مفهوم مسئولیت کیفری و عوامل رافع آن یکی از مهمترین مسائل حقوق کیفری می باشد که از جمله عوامل رافع ،اشتباه است که به دو نوع حکمی و موضوعی تقسیم و اشتباه حکمی یعنی فعل یا ترک فعلی که فرد از جهت جهل به حکم واقعی انجام دهد در حالی که عنوان مجرمانه داشته و از دیدگاه حقوق جزای عرفی با توجه به قاعده معروف «جهل به قانون رافع مسئولیت نبوده » ادعای اشتباه حکمی از سوی مرتکب قابلیت استماع نداشته واشتباه مو...

جیمز بلمی، از اسلام‌پژوهان غربی، با استناد به برخی اختلاف‌های مفسران ذیل آیه صد و چهارم از سوره «الانبیاء»، به این نتیجه حیرت‌انگیز دست یافته است که لفظ «سجل» در سوره‌ «الانبیاء»، بر اثر اشتباه کاتبان وحی، از «مسجِّل» به «سِجِلّ» تغییر کرده است و در نتیجه باید به اصل نخستین خود بازگردانده شود. از این رو در مقاله‌ حاضر بر آنیم که ضمن گزارش کلی دیدگاه بلمی در این باره، با استفاده از منابع علمی به نقد ...

ماده ی 201 قانون مدنی مقرر می دارد: «اشتباه در شخص طرف به صحت معامله خللی وارد نمی آورد، مگر در مواردی که شخصیت طرف علت عمده ی عقد بوده باشد». ابهام توأم با اجمالی که در این ماده در خصوص اشتباه در شخص و شخصیت و بخصوص واژه ی بحث برانگیز"خلل" وجود دارد، باعث شده که در ساحت مبارک حقوقدانان حی و فقید؛ اختلاف نظرهایی مبنی بر اثر این نوع اشتباه بر قراردادها، ایجاد گردد، زیرا مقنن با آوردن کلمه ی "خلل...

مقالۀ حاضر به بررسی روش فقه الحدیثی سید مرتضی در تأویل روایات - در کتاب امالی-می پردازد. سید مرتضی در کتاب امالی تصریح کرده که هرگاه خبر از قسم خبر واحد باشد کهعلم آور نیست و ظاهری متفاوت و مخالف با مطلب معلوم و قطعی داشته باشد، در صورت امکان، باید ظاهر آن را به گونه ای تأویل کرد که موافق و مطابق با حق و واقع باشد، در غیر این صورت رد این خبر و باطل دانستن آن واجب است. او از روش های گوناگونی در ...

مسئله مجاز در تاریخ مباحث کلامی و تفسیری از مسائل پرچالشی بوده که هر فرقه بر اساس ادله خود، سعی در اثبات یا نفی آن کرده است و منکران مجاز با انکار آن، در مواضعی دچار تشبیه و تجسیم شده‌اند. در این میان سلفیه اعتقادی در شناخت صفات الهی غالباً راه انکار مجاز را پیش گرفته‌اند، چراکه توجیه عقلانی در مجاز را بی‌اعتبار می‌دانند. چنین دیدگاهی موجب شد تا نگارنده به روش کتابخانه‌ای و با استفاده از سخنان ع...

نویسنده محترم مقاله « قضیه معدوله و محصله » ( مقالات و بررسیها ، 61 ، ص 81-103 ) « درصدد اثبات این مدعا است که در کتب منطقی – از ترجمه کتاب ارسطو گرفته تا کتب منطقی اخیر در سه مورد [ تقسیم قضیه به معدوله و محصله ، تقسیم لفظ به معدول و محصل و گفتگو درباره ملکه و عدم ] ، در هر سه مورد اشتباه رخ داده است (ص 81 ). نوشتار حاضر ابتدا با تفکیک شناخت امر واقع از تبیین آن ، خطای « اخذ مالیس بعلة علة » ...

اشتباه به عنوان عیب اراده، وقتی در قرارداد موثر واقع می شود که اشتباه مربوط به مرحله رضا و قصد باشد و اشتباه در مراحل دیگر اراده یعنی تصور، تدبّر و تصدیق در قرارداد تأثیر نمی گذارند مگر اینکه اشتباه در آن مراحل به اشتباه در رضا و قصد منتهی شود. بعلاوه اشتباه در هر امر اساسی قرارداد موجب معیوب شدن اراده و تحت تأثیر واقع شدن قرارداد نمی شود و باید اشتباه حداقل در یکی از مسائل مهم قرارداد یعنی امور...

تاریخچه مطالعات مربوط به خطاهای گفتار حکایت از رویکردهای گوناگون به این پدیده دارد. برخی پژوهشگران با هدف آزمردن نظریه های شناختی به بررسی جنبه ها یی خاص از این پدیده از دریچه روان شناسی زبان پرداخته اند. عد ه ا ی دیگر تلأش کرد ه ا ند تا با دید زبان شناختی به خطای گفتار انو اعی از طبقه بندی را برای آن به دست دهند. اصطلاح های گوناگونی در این حوزه رواج دارد. بررسی و مقایسه تعاریفی که از این اصطلا...

قرآن مجموعه الفاظی است که به معنایی معین و هدفی مشخص دلالت می کند و این هدف مشخص چیزی جز هدایت نیست. از میان الفاظ برخی از الفاظ هستند که زیاد مورد استعمال قرار گرفته اند و برخی دیگر هستند که کم کاربرد داشته اند. در این مقاله بررسی شد که چرا برخی الفاظ کثیرالاستعمال اند و برخی دیگر قلیل الاستعمال و در جواب به این پرسش چند نظریه بیان گردید. مهمترین آنها اینست که الفاظ تابع مفاهیم اند و هر مفهومی...