در زمینه ی تحلیل متن و درک مفاهیم دقیق آن می توان از ساز و کارهای فراوانی مدد جست که در این بین، توجه به تقابل های دوسویه بین واژگان، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حوزه ی با هم آیی که یکی از مباحث بسیار مهم معنی شناسی به شمار می رود، تقابل های معنایی با انواع خاص خود می تواند مترجمان را به معنای دقیق واژگان متن رهنمون شود. بدین معنا که مترجم با شناخت تقابل های دوسویه ی بین واژگان جملات مقا...

نتایج پژوهش حاضر، گواه آن است که ترجمه کنایی، بهترین ترجمه برای تعابیر کنایی است. در غیر این صورت، باید به ترجمه معنایی روی آورد و تا حد امکان، از ترجمه تحت اللفظی اجتناب کرد. و در این زمینه تسلط و اشراف مترجم بر بلاغت به عنوان یکی از علوم پیش‌نیاز ترجمه و آشنایی وی با فرهنگ زبان‌های مبدأ و مقصد امری ضروری است. ضمناً از رهگذر این جستار، مشخص می‌شود که اموری مانند تأکید بر عظمت و قدرت خداوند، بیا...

روندهای ترجمه در تاریخ ایران و تشخیص نسبت آن با تحولات فکری و اجتماعی، به عنوان شاخص تعیین کارویژۀ ترجمه در دو دورۀ ایران باستان و عصر تمدن اسلامی در این مقاله بررسی شده اند. مفهوم ترجمه به دو معنی در این مقاله به کار رفته است: «بازگردانی گفتار یا نوشتار از زبانی به زبان دیگر» و «بازخوانی یک فرهنگ در یک فرهنگ دیگر، به مثابۀ امری میان فرهنگی یا ارتباطی یا میان اجتماعی». منبع استناد در گذشتۀ تاری...

ترجمه تطبیقی ضرب المثل های انگلیسی به زبان فارسی، مترجمان ایرانی را در مقایسه زبان مبدا (sl) با زبان مقصد (tl) با مسایلی از قبیل کاربردهای لغوی، سبک ادبی، فرهنگ و ساختار یا معنی مواجه می سازد. در این مورد، عوامل اصلی در ترجمه و برابریابی در دو زبان مبدا و مقصد در سه حوزه زبان شناسی از قبیل شکل(form)، محتوا(content) و موقعیت(context) در دو زبان های مبدا و مقصد قرار می گیرند. مقاله حاضر با ارایه ...

در دستور نقش گرای نظام­مند هالیدی از سه فرانقش سخن به میان می­آید که سه لایة معنایی را برای هر بند زبان تبیین می­کنند و توجه به آن ها در فرایند ترجمه می­تواند در انتقال دقیق معنای زبان مبدا به مقصد راهگشا باشد. با توجه به اهمیت بنیادین انتقال معنی در فرایند ترجمه، به ویژه آن معانی که فراتر از معنای گزاره­ای پاره­گفتارهای زبانی هستند، در این مقاله تحولات معنایی و ساخت اطلاع ساخت­های موسوم به آغا...

یکی از نخستین مکتب های ترجمه شناسی اروپا مکتب لایپزیک است. پیروان این مکتب ترجمه شناسی را شاخه ای از زبان شناسی و نوعی زبان شناسی کاربردی تلقی می کردند و معتقد بودند ترجمه شناسی باید از روش های کاملا علمی استفاده کند. آنها دیدگاه های سنتی را در مورد ترجمه ساده انگارانه می دانستند و بر آن بودند که برای تحقیق در این حوزه باید از روش های رایج در علوم دقیق، به ویژه ریاضیات و منطق استفاده کرد. بخش ا...

وجوه و نظائر یکی از ضرورت های اولیه برای مترجمان قرآن کریم است.با توجه به گوناگونی موارد استعمال واژه ها در زبان عربی ، همواره با این واقعیت روبرو هستیم که گاهی یک واژه در جمله ای معنایی می دهد که همان واژه در جمله دیگر معنایی متفاوت و حتی گاهی متضادّ دارد و تنها با قرینه های مختلف می توان به مفهوم درست آن واژه پی برد . وجوه و نظائر از جمله دانش هایی است که به عنوان پیش نیاز فهم و تفسیر قرآن کری...

این پژوهش با تمسک به نظریة حرکت جوهری ملاصدرا، به سیر در لایه های معنایی متن، و بررسی چند معنایی و ابهام واژگانی، و ساختاری آن می پردازد و با تعریف جوهر و حقیقت متن، در جست وجوی پاسخ به این پرسش است که آیا در فرایند ترجمه، متن مبدأ، حقیقتی متکثر بالذات، در سیلان، نسبی، و دسترسی ناپذیر دارد یا علی رغم شخصی بودن فهم، حقیقتی واحد و جوهری چندلایه دارد. در این تحقیق با تمرکز بر نظریة حرکت جوهری، تفا...

زبان مهم ترین پل ارتباطی میان انسان هاست و همگام با آن، ترجمه نیز نقش اساسی در برقراری این فرآیند ایفا می کند. توسعه و گسترش علم زبان شناسی، نیاز دانش پژوهان و علاقه مندان این علم به ویژه در حوزه رشته های مترجمی را بیش از پیش به آشنایی با پیچ و خم های این علم برای دستیابی به ترجمه ای مطلوب آشکارتر می سازد. بنابراین با توجه به اهمیت علم زبان شناسی و نقش آن در ترجمه، رساله حاضر به ترجمه نیمه نخست...

واژۀ عربی «وادی» که برای عرب‏زبانان بیابان­نشین معنای روشنی داشت، در متون کهن فارسی به کار نرفته بود. آغاز کاربرد این واژه در آثار فارسی، به ترجمه­های کهن فارسی قرآن کریم در اواخر سدة سوم هجری برمی­گردد؛ هنگامی که مترجمان ناچار شدند برای ده کاربرد قرآنی آن، برابرنهادی بجویند. این پژوهش درصدد است دریابد در هر دوره، چه برابرنهادهایی در ترجمه و تفسیرهای فارسی قرآن به کار رفته است. مسئلۀ دیگر این م...