سابقه ترجمه در ایران، به روزگار هخامنشیان می رسد که کتیبه ها را به زبان های دیگر می نوشتند. در ایران، سه دوره به داشتن نهضت ترجمه شهرت دارد: نخستین نهضت ترجمه در روزگار ساسانیان، به ویژه با تأسیس جندی شاپور، شکل گرفت. طبق منابع موجود، ترجمه های این دوره، کتب تاریخی را شامل نمی شده است. دومین نهضت، در اواخر سده دوم، با تأسیس بیت الحکمه، به نهایت شکوفایی خود رسید.[1] در این دوره نیز با تأسی از حک...

گسترش صنعت چاپ از تحولات مهم فرهنگی عصر قاجار به شمار می رود.  در این دوره برای نخستین بار دانش از انحصار کتابخانه ها خارج شد و از طریق چاپ و انتشار کتاب تحولی نوین در نظام آموزشی به وجود آمد. بررسی سیر تحول این مسیر می تواند دریچه ای جدید برای رسیدن به مسیر تاریخی فرهنگی این سرزمین باشد. هدف از این پژوهش ترسیم مراحل شکل گیری صنعت چاپ و نشر و ورود چاپ سربی به ایران بوده است تا بدین طریق سعی و ت...

از آنجا که زبان نمی تواند صورت ثابت و یگانه ای داشته باشد و همواره به تبع دگرگونی ها و تحولات جامعه دستخوش تغییراتی می گردد، در هردوره ای از تاریخ ویژگی ها و مختصاتی پیدا می کند که شکل آن را از زبان دوره ی قبل از آن متمایز می سازد. زبان فارسی نیز دنباله ی طبیعی و تحول یافته ی زبان فارسی میانه است و فارسی میانه نیز خود صورت بازمانده ی فارسی باستان است. آنچه در بررسی تاریخ زبان فارسی بسیار چشمگیر...

حکمرانی فارس در دوره قاجار (1324-1210 ه.ق ) به کوشش هادی کشاورز فارس در دوره قاجار از ایالات پهناور و دارای موقعیت حساس سیاسی و اقتصادی بود. حدود مرزهای سیاسی و اداری ایالت فارس در این دوره و در بیشتر طول تاریخ بخش عمده جنوب ایران به اضافه کناره ها و جزایر جنوبی خلیج فارس را شامل می شد. استقرار ایلات و عشایر در این ایالت و تسلط فارس بر بنادر، گمرکات و راههای ارتباطی جنوب به شمال بر ...

بشر اولیه دیوار غارها را با توجه به حس زیبایی شناسی خود؛ برای برآوردن نیاز شکار و تأمین غذا نقاشی کرد. پس از آن در طول تاریخ، انسان ها با توجه به همین حس، فضای زندگی خود را تزیین کردند. این تزیینات طبق فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات و حتی سیاست هر جامعه متفاوت بود. البته سلیقه فردی که در آن محل زندگی می کرد نیز اهمیت داشت. به تدریج رنگ آمیزی و تزیینات به وسیله نمایش قدرت و اقتدار افراد و جزء جدای...

ایران دوران قاجار به سبب همزمانی با انقلاب صنعتی در اروپا ، بازاری برای ارائه کالاهای تولید صنعتی از جمله شیشه می گردد که تاثیرات آشکاری بر شکل گیری این صنعت بر جای می نهد. این پژوهش با بررسی شیشه های وارداتی و تولید داخلی ، به این هدف که چرا تلاشهای ایران برای تبدیل کارگاههای شیشه گری سنتی به کارخانه های صنعتی نا موفق بوده است؟ می پردازد. برای نیل به این هدف، با مطالعه تلاشهای ایران در مقابل...

حسب حال یا زندگی نامه ی خود نوشت گونه ای زندگی نامه و شاخه ای از آن است که دربردارنده ی تاریخ زندگانی یا دوره ای از زندگی شخص به قلم خود اوست. این نوع ادبی در شمار ادبیّات اعترافی است که بازندگی نامه، شرح حال، ترجمه ی احوال، خاطرات، یادداشت های روزانه، نامه ها و وقایع نامه ها پیوستگی نزدیکی دارد. تبیین نوع ادبی حسب حال و انواع مرتبط با آن، سابقه ی پرداختن به این نوع ادبی در ایران و دلایل برجستگی...

قالی های تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالی های دوره قاجار را تشکیل می دهند. در این میان تعداد قابل توجهی از آن ها تصویرگر ادبیات غنی ایران هستند؛ دسته گسترده ای از قالی های تصویری قاجار این مفهوم را با بهره گیری از خط نگاره ها، تجلی بخشیده اند. این مقاله ضمن معرفی عوامل زمینه ساز و مؤثر بر روند تصویرگری در قالی های قاجار، به معرفی و بررسی دسته ای از قالی های تصویری با مضامین و موضوعات ادبی که اخ...

در این مقاله نتایج حاصل از بررسی 169 کتیبه در 8 بنای شاخص دوره قاجاریه در شیراز و اصفهان ارائه گردیده است در این بررسی سعی بر این بوده تا قواعد به کاررفته در نگارش این کتیبه ها باتوجه به شواهد آماری استخراج گردد از آنجائی که کتیبه ها غالبا اطلاعات مهمی را درباره تاریخ ساخت بناها و همچنین سازندگان وهنرمندان آنها به دست می دهند شناخت این قواعد می تواند به استخراج اطلاعات صحیح از کتیبه های این دور...

سرزمین ایران با موقعیت خاص جغرافیایی خود، پیوسته دستخوش تهاجمات، جنگ ها و لشکرکشی ها بوده است، چنانچه مطالعه ی قلعه ها و استحکامات دفاعی ایران در هر دوره و مکانی، اطلاعات ارزشمندی در مورد سیستم تدافعی آن به دست می دهد. طی بررسی روشمندی که در منطقه ی شهداد در سال 1390 هـ.ش انجام گرفت، 19 قلعه در حاشیه کویر لوت شناسایی گردید که تاکنون هیچ گونه مطالعه ای در خصوص آن ها صورت نگرفته است. با توجه به ت...