هدف: هدف این پژوهش، بررسی دو مصداق از رویکرد حداکثری؛ یعنی فرهنگستان علوم اسلامی با تأکید بر اندیشه‌های مرحوم سید منیرالدین حسینی و مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) با تأکید بر دیدگاههای استاد مصباح یزدی است. روش: روش پژوهش در این مقاله، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی است. یافته‌ها: فرهنگستان در صدد اسلامی‌سازی سایر عرصه‌های جامعه اعم از علمی، اجرایی، مدیریتی است؛ در حالی که مصباح، موضوع اسلام...

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و افزوده‌شدن نظامی جدید در عرصة جهانی، نظریه‎پردازی دربارة حکومت اسلامی در اندیشه‎‎های فقهی- سیاسی شیعه به موضوعی مهم تبدیل شد (تاریخچه) البته گروه‌های گوناگون درون‌دینی و برون‌دینی با چالش‌های فراوانی روبه‌اند که منشأ مشروعیت حکومت اسلامی از این چالش‌های مهم است. (مسئله) آیت‌الله مصباح یزدی از اندک کسانی است که موضوع منشأ مشروعیت ...

زیارت شریف عاشورا علاوه بر نسخة رایج که اوّلین منبع آن نسخه­های خطی متأخّر «مصباح المتهجّد» شیخ طوسی است دو گونة دیگر نیز دارد که در «کامل الزّیارات» ابن قولویه قمی و نسخه­های متقدّمِ «مصباح المتهجّد» شیخ طوسی نقل شده­اند. در هیچیک از نسخه­های غیر رایج این زیارت عبارت: «ابدأ به اوّلاً ثم الثانی و الثالث و الرابع» به اینگونه نیست. در این مقاله، گونه­های مختلف این عبارت با یکدیگر مقایسه و نسخة رایج با توجّ...

چکیده مهم ترین أثر صدرالمتألّهین، اسفار أربعه اوست که افکار و آرای نو و مکاشفات عرفانی و شواهد ربوبی و واردات قلبی اش را در آن آورده است. با توجّه به این که ملاصدرا در اسفار گاهی بر اساس مبانی پیشینیان بحث کرده و بدون آن که تصریح نماید دو دیدگاه وجود شناختیِ وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود را در آن طرح کرده و همین وضعیتی را به وجود آورده است که فهم درست آن مستلزم راهنمایی استاد مسلّم و یا احاطه ی عل...

بخش عمده ای از میراث حدیثی شیعه را «ادعیه مأثوره» و زیارات تشکیل می دهند. از دوره های نخستین تدوین حدیث، این نکته مورد توجه محدّثان بوده و کتبی را به این موضوع اختصاص داده اند. از میان این کتب، مصباح المتهجد شیخ طوسی از اعتبار و اهمیّت بیشتری برخوردار است. در میان ادعیه مأثور، ادعیه ماه رجب از نظر کثرت و مضمون با چهارده دعا جلب توجه می کند. تحلیل مضامین ادعیه ماه رجب بر اساس مصباح، محور این پژوهش...

نسخه «مصباح الرسایل و مفتاح الفضایل» تألیف «موفّق بن محمّد المجدی» است. کتاب مشتمل است بر دو باب و هر باب نیز فصولی را در موضوع سلطانیات و اخوانیّات در بر می گیرد. تا امروز، تنها تک نسخه ای از مصباح الرسایل موجود می باشد که به سال 742ه.ق و ظاهراً به دستور بایزید دوم –پادشاه عثمانی- به رشته تحریر درآمده است؛ شاهد این گفتار، نقش مُهری با نوشت?: «بایزید بن محمّد حان مظفر دائماً» است که در صفحه اوّلِ پی...

رنه دکارت از بنیان گذاران مکتب عقل گرایی در فلسفه ی غربی است که تلاش کرد تا اصول و مبانی شناخت را از قلمرو متافیزیک به حوزه ی اندیشه ی انسان وارد کند و دیدگاه معرفتیِ متفاوتی ارائه دهد. نظریه ی شناخت دکارت از جمله مهم ترین و حساس ترین نقاط عطف اندیشه ی فلسفی در جهان غرب است که تأثیری شگرف بر تفکر انسان غربی و شرقی گذاشته است. فلسفه ی دکارت و به خصوص فلسفه ی شناخت او، بیشترین تأثیر را بر فلسفه ی ...

بحث درباره اصالت جامعه و اصالت فرد، یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در قلمرو فلسفه جامعه‌شناسی یا فلسفه اجتماعی است. در میان متفکران اسلامی، پیشینه این بحث را می‌توان در آرای ابونصر فارابی، خواجه نصیرالدین طوسی، اخوان‌الصفا و ابن‌خلدون ملاحظه کرد. در میان اندیشمندان مسلمان معاصر نیز می‌توان از علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید محمد باقر صدر، آیه‌الله جوادی آملی و استاد مصباح یزدی نام برد. در پژ...

در علم اخلاق، با مجموعه ای از بایدها و نبایدها سر و کار داریم. تحلیل چیستی این بایدها و نبایدها، برعهده فلسفه اخلاق یا فر ا اخلاق است، یعنی اینکه بایدها از کدام دسته از مفاهیم فلسفی هستند؟ از معقولات اوّلی هستند، یا معقولات ثانی فلسفی یا از اعتباریات؟ به علاوه، تحلیل قضایای اخلاقی و اینکه این دسته از قضایا را می توان به قضایای اخباری ارجاع داد یا نه، یکی دیگر از مسائل مهم فلسفه اخلاق است. پرسش ه...