کهن ترین منابع کلامی، حدیثیو تفسیری عالمان مسلمان طی قرون نخست به ندرت نظریه ای روشن درباب وجه اعجاز قرآنبیان می کنند. این در حالی است که در آغاز قرن پنجم، این بحث در آثار محققانی چون باقلانی،قاضی عبدالجبار و شریف مرتضی به نحوی بالغ و کامل مطرح می شود. غیبت این امر از یکسو و حضور انبوهی از مباحث قرآنی دیگر در آثار اسلامی قرون نخست اسلامی از سوی دیگر،این پرسش را در میان می آورد که عالمان اسلامی ...

از منظر جامعه­شناسی دین (نگاه اجتماعی به دین) و جامعه­شناسی دینی (نگاه دینی به جامعه) دعاخوانی و دعا کردن یک کنش اجتماعی دینی است، کنشی است مؤثر (به لحاظ اعتقاد و باور دعاکنندگان مبنی بر اثرات مثبت آن بر فرد و زندگی­اش )، مستمر (به لحاظ شایع بودن و جاری شدن آن در تمام ساعات و آنات  زندگی روزمرۀ فردی و اجتماعی) و فراگیر (به جهت سریان دعا به تمامی رخ دادهای زندگی روزمره). در این میان، دعای دینی ا...

مقدمه و هدف پژوهش: آرمانشهرها به عنوان یکی از اصلی ترین اندیشه های آرمانی بشر، همواره در طول تاریخ، با تجسم نمودن جهانی که آرزومند آنیم، نقشی عظیم در تکامل و پیشرفت جوامع بشری داشته اند. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی ژرف خاستگاه های تفکر آرمانی و آرمانشهرها در دو مهد بزرگ تمدن شرق و غرب (ایران و یونان) پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر، یک پژوهش اسنادی با رویکرد تفسیری می­باشد و روش جمع آور...

از نیمۀ دوم قرن دوم میلادی، تقریری از مسیحیت اشاعه یافت که به قرائت پولسی معروف است و از همان زمان تاکنون بر جهان مسیحیت حکم فرماست. پولس یهودی متعصبی از قبیلۀ بنیامین است که پس از تعقیب و شکنجۀ بسیاری از مسیحیان، به واسطۀ مکاشفه ای اثبات ناپذیر به جرگۀ مسیحیان پیوست و به زعم خود، همة عمرش را وقف ابلاغ و اشاعۀ دین مسیح کرد. از نظر پولس، مسیحی کسی است که به تجسد خداوند در قالب انسان و قربانی شدن...

یکی از دغدغه های مهم دین مداران و دین پژوهان، کشف معانی مقصود در متون دینی است. در مورد قرآن کریم و کتاب مقدس، دو کتابی که مورد توجه میلیارد ها نفر در گذشته و حال بوده و هست، بیشترین نظریه پردازی در ارتباط با شیوه های کشف معنا و مباحث زبان شناختی صورت گرفته است. اعتقاد به وحیانی بودن قرآن و کتاب مقدس سبب شده که بسیاری از مفسران در معناشناسی واژه ها، گزاره ها و حکایات،  به معانیی فراتر از معانیِ ...

این رساله در دو بخش منابع اسلامی و یهودی تنظیم گشته و عناوین آن عبارت است از : 1- مقایسه موضوعات مختلف موجود در دو کتاب مقدس و استخراج وجوه مشترک آنها 2- اثبات بی پایه بودن بعضی از نظرات تورات و مقبول بودن آیات قرآنی در مقایسه با علم روز ، و خلاصه بیان جهت برتری قرآن 3- تبیین نظر قرآن در باب توحید 4- نظری بر تورات موجود و تورات از نظر محققین و مقایسه عهد عتیق با علم جدید 5- اصالت قرآن ...

در ادیان ابراهیمی، پیامبران جایگاه بسیار ارزشمند و برجسته­ای دارند، امّا آیا با مرگ آنان، جایگاه و کارکردهایشان نیز پایان می‌پذیرد؟ نوشتار حاضر، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش، با رویکردی تطبیقی و تاریخی، به بررسی متون مقدّس ادیان ابراهیمی می­پردازد و ضمن بازشناسی سه ساز و کار عمده برکت، وراثت و وصایت برای پدیده انتقال جایگاه و کارکردهای پیامبران، ویژگی­های هریک را بازگو، و دو نمونه مشخّص از ساز ...

واژه «عَدْن» در قرآن واژه‌ای دخیل است. اعراب جاهلی پیش از نزول قرآن با کاربرد این واژه به معنای سرزمینی که بهشت اولیهٔ حضرت آدم در آن قرار داشته و در کتب عهد عتیق و تلمود و به تبع آن تعالیم یهودی و مسیحی به‌کاررفته است، آشنا بوده‌اند. این واژه در قرآن تطوّر معنایی پیدا کرده و برای بهشت اخروی به‌کاررفته است. احتمال استعمال فعلی و مصدری این واژه پیش از نزول قرآن مورد تردید است. تعبیر «جنّات عَدْن» در قر...

به راستی می توان عیسی را منادی آخرالزمان نامید . او پیامبری بود که تمام تعالیمش درراستای مفاهیم فرجام شناسانه قرار داشت . آراء عیسی در انجیلها بیشتر از سایر بخشه ایعهد جدید انعکاس یافته است . علاوه بر این، راویان انجیلها خود بخشهای دیگری را نیزبدان افزودند که همۀ اینها بازتابی از سنت عیسوی اولیه می باشد . در این مقاله کوشش برآن است که جنبه های مختلف تعالیم عیسی با تأکید بر آموزه های فرجام شناسا...

مقالۀ حاضر به تحلیل مطهری از الهیات جدید می‌پردازد. نخست رأی مطهری در باب الهیات را مختصراً شرح می‌دهم. دیدگاهی که بر اساس آن مطهری مقام قدسی خداوند را مقتضی این می‌داند که مستقیماً در اشیا مداخله نکند. به‌عبارت‌ دیگر، او بر این باور است که خلقت صرفاً از طریق نظام علّی است. سپس، توضیح می‌دهم که مطابق با آرای مطهری در الهیات جدید، تحت تأثیر نگرش یهودی و مسیحی، خدا هم‌چون نیرویی کر و کور است که بلاوا...