چکیده: یکی از جلوه های درخشان فرهنگ و هنر ایران زمین، سفال زرین فام است. لعاب زرین فامی که توسط سفالگران اسلامی روی سفال های سده سوم هجری اجرا می شد، با تغییراتی که ایرانیان در آن به وجود آوردند در سده هفتم هجری به اوج عظمت و اعتلای خویش رسید. به طوری که ایران در بین تمامی کشورهای تولید کننده سفال زرین فام، به لحاظ کمیت و کیفیت آثار به جای مانده از جایگاه ویژه ای برخوردار است. اما متاسفانه به...

کمابیش، هم زمان با حکمرانی سلجوقیان، ساخت سفال هایی با شکل، نقش و روشی نو در ایران آغاز شد و از سده های ششم تا هشتم هجری قمری رواجی چشمگیر یافت. در میان روش های فراوان و گوناگون مورد استفاده در ساخت و تزیین سفال ها، تکنیک «زرین فام» جلوه و مقامی خاص دارد و با ویژگی های منحصر به فرد و چشمگیر، یکی از عالی ترین نمونه های سفال اسلامی است. علیرغم تمامی پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، خاستگاه سفال...

زرین فام، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیف‌های رنگی گوناگون است که بر روی لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد می‌گردد. در پژوهش حاضر با رویکردی تجربی، صحت فرمول‌های ارائه شده درکتاب «جواهرنامه نظامی»تالیف محمد بن ابی البرکات نیشابوری بررسی و اولین فرمول ارائه شده در کتاب فوق، به عنوان نمونه انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفته است. به طوری که مینای مذکو...

سفالگری در طول دوره اسلامی مراحل مختلفی را در جهت هرچه زیباتر شدن طی کرد و نوآوری هایی را در فناوری و تزیین بوجود آورد که یکی از آن ها سفال زرین فام (طلایی) ا ست. این نوع تزیین که از نوع نقاشی روی لعاب می باشد، در سه دوره تاریخی؛ ا ولیه (سده های سوم و چهارم هـ . ق)، میانی (سده های پنجم - نهم هـ . ق) و متأخر (سده های دهم - دوازدهم هـ . ق)تولید و در واقع مراحل تکا ملی خود را طی کرده است. سفال زر...

0

ساخت لعاب‌های زرین فام در ایران از قرن چهارده میلادی به بوته فراموشی سپرده شده است ولی عده کثیری از هنرمندان معاصر علاقمند به احیای این هنر می‌باشند. در این پژوهش توجه خاص به عوامل مؤثر بر ساخت لعاب زرین فام شده است. نتایج نشان می‌دهد که ترکیب، دما، شدت و گستره زمان احیاء و ضخامت لایه خام اعمالی از مؤثرترین عوامل در تشکیل پدیده زرین فام می‌باشند. سنجش دمای تجزیه مواد اولیه به کمک DTA/TG محدوده ...

اوج شکوفایی و رواج سفالینه های زرین فام در دوره ایلخانی می باشد. کاشی های زرین فام از شاخص ترین عناصر تزیینی در معماری اسلامی ایران است که در این دوره نمودی بارز می یابد و پس از آن نیز رو به افول می گذارد. واکاوی مفاهیم بی شماری که در این کاشی ها می باشد؛ علاوه بر جنبه های فنی، ساختاری و زیبایی شناسی، تصویری تمام عیار از شرایط حکومتی و زندگی مردمان این دوره را در ابعاد گوناگون سیاسی، مذهبی، اجت...

تحلیل مواد با استفاده از روش های تحلیل با باریکه ی یونی دارای مزیت های منحصربفرد سریع، غیرمخرب، بس عنصری و حساس است. روش های تحلیل با باریکه ی یونی عبارت اند از: روش گسیل پرتو ایکس ذره- القایی (pixe)، گسیل پرتو گاما ذره-القایی (pige)، تحلیل با واکنش های هسته ای (nra)، طیف سنجی پس پراکندگی رادرفورد (rbs) و آشکارسازی ذرات پس زده از برخورد کشسان (erd). از میان این تکنیک ها روش pixe برای تحلیل عنصر...

تأثیر کیمیاگری بر سفالگری در دوران میانه اسلامی موضوعی است که می تواند زوایای پنهانی از هنر سفالگری در دوران میانه اسلامی را آشکار سازد. دغدغه ی دانستن علت تعدد تکنیک و تنوع رنگ لعاب در این دوران علت اصلی کشش به سمت این موضوع است. قطعاً این پیشرفت ها، ریشه در تغییر و تحولات عوامل مختلف در دوران های قبل تر خواهد داشت. به نظر می رسد کیمیاگری عامل اصلی این جریان است. این پژوهش به واکاوی این فرضیه ا...

سفال زرین‏فام که از سده‌های ششم تا هشتم هجری قمری در ایران رواجی چشمگیر داشت، کمابیش هم‏زمان با حکمرانی سلجوقیان بر ایران، پدیدار شد. واکاوی این آثار علاوه بر جنبه‏های فنی، ساختاری و زیبایی‏شناسی؛ گاه تصویری روشن از وضعیت این دوره از منظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را پیش روی ما می‏گذارد. در این پژوهش تلاش بر این است که به هدف شناسایی شرایط و شاکله‌های اجتماعی این دوره؛ سفال زرین فام سده ...