شهرها بسان موجودات زنده همواره در حال تحول و پویایی هستند. هر شهر در فضاهایی از ابعاد ناحیه ای، ملی، قاره ای و حتی جهانی با تغییرات جمعیتی، اقتصادی و تکنولوژیکی موجودیت می یابد. هر یک از این فضاها به عنوان یک سیستم، نیروهای متفاوتی را بر شهر تحمیل می کند که بنیادهای اقتصادی و رفتارهای جمعیتی آن را تحت تاثیر قرار می دهد و این نیروها که نیروهای «برون زا» نامیده می شوند در سطوح متفاوت عمل می کنند ...

سکونتگاه های انسانی همواره در معرض تحولات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی قرار دارند. در سکونتگاه های روستایی به دلیل ویژگی های خاص خود (خردی، رابطه تنگاتنگ با طبیعت، تأثیرپذیری از روستاهای پیرامون شهرها و مانند آن) تحولات نمود بیشتری داشته و در زمینه های متعددی می توان این تحولات را مشاهده نمود. این پژوهش به منظور تحلیل تحولات کالبدی مساکن روستایی در پیرامون کلان شهرکرج صورت پذیرفته است. روش...

تحولات کالبدی- فضایی روستاها در دهه های اخیر تحت تأثیر روند شتابان شهرگرایی در مقابل روستاگریزی، به ویژه در کشورهای جهان سوم جوامع روستایی را هم از لحاظ کیفی و هم از نظر کمی با تحولاتی بنیادین روبرو ساخته است. کلانشهر کرج نیز از مهم ترین عرصه های تحولات مکانی- فضایی به شمار می رود که تمرکز سرمایه، صنایع، امکانات و خدمات موجب رشد کالبدی و کارکردی شتابان در آن گردیده است. اینگونه رشد شتابان و رون...

شهرنشینی فرایندی جهانی است که با تأخیر و در قرن بیستم به کشورهای درحال توسعه سرایت کرده است. بنابراین پدیدۀ ادغام هسته های روستایی در شهرها که امروزه به عنوان یک مسأله فضایی – اجتماعی در کانون توجه قرار دارد، حاصل شهرنشینی سریع و گسترش و خزش شدید کالبدی شهرها در کشورهای درحال توسعه است. به این ترتیب در نتیجۀ دست اندازی سریع و بی برنامۀ شهر به اراضی و فضاهای روستایی، روستاها در یک جریان غالباً سر...

چکیده ندارد.

          رویکرد مدیریت روستایی و نقش آن در توانمندسازی بیشتر ذی­نفعان محلی و تعاملات یکپارچه ساختاری-کارکردی، یکی از عوامل مؤثر در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی است، لیکن رویکرد مدیریتی از «بالا به پایین» و ساختار مدیریتی برخواسته از تفکرات فن­محور، موجب «توانمندسازی نامولد» ذی­نفعان محلی و تعاملات کم و ناهماهنگ ساختاری و کارکردی در فرآیند مدیریت روستایی شده است. نامناسب بودن جایگاه مؤلفه­ه...

آشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونت­گاه­های روستایی، مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند، اما همه آنها به نوعی متأثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی(شهر و روستا) با یکدیگر   می­باشند.  بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات فضایی سکونتگاه­های روستایی پیرامون شهر نورآباد ممسنی، کمیت وکیفیت تغییرات، علل و عوامل بوجود آورنده و به طور کلی تأثیرگذاری­های حاصل از تعامل ب...

سازمان فضایی شهر نظم حاصل از تبلور ذهنیت شهروندان در فضای زندگی آنها یا نظم میان نقش عناصری است که شهر را به عنوان یک کل (سیستم) معرفی می‌کند. مهم‌ترین علت متمایز شدن شهرها از یکدیگر سازمان فضایی متفاوت آنهاست که این تمایز از اختلاف نظم هر یک از شهرها به عنوان یک سیستم ناشی می‌شود. برای پی بردن به کلیت شهر تبریز و سازمان فضایی آن، کشف نظم حاکم بر اجزای شهر که در نتیجه بررسی ارتباط میان شاخص‌های...

پتانسیل مراوده­های اقتصادی در آنسوی مرزهای غربی کشور منجربه رونق اقتصاد میان­مرزی در شهرستان بانه شده است. شهر بانه و شبکه منطقه­ای تحت نفوذ آن در پیوند متقابلی که با یکدیگر برقرار کرده­اند در مسیر رشد قرار گرفته اند. پویایی و رشد این شبکه، وابسته به عوامل و کنش­های نامعین و ناپایداریست که ممکن است در آینده، رونق کنونی این شبکه را با سکون و رکود مواجه سازد. شواهد موجود، مؤید غفلت مدیران، تصمیم­...

رشد شتابان جمعیت شهری و تمرکز فزایندۀ آن در منطقۀ کلان‌شهری تهران، بارزترین تحول جمعیتی ایران معاصر محسوب می‌شود. تمرکز جمعیت و پویش فضایی - زمانی آن، آثار معناداری بر الگوهای پوشش زمین در منطقۀ کلان‌شهری تهران گذاشته است. این مقاله تحولات فضایی - زمانی جمعیت شهری و الگوهای پوشش زمین ناشی از آن را در چند دهۀ اخیر در منطقۀ کلان‌شهری تهران بررسی می‌کند. برای دستیابی به اهداف تحقیق از داده‌های حاص...