دگرگونی، پس از گذر میلان (1954) و برنامه زمانی (1956)، سومین رمان میشل بوتور است که درسال 1957 منتشر شد. دگرگونی اثری نورئالیستی به شمار آمد و در همان سال جایزه رونودو را دریافت کرد. لئون دلمون، نماینده ی فروش ماشین تحریر شرکت اسکابلی به رم سفر می کند، اما هدف از سفر، این بار، گزارش دادن درباره ی فعالیت های خود به دایره ی حقوقی شرکت نیست، بلکه می خواهد نزد زن جوانی به نام سسیل دارسلا برود و م...

کهن الگوها انگاره­هایی یکسان و مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه افراد بشر هستند که در هر عصری به شکل باورهای رایج آن دوره خود را نشان می­دهند و بازشناسی تحولات و دگرگونی­های آنها می­تواند شناخت ما را در مورد جریان­های عمیق فرهنگی، اخلاقی و مذهبی در دوره­های تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می­برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمار پرمعناترین تجلی...

سفر حج، عظیم ترین و ارزشمندترین سفر مسلمانان است. این سفر علاوه بر آن که سفری ظاهری است که مسافر به قصد انجام اعمال عبادی دیار خود را ترک می کند تا راهی سرزمین حج شود؛ سفری درونی، آیینی و معنوی است که مسافر با ترک تعلقات خود درخود سفر می کند، به رشد روحی و معنوی دست می یابد. در تذکره الاولیاء، که زندگی تعدادی از اولیای خدا در آن جمع آمده است، به سفر حج این بزرگان نیز اشاره شده است. بررسی و تحلی...

این مقاله به بررسی ساختار و عناصر روایت­های روزبهان در کتاب کشف‌الاسرار می­پردازد. درون­مایۀ اصلی این گزارش­ها شرح مکاشفه­ها و دیدارهای روزبهان با خداست که ساختاری حکایت‌گونه دارند و در الگوی داستان­های فراواقعی روایت می­شوند. در این پژوهش افزون‌بر بررسی سابقۀ موضوع «رؤیت» و «شطح» به خاستگاه ناخودآگاه (کهن الگویی) این روایت­ها و عناصر موجود در روایت­ها که متناسب با خاستگاه آن­هاست پرداخته می­شو...

چکیده بی گمان شاهنامه در آثار ممتاز ادبیات فارسی، از غنی ترین دست مایه ها برای فیلم نامه اقتباسیست. هر فیلم نامه خوب نیاز به ساختاری استوار دارد که با شناختِ الگوهای برتر حاصل می شود. از استادان نام آورِ فیلم نامه سه پرده ای، سید فیلد نمایندۀ الگوی ساختاریِ داستان محور و کریستوفر وگلر، نماینده الگوی ساختاریِ سفر قهرمان یا شخصیّت محور است. شاه پور شهبازی نیز به عنوان تنها ایرانی، الگویی منسجم و نوین ...

مقالۀ حاضر از منظر شخصیت‌پردازی و تکوین شخصیت قهرمان، به بررسی تذکرۀالاولیای عطار نیشابوری می‌پردازد و به‌عنوان نمونه، چهار روایت از این متن (ابراهیم ادهم، حسن بصری، بایزید بسطامی و حلاج) را برای بررسی برگزیده‌ است. در این بررسی که براساس نظریۀ نورتروپ فرای انجام شده است، ذکر می‌شود که الگوی قهرمان در تذکرۀالاولیاء به الگوی قهرمان در گونۀ ادبی رمانس نزدیک است و همان‌گونه که در رمانس، قهرمان صور...

تصوف، افزون بر تثبیت گفتمانی فراگیر در جامعه، رفتارهای اجتماعی خاصی را با خود به همراه داشت. یکی از این رفتارها سفر بود که نقش و کارکرد مهمی در میان صوفیان پیدا کرده بود. سفر که از آن با اصطلاح سیر آفاق (در مقابل سیر انفس) یاد می شود، در پندار نهانگرایان مسلمان و در نگاه نخست، بر گرفته از قرآن وحدیث بود که با انگیزه هایی مانند تبلیغ، زیارت، کسب علم، ریاضت و ... انجام می شد.در بینشی ژرف تر، ساخت...

اسطوره حاصل تفکر، اعتقاد و اندیشۀ بشر و یکی از عناصر اصلی سازندۀ فرهنگ و هویت ملل است. جوزف کمپل اسطوره‌ شناس آمریکایی، برای تمام اساطیر جهان الگو و ساختاری یگانه ارایه می‌دهد. پژوهش حاضر، با روش توصیفی،  تحلیلی و مروری و بر مبنای الگوی کمپبل به این نتیجه رسیده است که رمان کلیدر با زیرساخت حماسی ساختاری مشابه با الگوی جهانی اسطورۀ قهرمان دارد. الگویی که بر مبنای آن گل‎محمد قهرمان کلیدر قهرمان ا...

هند سرزمین اسطوره ها است و کهن الگوها و ایزدبانوان در سروده های شاعران این دیار نمودی ویژه دارند. در این نوشتار برآنیم که نمود این کهن الگوها و ایزدبانوان را در غزل های بیدل دهلوی، بیابیم و دریابیم کدام یک از آن ها در ذهن شاعر بیش تر رسوب کرده، و به گونه ای ناخودآگاه، در زبان او پدیدار شده است.نتایج نشان می دهد که سه کهن الگوی زایش خداانگاری، زمین زایی، و گیاه (درخت) زایی در اشعار بیدل به کار ر...