، دو زبانه و تخصصی باشد. اهمیت فرهنگ دو زبانه فارسی ـ عربی به این دلیل است که بین ایرانیان و اعراب از دیرباز ارتباطات عمیق و گسترده ای وجود داشته است و هم اکنون این دو فرهنگ با هم همسانی های بسیاری دارند. یکی از دستاوردهای این ارتباط، رشد وگسترش هنر آشپزی است که امروزه از آن به عنوان یک نم...

داستان عربی معاصر و به ویژه قهرمان آن، در مقایسه با داستانهای کلاسیک عربی، دگرگونی بسیاری به خود دیده است، قهرمان های امروز دیگر از حالت حماسی گونه و اغراق آمیز خود خارج شده اند، امروزه داستان عربی به بیان دغدغه های اجتماعی، مسائل ملّی و بیان عواطف مردمی می پردازد و ملّت ها را به ایستادگی در برابر حاکمیّت وابسته و خارج شدن از زیر یوغ استعمار برمی انگیزند. قهرمان داستان دور? معاصر، برخاسته از دل جا...

تاریخ نگاری هشام کلبی (204ﻫ.ق.)، به ویژه در کتاب الأصنام به عنوان مسیری برای فهم تاریخ نگاری اسلامی در سده های نخستین اسلامی، همچنان شایسته بازخوانی است. این نوشتار، با رویکرد معناکاوی کتاب الأصنام و تحلیل گفت وگوی متن با نویسنده و نیز تحلیل بافت اندیشه ای و فرهنگی زمانۀ متن، در پی یافتن پاسخ این پرسش است که چرا کلبی در آغاز قرن سوم هجری به تولید چنین متنی در مورد بت های عرب جاهلی دست یازید؟ یا...

هدف: ارتباطات سیاسی و اقتصادی بین خاورمیانه و غرب در عصر رنسانس، سبب چاپ کتاب به الفبای عربی در اروپا شد. این مقاله به تحول حروف چاپی در نخستین کتاب های چاپ شده به زبان های فارسی و عربی می پردازد.روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با استفاده از مواد کتابخانه ای وآرشیوی نوشته شده است.یافته ها: پیش از شروع چاپ در اروپا با استفاده از حروف متحرک عربی، ابتدا این کتاب ها به وسیله قالب های چوبی چاپ می شد. د...

بینامتنیت به عنوان یک سبک ادبی در سال 1966 توسط ژولیا کریستیفا ناقد بلغاری پا به عرصه ی نقد ادبی گذاشت. وبا گسترش این سبک ادبی تفکر استقلال متن ها به پایان رسید. چرا بینامتنیت معتقد است هر متن جدیدی زاییده ی متن های گذشته است. زمانیکه ای سبک ادبی با نام بینامتنیت به ادبیات عربی راه یافت چشم هایبساری از ناقدان را به خود دوخت و مورد توجه بسیاری از آنان قرار گرفت. البته این سبک ادبی در ادبیات عربی...

مبحث تجلّی از مباحث مهمِ عرفان اسلامی به شمار می رود. ابن عربی از بزرگ ترین عارفانِ اسلامی است و وی را بنیان گذار عرفان نظری دانسته اند. به همین دلیل، در این پژوهش، انواع تجلّی از دیدگاه ابن عربی بررسی شده و تعبیرها و برداشت های مختلف شارحانِ آثار ابن عربی از مبحث تجلّی و انواع آن، مورد مطالعه قرار گرفته است. به طور کلّی، ابن عربی تجلّی را به دو صورتِ «فیض اقدس» و «فیض مقدّس» می داند؛ صورت هایی که از دید...

سابقه و هدف: آویشن گیاهی متعلق به خانواده نعنا است که با نامهای مختلفی نظیر "صَعتر"، "آبشَن" و "کَهلیک اوتی" در طب سنتی ایران شناخته شده است. در طب سنتی ایران از سه نوع آویشن تحت عنوان "برّی"، "بستانی" و "جبلی" نام برده شده است. در این مقاله سعی شده تا نامهای علمی این سه نوع آویشن با توجه به مشخصاتی که در کتب طب سنتی برای آنها ذکر شده تعیین و نامهای فارسی مناسبی برای آنها پیشنهاد شود. نتیجه اینکه م...