الحجاج بمعناه العام فعالیة لغویة خطابیة قائمة علی قضایا من شأنها الإقناع والتأثیر فی نفس المتلقی. وهو ظاهرة ملازمة لإنتاج الخطاب عند البشر مذ کانوا، بید أن الخطابات تتفاوت فی الحجاجیة. أما الیوم فنظریة الحجاج هی القاسم المشترک بین الجدل والخطابة، ویمکن وصف الحجاج بالحوار اللغوی القائم بذاته على الاستدلال البرهانی والحمل على الإقناع والتأثیر. والحجاج نستطیع أن نتلمسه فی شعر شعراء(آل البیت)، عل...

تقنیة السرد البولیفونی أو تعدّدیة الأصوات، ظهرت بقوّة فی السرد الحداثی وما بعد الحداثی، لأنّها خلافاً للروایة الکلاسیکیة، تعتمد علی تعدّد وتنوّع الرؤى السردیة وتکسر هیمنة الروائی والراوی العلیم، وتسمح لوجهات نظر الشخصیات الروائیة المختلفة بالظهور، لتعبّر عن مکنوناتها الفکریة والعاطفیة بحرّیة ورحابة أکثر، وتعکس أنماط الوعی والأیدولوجیات المتباینة، بصورة دیمقراطیة، تناسب تعقیدات العصر الحدیث، مخلّفة تأثیر...

اتم‌گرایی کلام که هم معتزلهوهماشاعره از آن دفاع کرده اند، شامل اتم‌گرایی هندسی نیز می‎گردد. اتم‌گرایی هندسی، اتم‌گرایی است که خطوط و اشکال هندسی را متشکل از تقسیم ناپذیرها می‎داند. به بیانی دیگر، در این نگاه، خط از گرد هم­آمدن نقاط بوجود می‎آید. این دیدگاه با تعاریف اولیه کتاب اصول اقلیدس و در نهایت با هندسه کلاسیک ناسازگار می باشد. فخر­رازی که در دهه‎ها‎ی آخر عمر خود از اتم‌گرایی دفاع کرده است...

الملخص تعتبر الأصوات النصیة، خاصة التوازی الصوتی (phonological parallelism)، من السلوکیات اللغویة والعناصر المتواترة فی خطب نهج‌البلاغة ؛ وبالتالی فإنّ تحلیل وتوضیح الأفعال الصوتیة مثل وحدة القافیة بین الفقرات، وتوازن الکلمات التی تتبلور فی إطار السجع وتوازن الجمل النحوی والعناصر الصوتیة فی هذه الخطب، هی جزء من عجائب هذا العمل المنهجی والبلاغی. ففی هذا الصدد، تم اختیار خطبة الجهاد فی هذه المقال...

یعد المدیح فناً أصیلاً وموضوعاً بارزاً له أهمیته ومکانته بین موضوعات الشعر منذ العصر الجاهلی حتی عصرنا الراهن وکان الشعراء یتخذونه وسیلة للإشادة بمناقب قبائلهم وساداتهم و من یحبونها. وقد تحول فی عصر صدر الإسلام لیکون مدحاً وإشادة بالقیم والمثل والمبادئ الإسلامیة التی خلعها الشعراء على ممدوحیهم، فإنه مالبث أنه عاد فی عصر بنی أمیة والعصر العباسی لیصبح أداة للتکسب والتزلف للخلفاء والوزراء والولاة. لکن ...

مسئله اصلی تفکر و اندیشه اسلامی و انشعاب‌های فرقه‌ای مسلمانان در قرون نخست هجری، مفهوم ایمان و مباحث پیرامون آن بود. تفکر ارجاءنیز یکی از گرایش‌های فکری بود که در نیمه دوم قرن اول هجری، از سوی حسن بن محمد حنفیه، در شهر کوفه مطرح شد. فرقه مرجئه، به ­دنبال عقیده افراطی و تند خوارج در باب مرتکب کبیره و حکم به کافر بودن آن­ها، با این نظریه که عمل هیچ نقش و تأثیری در ایمان انسان ندارد، شکل گرفت. آنا...