نادر نادرپور (1308-1378) با ارایه مضامین رمانتیکی از نوع رمانتیسم طبیعت­گرا، سیاه و  احساسی به عنوان یکی از برجسته­ترین نیمه ­سنتی پردازان معاصر شناخته شده است. این پژوهش با رویکرد زیبایی­شناسانه و ساختاری، به تحلیل و ارزیابی تصویر سروده­های او در مجموعه شعری «سرمه خورشید» پرداخته است؛ برای این منظور مهم ترین عناصر شعری  مانند موسیقی (بیرونی، کناری، درونی یا داخلی و معنوی) و تصویر در شعرهای او ...

این گفتار به تحلیل «کلام نفسی» و «کلام لفظی» در آثار مولوی می پردازد و نشان میدهد که در یک چشم انداز کلی، تقسیم و تفکیک سخن و زبان به زبان لفظی و زبان یا کلام نفسی و نیز لوگوس باطنی و لوگوس به بیان آمده، به زمانی بسیار دور باز می گردد. با تأکید بر تأثیر چشمگیر بحثهای مطرح در حوزة اشعری بر آثار مولوی در دو بخش مجزا، کلام در قلمرو الوهیت و قلمرو انسان شناسی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد و در اد...

فرم به عنوان یکی از ارکان اساسی شعر، مجموعه ای پیوسته از قالب، زبان، تصویر و موسیقی شعر است که بسیار فراتر از فقط قالب و شکل ظاهری شعر. فرم یک شعر، تنها قالب یک شعر نیست که محتوا در داخل آن جای گیرد، بلکه مقوله ای است که همراه با روند به وجود آمدن شعر صورت می گیرد. نوآوری و شکستن هنجارهای عادی و متعارف در فرم شعر، از جمله شگردهایی است که شاعر برای آفرینش شعر خود، از آن بهره می گیرد و صاحب سبکی ...

مسیحیت دینی شرقی است‘ هرچند که امروزه اغلب پیروان آن در نیمکره غربی قرار گرفته اند. تعریف تشریفات مذهبی و مناسک کلیسایی بدون موسیقی امری غیر ممکن خواهد بود و تلاش عده ای از راست کیشان مسیحی در باز تولید آیین های مذهبی مسیحی بدون دخالت موسیقی به سرعت به شکست گرایید. آیین مسیحیت مانند سایر ادیان آسمانی در بدو پیدایش دارای موسیقی خاصی نبوده است. به عبارت دیگر دیانت مسحیت یا موسیقی متولد نشده است. ...

قرآن کریم کلام راستین الهی، علاوه بر اینکه یک مجموعه کامل از پیام­های دینی- عقیدتی است، در زمره کتاب­های غنی ادبی نیز محسوب می­گردد. این کتاب الهی دارای تصویرهایی با خیالی گسترده و عمیق بوده که در گستره خیال آن‌ها، عناصری چون تشبیه، استعاره، موسیقی، حس­آمیزی، رنگ و ... نقش اساسی دارند. یکی از ارکان و عناصر مؤثر در زیبایی ادبی این تصویرها، استفاده از رنگ می­باشد؛ هرچند تنوع و گوناگونی رنگ‌ها در ...

ردیف یکی از عوامل مهم و نقش‌آفرین در افزایش موسیقی کناری شعر است. قرار گرفتن آن بعد از قافیه و داشتن وحدت لفظی و معنایی وجه مشترک همه تعاریف این مقوله از آغاز تاکنون بوده است. خاقانی شروانی (595-515 هـ . ق) با هنجارگریزی در این زمینه و استفاده از ظرفیت‌های زبانی چون ایجاد معانی مجازی، کنایی و استعاری جدید در بافت کلام، همه تعاریف موجود در زمینه وحدت معنایی را زیر سؤال برده است؛ به‌گونه‌ای که تن...

شگرد ادبی تکرار، جهت القای موسیقی کلام و انسجام متن، کارکردی­ برجسته­ دارد. این عنصر بلاغی در شعر معاصر، نقشی فراتر از شعر کلاسیک ایفا می­ کند زیرا در شعر نو، وظیفۀ انتقال احساسات و عواطف درونی و ایجاد آهنگ دراماتیک، بر عملکردهای تکرار افزوده­ شده­است. جستار حاضر، بر آن است تا انواع تکرار را در دو دفتر شعری «رسائل من الزمن الجمیل» از «سعاد صباح» و «گیاه و سنگ نه، آتش» از «نادر نادرپور» بررسی­ ک...

دانشمندان مسلمان در شماری از علوم، برای تسهیل در امر آموزش و به خاطر سپردن مطالب، از قدرت نظم و موسیقی کلام بهره ‌گرفته‌اند و قواعد و اساس آن علوم را به نظم کشیده‌اند. این دسته آثار به «منظومه‌های تعلیمی» موسوم‌اند. بیشترین نمونۀ این‌گونه منظومه‌ها در صرف و نحو عربی بوده است. در میان ایرانیان هم منظومه‌سرایی در شماری از علوم، به‌ویژه در نحو و صرف عربی، رواج گسترده‌ای داشته است. نوشتۀ پیش رو به ...

موضوع مقالة حاضر، تحلیل و نقد ساختاری یکی از رباعیات عمر خیام و دو ترجمة روسی آن است. خیام از جمله شاعران ایرانی‌ست که در روسیه ترجمه‌های زیادی از رباعیات او شده است، تا آن‌جا که می‌توان گفت از پرطرفدارترین شاعران ایرانی در میان خوانندگان روسی است. بنا داریم از رباعی مورد نظر، تحلیلی زبان‌شناختی بر اساس ساختارهای صوری و معنایی آن ارائه کنیم سپس، به بررسی و نقد دو ترجمة آن بپردازیم. مسائلی که در...

مقالة حاضر به مطالعة موسیقی در زمینة اجتماعی آن می پردازد. در این مقاله از میان انواع موسیقی هایی که جوانان ایران بدان گرایش دارند، موسیقی پاپ به دلیل توجه گستردة جوانان به آن مورد بررسی قرار می گیرد. نویسندگان این مقاله با مطالعة جایگاه دو نوع موسیقی پاپ غیرمجاز و مجاز در خرده فرهنگ جوانان ایران قصد دارند دلایل توجه جوانان به این دو نوع موسیقی را بررسی نمایند. اطلاعات این پژوهش به روش پیمایشی ...