چکیده: نقد تکوینی ، که در آن به نحوه شکل گیری و خلق اثر هنری پرداخته می شود ، یکی از جدید ترین شیوه های نقد است که از دهه 1970 م ، ابتدا در بررسی متون ادبی و پس از آن در عرصه های دیگر و رشته های هنری نیز مورد استفاده قرار گرفته اما هنوز در نقد عکس از آن استفاده نشده است. در این تحقیق ، امکان کاربرد نقد تکوینی در عکاسی مورد بررسی قرار گرفته است . برای این منظور، ابتدا این شیوه نقد و روش انجا...

تعامل میان نویسنده و خوانندۀ متن، نخستین بار در انگاره نظری فراگفتمان هایلند و ذیل دو مفهوم کلیدی «موضع گیری» و «مشارکت جویی» مطرح شد. در این انگاره، نویسندۀ هر متن به طور خودآگاه یا ناخودآگاه با عناصر زبانی مختلف شامل «تردیدنماها»، «یقین نماها»، «نگرش نماها»، و «ارجاع به خود»، موضع خود را نسبت به مفاهیم و پدیده ها اعلام می کند و همچنین با استفاده از عناصری نظیر «ضمیرخواننده»، «جملات امری»، «جم...

عالمان دینی در حوزه نقد حدیث دارای مبانی و روش¬های خاصی بوده¬اند. رساله حاضر در صدد دستیابی به مبانی و روش¬های نقد حدیث مرحوم آیت الله صالحی نجف آبادی است. بررسی آثار چاپی و خطی ایشان نشان دهندۀ این است که اوّلاً مرحوم صالحی به دلیل بهره¬مندی از اساتید برجسته و بعضاً صاحب مکتب، هوش و استعداد خدادادی، فعالیت¬های مستمر علمی، همگی سبب گردید که ایشان از قدرت نقد بالایی در حوزه حدیث برخوردار گردد. ثا...

نقد تاریخی حقیقت اثر را در برون­متن یا همان انگارة مؤلف ­می­جست­. نگاه این رویکرد به مرحلة آفرینش اثر گرایش داشت و نیت­ مؤلف را تنها معنای قطعی و یگانه حقیقت اثر می­انگاشت. ناکارآمدی آن در بررسی برخی از آثار، نبود توجه کافی به متن و بهره­گیری از دستاوردهای رشته­های گوناگون علوم انسانی در پژوهش­های ادبی زمینه را برای پیدایش رویکردهای نو فراهم کردند که هر یک معنایی متفاوت از اثر، معنایی ناخودآگاه...

در بررسى نسخه‏هاى خطى دیوان باباکوهى کمبود، افزایش یا جابه‏جایى‏هایى در نگارش "واو ربط" مشاهده مى‏گردد. این امر معلول نوع رسم‏الخط، سرعت کتابت و بى‏دقتى کاتبان است که مایه خوانش اشتباه و بدفهمى متن شده و در نسخه مصحّح آن نیز راه یافته و بسیارى از ابیات را از معنى و مقصود اصلى مؤلف دور ساخته است. این مقاله در پى آن است که تأثیر "واو ربط" را از منظر نقد و تصحیح متن در این دیوان بررسى کند. محدوده ...

هدف اصلی این مقاله کاربرد رویکرد تحلیل متنی رولان بارت، اندیشمند فرانسوی، برای بررسی و نقد نمایشنامه فیزیکدانها، اثر فریدریش دورنمات است. این نوع از تحلیل در قالب تحلیل رمزگانی صورت می¬گیرد که در پنج دسته از سوی بارت تقسیم¬بندی شده¬اند. این رمزگان¬ها عبارتند از رمزگان هرمنوتیک یا معمایی که در پی معماهای متن هستند، رمزگان پروآیرتیک که مرتبط با پی¬رفت¬های روایت است، رمزگان نمادین که در تقابل¬های ...

نقد جامعه‌شناختی، از نظریه‌هایی است که در عرصة تعامل ادبیات با علوم اجتماعی بروز یافته و سعی بر آن دارد تا رابطة میان ساختار ادبی و جامعه را بررسی نماید. مطابق این نظریه، میان متون ادبی و محیط اجتماعی که متن ادبی در آن متولد شده، تأثیر متقابلی وجود دارد. از یک طرف نویسنده در آفرینش متن ادبی خود از جامعه تأثیر می‌پذیرد و از طرف دیگر، متنِ تولید شده نیز بر محیط اجتماعی خود تأثیر می‌گذارد. جورج لوک...

ترجمه ی ادبی همواره در پی استنساخ میان زبانی آفرینشی ادبی است و در حقیقت ، پیوندی است میان دو زبان و فرهنگ ، دو ادبیات و دو نگرش متفاوت از دنیا. هر ترجمه ای نقدش را نیز می طلبد و نقد می تواند ترجمه را در آشکار سازی جنبه های نهانی اثر یاری رساند ؛ به دیگر سخن ، بیانگر نگرشی بدیع است. در نقد ترجمه ی تربیت احساسسات اثر گوستاو فلوبر از مهدی سحابی از متد سیکال بر پایه ی روش نمونه گیری استفاده شده اس...

شایدساده ترین تعریف ازجامعه شناسی ادبیات، بررسی متون ادبی ازنگاه جامعه شناختـی باشد که دریک نگاه کلی در پی برقرار کردن رابطه، بین ادبیات وعناصر اجتماعی است. این رشته در اواخر قرن نوزدهم شکل گرفت و در قرن بیستم بااندیشه ها وآثار فیلسوف مجارستانی (جورج لوکاچ) به نقطه ی عطف خود رسید. بعداز اومتفکرانی چون اریش کوهلر، لویسن گلدمن، میخائیل باختین در شکل گیری وشکوفایی این رشته سهم بسزایی داشتند. امر...

از نیمه قرن بیستم به بعد، زبان و معنا (meaning) سهم قابل توجهی از تأملات نظری را به خود اختصاص داده اند که هستی شناسی معنا، بخشی از این تأملات مربوط به معناست. نگارنده در این مقاله نشان خواهد داد هستی شناسی معنا به عنوان بخشی از مباحث سمانتیک، نشانه شناسی و نظریه پردازی تفسیری، دغدغه ای صرفاً نظری و فلسفی نیست؛ بلکه در نحوه مواجهة ما با زبان و متن تأثیر عملی دارد و مستبطن توصیه ها و راهبردهای تف...