میخائیل باختین از برجسته‌ترین اندیش‌مندان و نظریه‌پردازان نقد ادبی است که گامی نو در این عرصه نهاد. از مهم‌ترین مؤلفه‌های قابل توجه، از دیدگاه وی، مفاهیمی چون منطق گفتگویی، چندصدایی و رویکرد کارناوالی است. از این میان چندصدایی که از مفاهیم جامع است، به چندین زیرمجموعه تقسیم می‌گردد که عبارتند از: هم‌گرایی، واگرایی، جدل و کارناوال. در این پژوهش داستان "سنگ صبور" صادق چوبک، که از ماندگارترین آثار...

رویارویی باورها و سنت‌های شرقی با آزادی‌ها و فن‌آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان‌های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته‌ترین این رمان‌ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان‌های «موسم الهجرة إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی...

پست مدرنیسم پیکره در هم تنیده و متنوعی از اندیشه ها و نظریاتی است که اولین بار در سال 1917 برای توصیف هیچ گرایی که مفهومی وام گرفته از نیچه بود، مطرح شد. این اصطلاح برای توصیف بعضی از گرایش ها و نظریه ها در زمینه ی فلسفه، ادبیات، هنر و علوم دیگر به کار گرفته شد. پسامدرنیسم را می توان به نوعی حقیقت مدرنیسم نامید. به این اعتقاد پسامدرنیسم نه بازگو کننده ی بازگشتی به گذشته است و نه تعیین کننده ی د...

رمان هم نوایی شبانۀ ارکستر چوب ها نوشتۀ رضا قاسمی، از آثار برجستۀ معاصر در حوزۀ داستان نویسی است. مهمترین ویژگی این رمان به کارگیری نوعی خاص از راوی غیرقابل اعتماد است. بیماری های روانی یدالله، راوی رمان، باعث ایجاد ابهام و مبنای شگردآفرینی روایی رمان است. نوع راوی و شیو ۀ روایتگری او نیز تأثیر زیادی بر دیگر عناصر داستان نهاده است. در این مقاله ویژگی های راوی و تأثیر شیوۀ روایت او بر دیگر عناصر...

چکیده ریموند کونو نویسنده ایست که بیشترین تحول و تغییر را در سبک نگارش رمان به وجود آورده است. او قبل از هر چیذ به عنوان نویسنده آثار فکاهی شهرت دارد. آثار او که از تنوع زیادی برخوردار است از طریق جو مضحک و طنز آمیزش شناخته می شود. او اختلاف و فاصله بین زبان محاورهای و نوشتاری فرانسه را زیر سوال می برد. از نظر او این فقط یک اختلاف ساده نیست. بلکه دو زبان متفاوت است تقریبا مثل اختلافی که بین زب...

چکیده رمان های بوف کورِ صادق هدایت، آینه های دردارِ هوشنگ گلشیری، پیکر فرهاد عباس معروفی و نوشدارو اثر علی مؤذّنی از جملۀ مؤفّق ترین رمان های معاصر فارسی می باشند. در این پژوهش که با هدف نمایاندن ارزش¬ رمان های بوف کور، آینه های دردار، پیکر فرهاد و نوشدارو صورت پذیرفته، مسألۀ سرعت روایت به عنوان عاملی مؤثّر در شهرت و ماندگاری این رمان ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نش...

تحلیل گفتمان، امروزه گرایشی بین رشته ای در مجموعه دانشهای علوم انسانی و علوم اجتماعی است. این رویکرد در ادبیات از اواسط دهه 1960م تا 1970م، ظهور کرده است و از اندیشه های زبانشناسان، نشانه شناسان، محققان هرمنوتیک و آرای میشل فوکو سرچشمه می گیرد. این اصطلاح را نخستین بار زلیگ هریس به کار گرفته است. تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی نو از تحلیل گفتمان است و امروزه شاخه مهم آن به شمار می رود. این شیوه ...

«رمان به مثابه رسانه: گونه شناسی رمان های تاثیرگذار بعد از کودتای ۲۸ مرداد تا بهمن ۵۷» پژوهشی در عرصه مطالعات بین رشته ای علوم ارتباطات و ادبیات داستانی است که به تفسیر کارکردهای رسانه ای رمان می پردازد و بیانگر نقش رسانه ای رمان در آگاهی بخشی، ایجاد فرصتی برای گذران اوقات فراغت، گریز از واقعیت های دردناک زندگی با پناه بردن به داستان، لذت هنری، تفسیر هستی و زندگی اجتماعی و ... است؛ رمان، لاجرم ...

مقاله حاضر، با تکیه بر مقوله حافظه جمعی و با الهام از ایده باختین درباره خصلت گفتگوگرایانه و چند صدایی گفتمان رمان وار، و همچنین با تأسی به ایده حقیقت پرسپکتیوی درباره واقعیت تاریخی بر ظرفیت ژانر رمان تاریخ گرا برای ارائه چشم اندازهای چندگانه از تاریخ تاکید دارد. چنین تاکید و تشریحی می تواند به تحلیلی از منطق داستانی رمان های تاریخ گرای فارسی - به لحاظ دوری یا نزدیکی به ظرفیت مذکور- پیوند یابد....